Pagbabago noong 09:55, 30 Enero 2012 baguhin Luckas-bot (usapan \| ambag) Mga bot 53,478 edit m r2.7.1) (robot dinagdag: zh-min-nan:Lô͘-lē chè-tō͘ ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 11:11, 19 Marso 2012 baguhin i-undo Zollerriia (usapan \| ambag) 2,961 edit m + International Day for the Abolition of Slavery Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: [[Talaksan:Geromeslavemarket.jpg\|160px\|thumb\|Isang dibuhong naglalarawan ng tagpuang nasa isang sinaunang pamilihan ng mga alipin.]] Ang '''pang-aalipin''' ay isang uri ng [[sapilitang paggawa]] na kung saan tinuturing o tintratro ang isang tao bilang pagmamay-ari ng iba. Inaari ang mga alipin na labag sa kanilang kalooban mula nang sila'y nabihag, nabili o sinilang, at inaalisan ng karapatan na magbakasyon, tanggihang magtrabaho, o tumanggap ng bayad (katulad ng [[sahod]]). Maaaring bumilang sa kamakailan lamang gamit ng mga katawagang "pang-aalipin" o "alipin" ang metaporikal at analogong mga gamit na nailalapat sa mga mababang anyo ng sapilitang trabaho.▼ Mayroong mga patunay ng pang-aalipin bago pa ang mga nasusulat na tala, at mayroon na sa iba't ibang katindihan, anyo at kapanahunan sa halos lahat ng [[kultura]] at [[lupalop]].<ref name=Slavery>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Historical Survey >: Slave-owning societies (Makasaysayang pagsisiyasat >: Mga lipunang may alipin)], Encyclopædia Britannica</ref> Sa ibang mga [[lipunan]], nagkaroon ng pang-aalipin bilang isang legal na institusyon o sistemang sosyo-ekonomiko, ngunit hindi na ngayon ito pinapahintulot sa [[batas]] ng halos lahat ng mga [[bansa]]. Gayon pa man, nagpapatuloy pa rin ang kasanayan sa iba't ibang mga anyo sa buong mundo.<ref name="un.org">[http://www.un.org/Pubs/chronicle/2005/issue3/0305p28.html ''UN Chronicle \| Slavery in the Twenty-First Century'']</ref><ref name="''BBC Millions 'forced into slavery'">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/2010401.stm ''BBC Millions 'forced into slavery''']</ref> ▼ ▲Ang '''pang-aalipin''' ay isang uri ng [[sapilitang paggawa]] na kung saan tinuturing o tintratro ang isang tao bilang pagmamay-ari ng iba. Inaari ang mga alipin na labag sa kanilang kalooban mula nang sila'y nabihag, nabili o sinilang, at inaalisan ng karapatan na magbakasyon, tanggihang magtrabaho, o tumanggap ng bayad (katulad ng [[sahod]]). Maaaring bumilang sa kamakailan lamang gamit ng mga katawagang "pang-aalipin" o "alipin" ang metaporikal at analogong mga gamit na nailalapat sa mga mababang anyo ng sapilitang trabaho. Kinikilala bilang [[karapatang pantao]] ang [[kalayaan]] mula sa pang-aalipin. Sinasabi sa Artikulo 4 ng [[Pangkalahatang Pagpapahayag ng Karapatang Pantao]]:▼ ▲Mayroong mga patunay ng pang-aalipin bago pa ang mga nasusulat na tala, at mayroon na sa iba't ibang katindihan, anyo at kapanahunan sa halos lahat ng [[kultura]] at [[lupalop]].<ref name=Slavery>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Historical Survey > Slave-owning societies (Makasaysayang pagsisiyasat > Mga lipunang may alipin)], Encyclopædia Britannica</ref> Sa ibang mga [[lipunan]], nagkaroon ng pang-aalipin bilang isang legal na institusyon o sistemang sosyo-ekonomiko, ngunit hindi na ngayon ito pinapahintulot sa [[batas]] ng halos lahat ng mga [[bansa]]. Gayon pa man, nagpapatuloy pa rin ang kasanayan sa iba't ibang mga anyo sa buong mundo.<ref name="un.org">[http://www.un.org/Pubs/chronicle/2005/issue3/0305p28.html ''UN Chronicle \| Slavery in the Twenty-First Century'']</ref><ref name="''BBC Millions 'forced into slavery'">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/2010401.stm ''BBC Millions 'forced into slavery''']</ref> : ''No one shall be held in slavery or servitude; slavery and the slave trade shall be prohibited in all their forms.''