Balani: Pagkakaiba sa mga binago

Ang '''Grabidad'''<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gravity'', dagsin, grabida(d), atbp}}</ref>([[wikang Ingles|Ingles]]: ''gravity'', ''scientific gravity''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Grabedad, grabiti, kalubhaan, kagrabihan}}</ref>) ay isang likas na [[kababalaghan]]g na nagiging sanhi ng pagkakabighani o paghila ng mga bagay sa bawat isa.<ref name="Does Gravity Travel at the Speed of Light?">[http://math.ucr.edu/home/baez/physics/Relativity/GR/grav_speed.html ''Does Gravity Travel at the Speed of Light?''], ''UCR Mathematics''. 1998. Nakuha noong [[3 Hulyo]], [[2008]]</ref>. Sa pang-araw-araw na buhay, pinakakaraniwang iniisip ang '''grabidad''' o '''grabitasyon''' bilang isang sangkap na nagbibigay ng [[bigat]] o [[timbang]] sa anumang bagay. Dahil sa grabidad, napipilitan ang mga nakakalat na mga bagay para magdikit-dikit at magsamasama, dahil gayon ito ang nagiging pinakadahilan ng pagkakaroon at pagkakabuo ng [[mundo]], ng [[araw]], at lahat ng mga [[makroskopiko]] o mga malalaking bagay na nakikita sa [[uniberso]] o kalahatan ng [[daigdig]]. Kabilang sa iba pang katawagan sa grabidad ang '''kalubhaan''', '''kagrabihan''', o '''grabiti''', ''grabedad'', '''dagsin''', '''grabedad''', '''higop''', '''hulog''', '''batak''', '''hatak''', '''hila''', '''grabida''', '''panghigop''', '''bigat''', '''tindi''', '''kalubhaan''', at '''sidhi'''.<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gravity'', dagsin, grabida(d), atbp}}</ref>

[[Talaksan:NewtonsLawOfUniversalGravitation.svg|thumb|right|pormula ng batas ng unibersal na grabitasyon ni [[Isaac Newton]]]]

 

Halos mapagpapalitan ang mga salitang ''grabidad'' at ''grabitasyon'' (mula sa Ingles na ''gravity'' at ''gravitation'') sa pang-araw-araw na paggamit, subalit sa makaagham na gamit may magagawang pagkakaiba sa dalawang ito. Isang pangkalahatang katawagan ang "''grabitasyon''" na naglalarawan sa isa sa mga pangunahing puwersa, o mga [[pundamental na interaksiyon]] sa larangan ng pisika na sanhi ng pagkakapanatili ng mundo at ng ibang mga [[planeta]] sa kani-kanilang mga [[orbito]] sa paligid ng araw; at sa pananatili ng [[buwan]] sa kaniyang ikutan sa paligid ng mundo, para sa pagkakaroon ng mga agos at pagtaas at pagbaba ng antas ng tubig (pagkati at paglaki ng tubig); para rin sa [[kumbeksyon]] (''convection''; kung saan umaangat ang mga maiinit na pluido sa pamamagitan nito); para sa pagpapa-init ng mga panloob ng mga nabubuong mga [[bituin]] at mga planeta magpahanggang sa mga labis na pinakamataas na mga antas ng temperatura; at sa iba pang mga magkakaibang mga penomenong mapagmamasdan natin. Bilang pagsalungat, sa [[pangkalahatang relatibidad]] nagkakaroon ng grabitasyon dahil sa mga kurbada o pagbaluktot ng [[espasyo-oras]] na nagiging sanhi sa mga mosyong [[inersiya]]l o umaandar na mga bagay para bumilis (magkaroon ng akselerasyon) patungo sa isa't isa.

Ang grabitasyon ay isa sa [[apat na pundamental na interaksiyon]] ng [[kalikasan]]. Ang iba ay ang [[elektromagnetismo]], [[malakas na interaksiyon]] at [[mahinang interaksiyon]]. Mas mahina ito kung ihahambing sa tatlo pang pangunahing lakas, datapwa't mas malayo ang nasasakop nito.

== Mga sanggunian ==

{{reflist}}