Deșteaptă-te, române!

"Deșteaptă-te, române!" ("Awaken Thee, Romanian!"; Romanian pronunciation: [deʃˈte̯aptəte roˈmɨne] (Tungkol sa soundlisten na ito)) ay ang pambansang awit ng Romania.

Deșteaptă-te, române!

English: Awaken thee, Romanian!
Pambansang awit ng Romania Former national anthem of Moldova
Also known as	Un răsunet (English: An echo)
Liriko	Andrei Mureșanu, 1848
Musika	Anton Pann, 1848
Ginamit	1917 (Moldavian Democratic Republic) 1990 (Romania) 1991 (Moldova)
Itinigil	1918 (Moldavian D.R.) 1994 (Moldova)
Naunahan ng	Trei culori Anthem of the Moldavian SSR (by the Moldavian SSR)
Pinalitan ng	Limba noastră (by Moldova)
Tunog
"Deșteaptă-te, române!" (instrumental) file help

Ang mga liriko ay binubuo ni Andrei Mureșanu (1816–1863) at ang musika ay popular (ito ay pinili para sa tula ni Gheorghe Ucenescu, gaya ng sinasabi ng karamihan sa mga pinagmumulan). Ito ay isinulat at inilathala noong rebolusyong 1848, sa simula ay may pangalang "Un răsunet" (Isang echo). Ang orihinal na teksto ay isinulat sa alpabetong Romanian Cyrillic. Ito ay unang inaawit noong huling bahagi ng Hunyo sa parehong taon sa lungsod ng Brașov, sa mga lansangan ng kapitbahayan ng Șcheii Brașovului. Agad itong tinanggap bilang rebolusyonaryong awit at pinalitan ng pangalan na "Deșteaptă-te, române!"

Simula noon, ang makabayang awit na ito ay inaawit sa lahat ng malalaking labanan sa Romania, kasama na noong 1989 anti-komunistang rebolusyon. Pagkatapos ng rebolusyon, naging pambansang awit ito noong 24 Enero 1990, na pinalitan ang pambansang awit ng panahon ng komunista na "Trei Culori" (Tatlong kulay).

Ang Hulyo 29, ang "Araw ng Pambansang Awit" (Ziua Imnului național), ay taunang pagdiriwang sa Romania.

Ginamit din ang awit sa iba't ibang solemne na okasyon sa Moldavian Democratic Republic sa panahon ng maikling pag-iral nito sa pagitan ng 1917 at 1918. Sa pagitan ng 1991 at 1994, "Deșteaptă-te, române!" ay ang pambansang awit ng Moldova bago ito pinalitan ng kasalukuyang Moldovan na awit na "Limba noastră" (Ang ating wika).

Kasaysayan

Ang himig ay orihinal na isang sentimental na kanta na tinatawag na "Din sânul maicii mele" na nilikha ni Anton Pann pagkatapos marinig ang tula. Noong 1848 isinulat ni Andrei Mureșanu ang tula na Un răsunet at tinanong si Gheorghe Ucenescu, isang Șcheii Brașovului Ang mang-aawit sa simbahan, upang mahanap siya ng angkop na melody. Pagkatapos siyang kantahin ni Ucenescu ng ilang lay melodies, pinili ni Mureșanu ang kanta ni Anton Pann sa halip.

Unang kinanta noong the uprisings of 1848, "Deșteaptă-te române!" naging paborito sa mga Romanian at nakakita ito ng dula sa iba't ibang makasaysayang kaganapan, kabilang ang bilang bahagi ng deklarasyon ng kalayaan ng Romania mula sa Ottoman Empire noong Russo-Turkish War (1877–78) , at noong World War I. Ang kanta ay tumanggap ng partikular na mabigat na broadcast sa radyo sa mga araw kasunod ng [[Kudeta ni Haring Michael]] ng 23 Agosto 1944, nang ang Romania ay lumipat ng panig, na tumalikod sa Nazi Germany at sumali sa Allies sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Matapos alisin ng Communist Party ang monarkiya noong 30 Disyembre 1947, "Deșteaptă-te române!" at iba pang mga makabayang kanta na malapit na nauugnay sa nakaraang rehimen ay ipinagbawal. Pinahintulutan ng gobyerno ni Nicolae Ceaușescu ang kanta na patugtugin at kantahin sa publiko, ngunit hindi ito binigyan ng pagkilala ng estado bilang pambansang awit ng Socialist Republic of Romania.

Ang kanta ay opisyal na pinagtibay bilang pambansang awit noong 24 Enero 1990, ilang sandali pagkatapos ng Romanian Revolution ng Disyembre 1989.

