|
Tetragrammaton (o '''Tetragram''' sa anyong pinaiksi) ang tawag sa apat na katinig na Hebreo (יהוה) na tumutukoy sa [[pangalan]] ng Diyos ng mga Israelita at Kristiyano. Sa alpabetong Hebreo, ito ang '''YOD''' (י), '''HE''' (ה), '''WAW''' (ו), at '''HE''' (ה); sa alpabetong Romano naman, ito ang '''Y''', '''H''', '''V''', at '''H'''. Noong panahon ng mga Romano, ang tunog ng '''J''' at '''V''' ay katulad ng '''Y''' at '''W''' sa kasalukuyang wikang Tagalog, kaya't karaniwang nakikita ang Jehovah ([[Jehova]] naman sa Tagalog) sa mga salin ng [[Biblia]] na nakabatay sa Latin o kaya naman sa mga anak na wika nito, tulad ng [[Kastila]], [[Italyano]], at [[Pranses]], imbis na [[Yahweh]]. Matagal nang inaakalang hindi ginamit ang Tetragrammaton sa [[Septuaginta]], ang Griegong salin ng [[Hebreong Kasulatan]] o Lumang Tipan. Dahil dito, maraming nasa paniniwala na hindi ginamit ng mga Kristiyanong nagsulat sa [[Bagong Tipan]] ang banal na [[pangalan]] nang nagsisipi sila mula sa Kasulatang Hebreo.
Nguni't pinatutunayan ng maraming katibayang natuklasan sa loob ng nakaraang kulang-kulang na dantaon na lumitaw nga sa Septuaginta ang pangalang YHWH. Ayon sa isang bukal ng impormasyon, dahil sa kanilang matinding hangad na panatilihing tiyak ang banal na [[pangalan]] ng Diyos, kinopya na lang nang tuwiran ng mga [[Helenistikong Hudyo]] ang Tetragrammaton nang isinasalin nila ang Bibliang Hebreo sa wikang Griyego. Ito ay kumbaga sa paggamit ng mga [[Intsik]] na karakter mismo kung nais ng mga nagtatagalog na gamitin ang mga hiram na salitang Intsik, tulad ng ''siyopaw'', ''tikoy'', at ''diko'', sa kanilang mga sulat.
May natuklasang fragmento sa Oxyrhynchus, [[Ehipto]], na kilala sa bilang 3522. Mula pa raw sa unang dataon pagkatapos ipinanganak si [[Kristo]] ang fragmento, at ang sukat nito ay 2.5 pulgada (7 sentimetro) ang lapad at 5 pulgada (10.5 sentimetro) ang haba. Nakasulat dito ang tekstong Job 42:11,12 at nasa Hebreong titik mismo ang [[pangalan]] ng Diyos.
Ginamit ba ang Tetragrammaton sa mga unang manuskrito ng Kasulatang Griyego ng mga Kristiyano? Ayon sa iskolar na si George Howard, sigurado ang sagot sa tanong na ito. Dahil daw nakatala sa alpabetong Hebreo ang banal na [[pangalan]] sa Septuaginta (ang pangunahing Kasulatan ng papausbong pa lamang na Simbahang Kristiyano), malamang at kapani-paniwalang ituring na, nang nagsisipi ang mga nagsulat sa Griyegong Bagong Tipan, pinanatili rin nila ang Tetragrammaton sa kanilang mga akda. Sa katotohanan, may Bibliyang nasa wikang Griyego na pinalayawan ng ''Bibliyang Pipi'' dahil sa paggamit nito ng Tetragrammaton. Sa mata ng mga mambabasang hindi bihasa sa wikang Hebreo, parang letrang '''PI''' (π) ng Griyego ang '''HE''' (ה) ng Hebreo at parang '''IOTA''' (ι) ng Griyego ang '''WAW''' (ו) at '''YOD''' (י) ng Hebreo. Kapag "binasa" ang YHWH sa paraang Griyego, "pipi" ang labas ng pagbigkas (ikumpara ang '''יהוה''' sa '''πιπι'''). Pagkatapos lamang daw kopyahin ang mga akdang ito na napalitan ang YHWH ng ibang salitang Griyego, tulad ng ''kyrios'' (panginoon) o ''theos'' (diyos).
