Wolfgang Amadeus Mozart

Si Wolfgang Amadeus Mozart (IPA: ˈvɔlfgaŋ amaˈdeus ˈmoːtsart) (Enero 27, 1756Disyembre 5, 1791), na isinilang sa Salzburg, Austria, ay isa sa mga mahahalaga at maimpluwensyang kompositor ng Kanluraning Musikang Klasiko. Isa siya sa mga itinuturing na pinakamahusay at pinakakilalang kompositor na nabuhay. Ang kaniyang mga komposisyong umabot sa mahigit-kumulang animnaraang (600) mga piyesa ay itinuturing na pamantayan ng mga aspetong musikal tulad ng sinfonia, concerto, tugtuging pangkamara, piyano, musikang operatiko at pangkoro. Ang mga ito ay pumukaw sa henerasyon ng mga kompositor noong ika-18 siglo. Malaking bilang ng mga pangunahing gawa ni Mozart ay nananatiling tanyag sa mga tagapakinig at naging pamantayan na sa larangan ng musika hanggang ngayon.

Si Wolfgang Amadeus Mozart.

Talambuhay baguhin

Pamilya at kabataan baguhin

Ang mga magulang ni Mozart ay sina Leopold at Anna Maria Pertl Mozart sa Getreidegasse 9 sa Salzburg, ang capital ng Archibishop of Salzburg, na kilala na ngaun bilang Austria. May anim siyang kapatid ngunit isa lang ang nabuhay pagka-nganak, ang kanyang kapatid na babae na si Maria Anna, tawag ay Nannerl. Binaptisa si Wolfgang isang araw makalipas ang kanyang pagkasilang sa St. Rupert’s Cathedral. Ang buong pangalan nya sa Latin ay Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart.

Ang kanyang ama ay isang deputy Kapellmeister sa court orchestra ng Archbishop of Salzburg at kompositor. Isa din siyang bihasang guro, sa taon ng kaarawan ni Mozart ay naglimbag siya ng sikat na aklat tungkol sa violin, ang Versuch einer gründlichen Violinschule.

Nung pitong taong gulang si Nannerl, tinuruan siya ni Leopold ng keyboard. Ang tatlong taong gulang na si Mozart ay nanunuod at namamangha. Nahilig si Wolfgang sa keyboard at sa apat na taong gulang ay natutugtog na nito ang clavier ng magaling. Sa limang taong gulang ay gumagawa na siya ng mga maiikling komposisyon, at ang mga ito ay tinala ng kanyang ama. Ilan dito ay ang Andante (K. 1a) at Allegro in C (K. 1b).

Kahit maiigi at tutok si Leopold bilang isang guro sa kanyang mga anak, naudyok si Wolfgang upang matuto pa higit sa tinuturo ng ama nya. Ang unang sariling komposisyon at kakayahang tumugtog ng violin ay dahil sa sariling sikap ni Wolfgang at ito ay laking kinagulat ni Leopold, na naiyak sa mga pangyayaring ito. Tumigil sa paggawa ng komposisyon si Leopold nang maunawaan ang kakaibang kagalingan sa musika ng kanyang anak. Si Leopold ang naging iisang guro ni Wolfgang sa kabataan nito. Tinuruan din ni Leopold ang mga anak ng iba’t ibang lengwahe at akademiks maliban sa musika.

1762-1773: Panahon ng Paglalakbay baguhin

Nung kabataan ni Mozart ay lumibot ang kanyang pamilya sa iilang lakbayin sa Europa kung san pinakita ang mga anak bilang kakaiba ang kagalingan. Ang unang eksibisyon ay nuong 1762 sa Court of the Elector of Bavaria sa Munich, at sa parehong tao sa Imperial Court in Vienna at Prague. Sumunod ang isang mahabang concert tour sa loob ng tatlo at kalahating taon sa courts ng Munich, Mannheim, Paris, London, The Hague, Zurich, Donaueschingen at Munich. Sa panahong ito nakilala ni Mozart ang ilang magagaling na musikero at natuklasan ang mga likha ng ibang kompositor. Isa dito na naging malaking impluwensiya ay si Johann Christian Bach, na nakilala ni Mozart sa London nuong 1764-65. Sa Vienna nuong 1767-68 ay nakuha ni Mozart ang sakit na smallpox, at ang kanyang ama ay hindi pumayag na bakunahan siya sa paniniwalang nasa pasya ng Panginoon kung mabubuhay o hindi ang anak niya.

Makalipas ang isang taon ay pumunta sila sa Italy ng kanyang ama, at naiwan ang kanyang ina at kapatid sa bahay. Nakilala ni Mozart si G.B. Martini sa Bologna, at natanggap bilang kasapi ng sikat na Accademia Filarmonica. Sa Roma ay narinig nya ng isang beses ang Miserere ni Gregorio Allegri sa Sistine Chapel, at matapos ay isinulat ito ng buo mula lamang sa kanyang alaala, bumabalik lamang para itama ang kaunting maliit na pagkakamali. Ito ang unang illegal na kopya ng mahigpit na binabantayang pagmamay-ari ng Vatican.

Sa Milan, isinulat ni Mozart ang opera Mitridate Re di Ponto (1770) at itinanghal ito ng matagumpay. Dahil dito ay sumunod pa ang madaming trabaho, at bumalik si Wolfgang at Leopold ng dalawang beses mula Salzburg patungo Milan para sa komposisyon at pagtanghal ng Ascanio in Alba (1771) at Lucio Silla (1772).

Sa dulo ng paglalakbay ni Mozart sa Italya ay isinulat niya ang una sa kanyang mga nilikha na madalas pa ding tinutugtog ngayon, ang solo cantata Exsultate, jubilate, K. 165.