<ref>{{cite web\|url=http://www.bbc.co.uk/ethics/slavery/modern/law.shtml\|title=The law against slavery\|work=Religion & Ethics - Ethical issues\|publisher=[[British Broadcasting Corporation]]\|accessdate=2008-10-05}}</ref>▼ : (Wala sinuman ang aalipinin o bubusabusin; pinagbabawal ang pang-aalipin at ang kalakalan ng mga alipin sa lahat ng anyo nito.)▼ ▲Kinikilala bilang [[karapatang pantao]] ang [[kalayaan]] mula sa pang-aalipin. Sinasabi sa Artikulo 4 ng [[Pangkalahatang Pagpapahayag ng Karapatang Pantao]]: ▲:''No one shall be held in slavery or servitude; slavery and the slave trade shall be prohibited in all their forms.''<ref>{{cite web\|url=http://www.bbc.co.uk/ethics/slavery/modern/law.shtml\|title=The law against slavery\|work=Religion & Ethics - Ethical issues\|publisher=[[British Broadcasting Corporation]]\|accessdate=2008-10-05}}</ref> ▲:(Wala sinuman ang aalipinin o bubusabusin; pinagbabawal ang pang-aalipin at ang kalakalan ng mga alipin sa lahat ng anyo nito.) ==Panga-aalipin sa Bibliya== {{~~pangunahin~~Pangunahin\|Pang-aalipin sa Bibliya}} Sa [[Bibliya]], ang pang-aalipin ay pinapayagan sa [[Lumang Tipan]](Exodus 21:1-11, Exodo 21:20-21, Deuteronomiya 21:10-14, Exodo 21:1-7, Leviticos 25:44-47) gayundin sa [[Bagong Tipan]](Efeso 6:5, I Timoteo 6:1). Ang mga talatang ito at kawalan ng kondemnasyon sa Bibliya ang kalaunang ginamit ng mga tagapagtaguyod ng pang-aaalipin sa Estados Unidos upang ipagtanggol ang pang-aalipin sa bansang ito.<ref>Stringfellow, A Scriptural defense of slavery, 1856</ref><ref>Raymund Harris, Scriptural researches on the licitness of the slave, (Liverpool: H. Hodgson, 1788)</ref> Ayon sa Levitico 25:44-47, ang mga Israelita ay pinapayagan na bumili ng alipin na dayuhan. Ang mga anak ng biniling alipin ay maaaari ring bilin at gawing alipin. Ang mga ito ay maaaring ipamigay ng bumili sa mga anak nito at gawing alipin. Ayon sa Exodo 21:1-6, ang isang biniling lalakeng aliping Israelita ay pinapayagang lumaya pagkatapos ng anim na taong pagsisilbi sa may-ari nito. Kung ang lalakeng aliping ito ay binigyan ng asawa ng may-ari, ang asawa at mga naging anak nito ay mananatiling pag-aari ng may-ari kahit lumaya na ang lalakeng alipin. Kung ang lalakeng alipin ay ayaw nang umalis dahil mahal nito ang asawa at mga anak at ang amo, ito at ang pamilya nito ay habang buhay na magiging alipin. Ayon naman sa Exodo 21:7, ang babaeng ipinagbili ng ama nito bilang alipin ay hindi maaaring palayain tulad ng isang aliping lalake. Ayon sa Deuteronomiyo 21:10-14, ang isang nabihag na babae na kaaway ng mga Israelita sa digmaan ay maaaring pakasalan at sipingan kung ito ay magugustuhan. Kung ayaw na ng lalaki sa babaeng bihag, ito ay pinapayagang lumaya. Ayon sa Exodos 21:26-27, ang mga alipin naman na nabulag o nabungi ng amo nito ay palalayain bilang kabayaran sa pinsalang natamo sa amo nito. Ayon sa Exodo 21:20-21, kung ang isang aliping babae o lalake ay sinaktan ng amo at ito ay namatay, parurusahan ang amo. Ngunit kung ang alipin ay nabuhay ng isa o dalawang araw, ang amo ay hindi parurusahan dahil ari-arian nito ang alipin. ~~==Sanggunian==~~ ~~{{reflist}}~~ ==Tingnan din== [[Bibliya]] [[Poligamiya]] *Ang [[:en:International Day for the Abolition of Slavery\|International Day for the Abolition of Slavery]] ay ipinagdiriwang taon-taon tuwing [[Disyembre 2]]. == Mga sanggunian ==▼ [[Kategorya:Bibliya]]▼ {{~~commonscat~~Commonscat\|Slavery}}▼ {{Reflist}} ▲== Mga sanggunian == ▲{{commonscat\|Slavery}} ~~{{reflist}}~~ {{DEFAULTSORT:Alipin}}▼ [[Kategorya:Pang-aabuso]] [[Kategorya:Krimen]] ▲[[Kategorya:Bibliya]] ▲{{DEFAULTSORT:Alipin}} [[af:Slawerny]]

Pang-aalipin: Pagkakaiba sa mga binago