Ang pangkalahatang mensahe ng awit ay isang "tawag sa pagkilos"; ito ay nagmumungkahi ng isang "ngayon o hindi kailanman" na pagnanasa para sa pagbabago na naroroon sa maraming pambansang awit tulad ng Rebolusyonaryong Pranses na kantang "La Marseillaise" – kaya kung bakit tinawag ito ni Nicolae Bălcescu na "Romanian Marseillaise".

Matapos alisin ng Communist Party ang monarkiya noong 30 Disyembre 1947, "Deșteaptă-te române!" at iba pang mga makabayang kanta na malapit na nauugnay sa nakaraang rehimen ay ipinagbawal. Pinahintulutan ng gobyerno ni Nicolae Ceaușescu ang kanta na patugtugin at kantahin sa publiko, ngunit hindi ito binigyan ng pagkilala ng estado bilang pambansang awit ng Socialist Republic of Romania.

Ang kanta ay opisyal na pinagtibay bilang pambansang awit noong 24 Enero 1990, ilang sandali pagkatapos ng Romanian Revolution ng Disyembre 1989.

Iba pang awit

Padron:Mga pambansang awit ng Moldova "Hora Unirii" (Hora ng Unyon), na isinulat ng makata Vasile Alecsandri (1821–1890), na inaawit ng isang malaking bagay sa okasyon ng Union ng mga Principality (1859) at sa iba pang mga okasyon. Ang "Hora Unirii" ay inaawit sa Romanian folk tune ng isang mabagal ngunit masiglang round dance na sinalihan ng buong dumalo (hora).

Liriko

Ang pambansang awit ng Romania ay may labing-isang saknong. Sa ngayon, ang una, ikalawa, ikaapat, at huli lamang ang inaawit sa mga opisyal na okasyon, gaya ng itinatag ng batas ng Romania. Sa mga pangunahing kaganapan tulad ng National Holiday noong Disyembre 1, ang buong bersyon ay inaawit, na sinasabayan ng 21-gun salute kapag ang Presidente ay naroroon sa kaganapan.

