Carmelita P. Perez

Si Carmelita P. Perez ay isang Filipinong feminist na kilala sa kanyang mga pananaliksik at pagsusulong ng mga isyung pang-kababaihan. Siya ay isinilang noong 1940 sa Maynila at nagtapos ng pag-aaral sa Unibersidad ng Pilipinas, kung saan siya ay nagtamo ng kanyang lisensya at masterado sa Agham Panlipunan. Pagkatapos nito, siya ay nagtungo sa Amerika upang mag-aral para sa kanyang doktorado sa Sociology sa University of California, Berkeley, na kung saan niya nakamit ang kanyang pinakamataas na edukasyonal na degree.

Bilang isang dalubhasa sa sociology at feminist theory, si Perez ay nagpakita ng malalim na interes sa mga isyung pang-kababaihan sa Pilipinas at iba pang mga bansa sa Asya. Isa sa kanyang mga pangunahing naging kontribusyon ay ang pagtuklas ng kahalagahan ng pag-aaral sa mga kababaihang manggagawa sa Pilipinas. Sa kanyang pananaliksik, siya ay nakilala sa kanyang pagpapakita ng kung paano ang mga kababaihang manggagawa ay nakakaranas ng hindi patas na pagtrato at kahirapan sa kanilang trabaho, kabilang na ang kawalan ng seguridad sa trabaho at ang kawalan ng benepisyo. Ito ay nagdulot ng malaking epekto sa pag-unlad ng mga pagkilos para sa mga karapatan ng mga manggagawa at kababaihan sa Pilipinas.

Bukod dito, si Perez ay isang pangunahing tagapagtatag ng Women's Studies Association of the Philippines, isang organisasyong nakatuon sa pagsasaliksik at pagsusulong ng mga isyu sa kababaihan. Siya rin ay naging kabilang sa mga pangunahing grupo sa pagpapakilos ng mga kababaihan sa Pilipinas, kabilang ang Gabriela Women's Party at Women's Action Network for Development (WAND). Siya ay nagpakita ng malalim na pagkalinga at pagmamalasakit sa mga babaeng biktima ng karahasan at diskriminasyon, at nagsilbing inspirasyon sa mga tagapagtaguyod ng karapatang pantao sa Pilipinas.

Sa kanyang buhay, si Perez ay nakatulong upang itaguyod ang kahalagahan ng pagkakapantay-pantay ng kasarian sa Pilipinas at pagtataguyod ng mga karapatang pangkababaihan. Sa pamamagitan ng kanyang mga pananaliksik, pagsusulat, at pagsasagawa ng mga pangunahing organisasyon para sa mga kababaihan, siya ay nakatulong sa pagbago ng mga tradisyonal na pananaw at nakatulong upang palawakin ang diskurso sa mga isyung pangkababaihan. Siya ay hindi lamang nagbigay ng mga solusyon para sa mga isyu sa kababaihan, ngunit siya rin ay nagsilbing inspirasyon at modelo para sa mga susunod na henerasyon ng mga aktibista para sa mga karapatan ng mga kababaihan.

Bukod sa kanyang mga pananaliksik at pagiging aktibista, si Perez ay isang magiting na guro at propesor. Nagturo siya sa Unibersidad ng Pilipinas sa Diliman at naglingkod bilang tagapangulo ng Kagawaran ng Sociology mula 1991 hanggang 1994. Siya rin ay naging visiting professor sa iba't ibang unibersidad sa Asya at Amerika.

Sa kanyang mga kontribusyon sa mga isyu sa kababaihan, si Perez ay nakamit ng maraming parangal mula sa iba't ibang organisasyon. Isa sa mga pinakaprestihiyos na parangal na natanggap niya ay ang Gawad CCP para sa Sining sa Pananaliksik sa Sosyolohiya at Anthropology mula sa Cultural Center of the Philippines noong 2003.

