Tayabas, Quezon

lungsod ng Pilipinas sa lalawigan ng Quezon
(Idinirekta mula sa Lungsod ng Tayabas)

Ang Lungsod ng Tayabas ay isang ika-2 klaseng bayan sa lalawigan ng Quezon, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 112,658 sa may 27,849 na kabahayan.

Tayabas

Tayabas
Mapa ng Quezon na nagpapakita sa lokasyon ng Tayabas.
Mapa ng Quezon na nagpapakita sa lokasyon ng Tayabas.
Map
Tayabas is located in Pilipinas
Tayabas
Tayabas
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 14°01′N 121°35′E / 14.02°N 121.58°E / 14.02; 121.58Mga koordinado: 14°01′N 121°35′E / 14.02°N 121.58°E / 14.02; 121.58
Bansa Pilipinas
RehiyonCalabarzon (Rehiyong IV-A)
LalawiganQuezon
DistritoUnang Distrito ng Quezon
Mga barangay66 (alamin)
Pamahalaan
 • Punong LungsodMaria Lourdes R. Pontioso
 • Manghalalal68,740 botante (2022)
Lawak
[1]
 • Kabuuan230.95 km2 (89.17 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan112,658
 • Kapal490/km2 (1,300/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
27,849
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-6 na klase ng kita ng lungsod
 • Antas ng kahirapan6.26% (2018)[2]
 • Kita₱772,741,997.70 (2020)
 • Aset₱2,757,249,703.54 (2020)
 • Pananagutan₱414,387,186.14 (2020)
 • Paggasta₱521,989,759.04 (2020)
Sona ng orasUTC+8 (PST)
Kodigong Pangsulat
4327
PSGC
045647000
Kodigong pantawag42
Uri ng klimaTropikal na kagubatang klima
Mga wikawikang Tagalog
Websayttayabas.gov.ph

Etimolohiya baguhin

Isinulong ng sosyologo na si Rolando V. Redor na minungkahi ang pangalang Tayabas dahil sa kasaganaan ng pako na tinatawag na tagabas.

Sabi ng isang sanggunian, maaaring nagmula ang Tayabas sa salitang tayaban. Ang tayaban ay isang nilalang sa gabi na kilala sa pagkakaroon ng mga pakpak na kumikinang na parang tropikal na alitaptap.

Mula naman sa diyalekto ng Tayabas Tagalog, mayroon ding salitang tayaba na isang katutubong kasanayan ng igba para sa pagtatanim — na minungkahing pangalan sa lugar dahil ito'y paglalaanang kaingin.

Isa sa popular na haka na nagmula ang pangalan ng Tayabas sa bayabas ngunit ang nasabing prutas ay hindi katutubo sa Pilipinas.[3]

Pagbawi sa pagiging Lungsod baguhin

Noong 18 Marso 2007, Batas ng Republika bilang 9398, Batas na nagtatakda sa Bayan ng Tayabas sa lalawigan ng Quezon bilang isang bahaging lungsod na tatawaging lungsod ng Tayabas, ay naipasa. Noong 14 Hulyo 2007, nagkaroon ng plebisito sa bayan ng Tayabas para suportahan ang nasabing batas at naaprubahan ito sa pagboto ng karamihan bilang aprub sa nasabing batas.

Subalit matapos ang isang taon, ang Tayabas ay natanggalan ng pagiging lungsod kasama sa labinganim pang mga bayan na naging lungsod matapos ilabas ng Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na labag sa Saligang Batas ang mga batas na nagtakda sa pagkakagawa nito.

Ang iba pang nabalik sa pagiging bayan ay ang mga sumusunod: Baybay, Leyte; Bogo, Cebu; Catbalogan, Samar; Tandag, Surigao del Sur;Borongan, Eastern Samar; Lamitan, Basilan; Tabuk, Kalinga; Bayugan, Agusan del Sur; Batac, Ilocos Norte; Mati, Davao Oriental; Guihulngan, Cabadbaran, Agusan del Norte; Carcar, Cebu; El Salvador, Misamis Oriental at Naga, Cebu.

Ayon sa Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas nilabag ng pagiging lungsod ng mga nasabing bayan ang Seksiyon 10, Artikulo X ng Saligang-batas ng Pilipinas.[4]

Mga Barangay baguhin

Ang bayan ng Tayabas ay nahahati sa 66 mga barangay.

  • Alitao
  • Alupay
  • Angeles Zone I (Pob.)
  • Angeles Zone II
  • Angeles Zone III
  • Angeles Zone IV
  • Angustias Zone I (Pob.)
  • Angustias Zone II
  • Angustias Zone III
  • Angustias Zone IV
  • Anos
  • Ayaas
  • Baguio
  • Banilad
  • Calantas
  • Camaysa
  • Dapdap
  • Gibanga
  • Alsam Ibaba
  • Bukal Ibaba
  • Ilasan Ibaba
  • Nangka Ibaba
  • Palale Ibaba
  • Ibas
  • Alsam Ilaya
  • Bukal Ilaya
  • Ilasan Ilaya
  • Nangka Ilaya
  • Palale Ilaya
  • Ipilan
  • Isabang
  • Calumpang
  • Domoit Kanluran
  • Katigan Kanluran
  • Palale Kanluran
  • Lakawan
  • Lalo
  • Lawigue
  • Lita (Pob.)
  • Malaoa
  • Masin
  • Mate
  • Mateuna
  • Mayowe
  • Opias
  • Pandakaki
  • Pook
  • Potol
  • San Diego Zone I (Pob.)
  • San Diego Zone II
  • San Diego Zone III
  • San Diego Zone IV
  • San Isidro Zone I (Pob.)
  • San Isidro Zone II
  • San Isidro Zone III
  • San Isidro Zone IV
  • San Roque Zone I (Pob.)
  • San Roque Zone II
  • Domoit Silangan
  • Katigan Silangan
  • Palale Silangan
  • Talolong
  • Tamlong
  • Tongko
  • Valencia
  • Wakas

Demograpiko baguhin

Senso ng populasyon ng
Tayabas
TaonPop.±% p.a.
1903 14,740—    
1918 14,983+0.11%
1939 18,172+0.92%
1948 16,989−0.75%
1960 25,758+3.53%
1970 35,166+3.16%
1975 37,756+1.44%
1980 42,137+2.22%
1990 54,355+2.58%
1995 64,449+3.24%
2000 70,985+2.09%
2007 87,252+2.89%
2010 91,428+1.72%
2015 99,779+1.68%
2020 112,658+2.42%
Sanggunian: PSA[5][6][7][8]


Mga sanggunian baguhin

  1. "Province: Quezon". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
  2. "PSA Releases the 2018 Municipal and City Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 15 Disyembre 2021. Nakuha noong 22 Enero 2022.
  3. "History of Tayabas – City of Tayabas Website" (sa Ingles). Nakuha noong 2024-02-24.
  4. Supreme Court strikes down cityhood of 16 towns
  5. Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
  6. Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
  7. Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
  8. "Province of Quezon". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.

Mga Kawing Panlabas baguhin