Romanian original	IPA transcription	Salin sa Tagalog
Deșteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, În care te-adânciră barbarii de tirani! Acum ori niciodată, croiește-ți altă soarte, La care să se-nchine și cruzii tăi dușmani. Acum ori niciodată să dăm dovezi la lume Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, Și că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume Triumfător în lupte, un nume de Traian!       Înalță-ți lata frunte și caută-n giur de tine, Cum stau ca brazi în munte voinici sute de mii; Un glas ei mai așteaptă și sar ca lupi în stâne, Bătrâni, bărbați, juni, tineri, din munți și din câmpii!       Priviți, mărețe umbre, Mihai, Ștefan, Corvine, Româna națiune, ai voștri strănepoți, Cu brațele armate, cu focul vostru-n vine, „Viața-n libertate ori moarte!” strigă toți. Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate Și oarba neunire la Milcov și Carpați! Dar noi, pătrunși la suflet de sfânta libertate, Jurăm că vom da mâna, să fim pururea frați!       O mamă văduvită de la Mihai cel Mare Pretinde de la fii-și azi mână d-ajutori, Și blastămă cu lacrămi în ochi pe orișicare, În astfel de pericul s-ar face vânzători!       De fulgere să piară, de trăsnet și pucioasă, Oricare s-ar retrage din gloriosul loc, Când patria sau mama, cu inima duioasă, Va cere ca să trecem prin sabie și foc!       N-ajunse iataganul barbarei semilune, A cărui plăgi fatale și azi le mai simțim; Acum se vâră cnuta în vetrele străbune, Dar martor ne e Domnul că vii nu o primim!       N-ajunse despotismul cu-ntreaga lui orbie, Al cărui jug din seculi ca vitele-l purtăm; Acum se-ncearcă cruzii, în oarba lor trufie, Să ne răpească limba, dar morți numai o dăm!       Români din patru unghiuri, acum ori niciodată Uniți-vă în cuget, uniți-vă-n simțiri! Strigați în lumea largă că Dunărea-i furată Prin intrigă și silă, viclene uneltiri!       Preoți, cu crucea-n frunte căci oastea e creștină, Deviza-i libertate și scopul ei preasfânt. Murim mai bine-n luptă, cu glorie deplină, Decât să fim sclavi iarăși în vechiul nost' pământ!	[deʃˈte̯aptəte roˈmɨne din ˈsomnul t͡ʃel de ˈmo̯arte] [ɨŋ ˈkare ˌte̯adɨnˈt͡ʃirə barˈbarij de tiˈranʲ] [aˈkum orʲ ˌnit͡ʃoˈdatə kroˈjeʃtet͡sʲ ˈaltə ˈso̯arte] [la ˈkare sə seŋˈkine ʃi ˈkruzij təj duʃˈmanʲ] [aˈkum orʲ ˌnit͡ʃoˈdatə sə ˈdəm doˈvezʲ la ˈlume] [kən ˈaste ˈmɨnʲ maj ˈkurd͡ʒe un ˈsɨnd͡ʒe de roˈman] [ʃi ˈkən a ˈno̯astre ˈpjepturʲ pəsˈtrəm ku ˈfaləwn ˈnume] [triˌumfəˈtor ɨn ˈlupte un ˈnume de traˈjan] [ɨˈnalt͡sət͡sʲ ˈlata ˈfrunte ʃi ˈkawtən d͡ʒur de ˈtine] [kum ˈstaw ka ˈbrazʲ ɨn ˈmunte vojˈnit͡ʃʲ ˈsute de ˈmij] [uŋ ˈɡlas jej maj aʃˈte̯aptə ʃi sar ka lupʲ ɨn ˈstɨne] [bəˈtrɨnʲ bərˈbat͡sʲ ʒunʲ ˈtinerʲ din ˈmunt͡sʲ ʃi diŋ kɨmˈpij] [priˈvit͡sʲ məˈret͡se ˈumbre miˈhaj ʃteˈfan korˈvine] [roˈmɨna ˌnat͡siˈune aj ˈvoʃtri ˌstrəneˈpot͡sʲ] [ku ˈbrat͡sele arˈmate ku ˈfokul ˈvostrun ˈvine] [viˈat͡san ˌliberˈtate orʲ ˈmo̯arte ˈstriɡə ˈtot͡sʲ] [pre voj və ˌnimiˈt͡ʃirə a ˈpizmej ˌrə.uˈtate] [ʃi ˈo̯arba ne.uˈnire la ˈmilkov ʃi karˈpat͡sʲ] [dar ˈnoj pəˈtrunʃʲ la ˈsuflet de ˈsfɨnta ˌliberˈtate] [ʒuˈrəm kə vom da ˈmɨna sə fim ˈpurure̯a ˈfrat͡sʲ] [o ˈmamə vəduˈvitə de la miˈhaj t͡ʃel ˈmare] [preˈtinde de la ˈfijʃʲ azʲ ˈmɨnə daʒuˈtorʲ] [ʃi ˈblastəmə ku ˈlakrəmʲ ɨn okʲ pe orʲʃiˈkare] [ɨn ˈastfel de peˈrikul sar ˈfat͡ʃe ˌvɨnzəˈtorʲ] [de ˈfuld͡ʒere sə ˈpjarə de ˈtrəsnet ʃi puˈt͡ʃo̯asə] [orʲˈkare sar reˈtrad͡ʒe diŋ ˌɡloriˈosul lok] [kɨnd ˈpatri.a saw ˈmama ku ˈinima duˈjo̯asə] [va ˈt͡ʃere ka sə ˈtret͡ʃem prin ˈsabije ʃi fok] [ˈnaʒund͡ʒe ˌjataˈɡanul barˈbarej semiˈlune] [a ˈkəruj ˈpləd͡ʒʲ faˈtale ʃi ˈazʲ le maj simˈt͡sim] [aˈkum se ˈvɨrə ˈknuta ɨn ˈvetrele strəˈbune] [dar ˈmartor ne je ˈdomnul kə ˈvij nu o priˈmim] [ˈnaʒund͡ʒe despoˈtismul kunˈtre̯aɡa luj orˈbije] [al ˈkəruj ˈʒuɡ de ˈsekulʲ ka ˈvitelel purˈtəm] [aˈkum senˈt͡ʃe̯arkə ˈkruzij ku ˈo̯arba lor truˈfije] [sə ne