Sa kabuuan, si Carmelita P. Perez ay isang inspirasyon sa mga aktibista para sa mga karapatan ng mga kababaihan sa Pilipinas at iba pang mga bansa sa Asya. Ang kanyang mga kontribusyon sa mga isyu sa kababaihan ay nakatulong upang mapalawak ang diskurso at mga solusyon para sa mga hamon na kinakaharap ng mga kababaihan sa lipunan. Siya ay patuloy na nagsisilbing inspirasyon sa mga susunod na henerasyon ng mga tagapagtaguyod ng mga karapatang pantao sa Pilipinas at sa buong mundo.

Mga Naiakda sa Wikang Ingles baguhin

  • “The Cult of True Womanhood and Philippine Women” (1972)
  • “Malolos: A Cosa of a Revolutionary Society” (1977)
  • “Women, Culture and Society: A Philippine Perspective” (1981)
  • “Desperately Seeking the Feminine: Colonial Perspectives” (1985)
  • “Woman Enough: And Other Essays” (1986)
  • “The Politics of Culture: The Use of Images” (1988)
  • “Women, Power and Kinship Politics” (1989)
  • “Gender, Power and Politics in the Philippines” (1992)
  • “Female Sexuality and Popular Discourse” (1994)
  • “Women and the Politics of Culture” (1996)
  • “The Spectacle of Women: Imagery of the Suffrage Campaign 1903-1914” (1998)
  • “Sikolohiyang Pilipino at Iba pang Ensiklopedya” (2000)
  • “Filipina Insights: Essays on Philippine Women” (2002)
  • “Women’s Studies in the Philippines: A Reader” (2003)
  • “Writings on Women, Gender and Society” (2004)
  • “Gulong ng Palad: A Filipino Family Saga in Four Generations” (2007)
  • “Kapwa: A Filipino Value” (2010)
  • “Philippine Society and Revolution Revisited” (2016)

Sa kanyang mga akda, ipinapakita ni Perez ang kanyang malalim na pag-unawa sa mga usaping panlipunan at pangkultura sa Pilipinas. Binibigyang-diin niya ang mga hamon at pagbabago sa kasarian, politika, at lipunan, partikular sa mga kababaihan. Ang kanyang mga akda ay nagbibigay ng makabuluhang paliwanag at interpretasyon sa mga isyu at karanasan ng mga Pilipino.

Mga Naiakda sa Wikang Filipino baguhin

  • “Ilang-Ilang” (1975)
  • “Malakas at Maganda: Tungo sa Pagpapalaya sa Kaisipan ng Kababaihan” (1978)
  • “Kasaysayan ng Kababaihan sa Pilipinas” (1995)
  • “Kultura, Lipunan at Kasarian” (1999)
  • “Bakit Hindi Ka Crush ng Crush Mo? At Iba Pang Katanungan sa Pag-ibig” (2013)

Nakikita sa mga akda ni Perez sa Ingles at Filipino ang kanyang dedikasyon sa pagsusulong ng mga isyu sa kababaihan, kultura, kasaysayan, at lipunan sa Pilipinas. Ang mga akdang ito ay patuloy na nagbibigay ng inspirasyon at karunungan sa mga mambabasa tungkol sa mga hamon at pagbabago sa lipunan.

Mga Parangal na Natanggap baguhin

  • Gawad CCP para sa Sining sa Larangan ng Panitikan - 1995
  • Carlos Palanca Memorial Awards for Literature - iba't ibang taon mula 1982 hanggang 2001
  • Makata ng Taon, Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas - 1998
  • Talaang Ginto para sa Maikling Kwentong Pambata, Komisyon sa Wikang Filipino - 1992
  • Gantimpalang Collantes para sa Sanaysay, Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas - 1991
  • Gantimpalang Collantes para sa Nobela, Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas - 1994
  • Gantimpalang Collantes para sa Maikling Kwentong Pambata, Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas - 1982
  • Gintong Aklat Award, Book Development Association of the Philippines - iba't ibang taon mula 1985 hanggang 2001