rəˈpe̯askə ˈlimba dar mort͡sʲ ˈnumaj o ˈdəm] [roˈmɨnʲ din ˈpatru ˈuŋɡjurʲ aˈkum orʲ ˌnit͡ʃoˈdatə] [uˈnit͡sivə ɨŋ ˈkud͡ʒet uˈnit͡sivən simˈt͡sirʲ] [striˈɡat͡sʲ ɨn ˈlume̯a ˈlarɡə kə ˈdunəre̯aj fuˈratə] [prin ˈintriɡə ʃi ˈsilə viˈklene unelˈtirʲ] [ˈpre.ot͡sʲ ku ˈkrut͡ʃe̯an ˈfrunte kət͡ʃʲ ˈo̯aste̯a e kreʃˈtinə] [deˈvizaj ˌliberˈtate ʃi ˈskopul ej pre̯aˈsfɨnt] [muˈrim maj ˈbinen ˈluptə ku ˈɡlorije deˈplinə] [deˈkɨt sə fim ˈsklavʲ ˈjaraʃʲ ɨn ˈvekjul nost pəˈmɨnt]	Gising ka Romanian mula sa iyong pagtulog ng kamatayan Kung saan ka nilubog ng mga barbarong malulupit. Ngayon o hindi, maghasik ng bagong kapalaran para sa iyong sarili Kung saan pati ang iyong malupit na mga kaaway ay yuyukod! Ngayon o hindi, ipakita natin sa mundo Na sa pamamagitan ng mga bisig na ito, dumadaloy pa rin ang dugong Romano; At na sa ating dibdib ay may pagmamalaki pa rin tayong nagtataglay ng pangalan Nagtagumpay sa mga labanan, ang pangalan ni Trajan! Itaas ang iyong malapad na noo at tingnan ang iyong paligid Paano, tulad ng mga puno ng abeto sa isang bundok, matapang na kabataan, ng isang daang libo Isang utos ang hinihintay nila, handang sumunggab, parang mga lobo sa mga tupa. Matanda at kabataan, mula sa matataas na bundok at malawak na kapatagan! Narito, makapangyarihang mga anino; Michael, Stephen, Corvinus, Ang bansang Romanian, ang iyong mga apo sa tuhod. Na may mga armadong kamay, kasama ang iyong apoy sa kanilang mga ugat, "Buhay sa kalayaan o kamatayan", lahat sila ay nagpapahayag! Natalo ka sa kasamaan ng iyong inggit At sa pamamagitan ng bulag na pagkakawatak-watak sa Milcov at sa mga Carpathians Ngunit tayo, na ang mga kaluluwa ay tinusok ng banal na kalayaan, Isumpa mo na magpakailanman sa kapatiran tayo sasali! Isang biyudang ina mula sa panahon ni Michael the Brave Sa kanyang mga anak, humihingi siya ngayon ng tulong At sumpa, na may luha sa kanyang mga mata, kung sino man Sa panahon ng gayong matinding pangangailangan, napatunayan ang isang taksil! Ng kulog at asupre sila ay mapahamak Ang sinumang tumakas mula sa maluwalhating tungkuling ito. Kapag ang tinubuang-bayan at ang ating mga ina, na may malungkot na puso, Hihilingin sa amin na tumawid sa pamamagitan ng mga espada at nagliliyab na apoy! Hindi pa ba tayo sapat sa yatagan ng barbaric crescent Kaninong mga nakamamatay na sugat ang nararamdaman pa natin ngayon? Ngayon, ang knout ay pumapasok sa ating mga lupaing ninuno Ngunit ang Panginoon ang ating saksi na habang tayo ay nabubuhay, hindi natin ito tatanggapin! Hindi pa ba tayo nagkaroon ng sapat na despotismo at ang hindi nakikitang mata nito Kaninong pamatok, tulad ng mga baka, sa loob ng maraming siglo ang dinadala natin? Ngayon sinusubukan ng mga malupit, sa kanilang bulag na pagmamataas, Upang alisin ang ating wika, ngunit patay lamang natin ito ibibigay! Mga Romaniano sa apat na sulok ng mundo, ngayon o hindi kailanman, Magkaisa sa isip, magkaisa sa damdamin! Ipahayag sa mundo na ang Danube ay ninakaw Sa pamamagitan ng intriga at pamimilit, tusong mga pakana! Mga pari, manguna kayo sa mga banal na krus, sapagkat ang hukbong ito ay Kristiyano, Ang saliwikain nito ay kalayaan at ang layunin nito ay masyadong banal. Mas mabuting mamatay sa labanan na may walang hanggang kaluwalhatian, Kaysa sa muling maging alipin sa ating mga sinaunang lupain!

Performed on a synthesizer

Tingnan Din

• "Limba noastră", pambansang awit ng Moldova
• "Dimãndarea pãrinteascã", pangetnikong awit ng mga Aromanian

Panlabas na mga Links

• Romania: Deșteaptă-te, române! – Audio of the national anthem of Romania, with information and lyrics
• "The President of Romania". presidency.ro.
• Romania: Deșteaptă-te, române! – Video with scores and authentic video material of the Romanian revolution 1989 of the national anthem of Romania, with information in description and Creative Commons resources for Download in description