Kapansin-pansin, ang ilang mga tagapagsalin ng Bibliya ay nakadama na ipinagkait ng sinaunang mga tagakopya ang sustansiya at kahalagahan ng Tetragrammaton sa mga mambabasa at hindi sila sumang-ayon sa ginawa ng mga ito. Kung kaya't nang isalin nila ang Bibilya mula sa sinaunang mga manuskrito (na kakikitaan ng paglitaw ng Tetragrammaton), may kombiksiyon nilang isinauli sa wastong kinalalagyan nito ang Tetragrammaton. Ang ilang kilalang salin ng Bibliya na nagpanumbalik sa banal na [[pangalan]] ay ang [http://www.ebible.org/bible/asv American Standard Version], [http://www.ccel.org/bible/ylt/ylt.htm Young's Literal Translation], [http://www.ebible.org/bible/kjv/ King James Version], [http://www.centerplace.org/hs/iv/default.htm Inspired Version of the Bible], [http://reactor-core.org/geneva/geneva-0057.png Geneva Bible], [http://www.studylight.org/desk/?l=en&query=Exodus+6§ion=0&translation=bis&oq=ex%25202&new=1&nb=ex&ng=2&ncc=2 Bishop's Bible], [http://bible.christiansunite.com/bibles.cgi?v=web&b=Ex&c=6 Webster Bible], [http://bible.christiansunite.com/bibles.cgi?b=Ex&v=dby&c=6&verse=3&go.x=12&go.y=5 Darby Bible], [http://www.watchtower.org/bible/index.htm New World Translation of the Holy Scriptures], at [http://online.recoveryversion.org/bibleverses.asp?fvid=9617&lvid=9617 The Recovery Version]. Ang [http://www.gnpcb.org/esv/search/?q=Jehovah English Standard Version] naman ay bumalik sa ''Jehovah'' o ''YHWH'' sa talababa (footnote) na lamang (Ex 6:3, Ps 83:18).
== Mga Kawing na Sang-ayon ==
{{Uncategorized|Abril 2007}}
== Anong Ang [[Pangalan]] Nang Panginoong Dios? ==
Gaya nang mga talatang nagpapatototo na mababasa natin sa Biblia, ay isang katotohanan na may [[Pangalan]] ang Kataastasan (ang tinatawag na Diyos). Ang mga katawagang Bathala, Yahweh, Jehovah, Panginoon, Poon, Adonai, Sabaoth, Shaddai, Elohim / Ulhim, Yahuah at maging ang ating kinagisnan na salitang DIOS; Pati na ang marami pang mga katagà patungkol sa Kaniya ay mga salita lamang na pangngalan na nagpapahayag bilang pagkilala sa kanyang pagiging May Kapangyarihan at pagtukoy na Siya lamang ang Iisang Ulòng-Maykapal o Manlilikhà na Siya ang Bukal o Pinagmulan ng lahat ng mga bagay nakikita man ito o hindi. Ang marami sa mga Titolo o Pangngalang ito na masasabi nating mga hayag (Deuteronomio 29:29), Ay malinaw na ibinase ng mga Pantas / Scholar sa Tetragramang YHWH / IHVH na sinulat ng Propetang si Moises. Ngunit ano nga bagà ang [[Pangalan]] ng Dios? Sapagka't gaya ng nasabi na, na hindi rin ang Salitang ito ang kaniyang [[pangalan]]. Kung ating susuriing mainam ang Banal na Kasulatan ay isinasaad nito na si Moises na Propeta, ay nakipag-usap ng mukhaan sa Panginoon. Na mapagmumuning ito'y pagpapatunay na siya(si Moises) lamang ang tanging naka-aalam ng Personal at Tunay na [[Pangalan]] ng Dakilang Lumikhà alalaon baga'y siyang nakakilala. Kung tutunghayan natin ang mga Orihinal na Kasulatan ay mapapansing lumitaw ng pitong libong ulit ang apat na Banal na Letrang ito, Ang YHWH / IHVH. Ngunit ang katanungan ay bakit sa ganitong paraan isinulat ng Propeta ang Banal na [[Pangalan]] ng Kataastaasan? Nakatitiyak na ang mga panitik na ito ay isa niyang paraan upang huwag malapastangan ang Banal na Salita o Ang [[Pangalan]] ng Mahal nating AMA na ipinahayag sa kaniya. Wala ring pasubali na hindi ang mga Titik na ito o ang mga Pangngalang yaon ang Kaniyang [[PANGALAN]]. Sapagka't kung ang mga yaon nga, disin sana'y hindi natin mababanggit ang mga ito. (Deuteronomio 5:11) Subalit sa ating kapanahunang ito na dumating na ang biyaya at kaligtasan (Juan 3:16 ; Roma 10:13), ay isang hamon sa atin na alamin at hanapin ang Kaniyang [[Pangalan]] (Kawikaan 30:4). At na ito'y upang siyang ating paglagakan ng tiwala at tunay na [[pagsamba]] (Juan 4:24 ; Awit 9:10). Maaring matuklasan o malaman ang Banal Niyang [[Pangalan]], Upang mapawi na ang mga kalituhang hatid ng mga letrang Iod He Vav He. Ngunit papaano? Dangang sino nga sa ngayon ang tunay na naka-aalam nito? Kung buong pusong sasampalatayanan ang mga talata sa Banal na Kasulatan at mataimtim na bibigyang pansin ang mga tunog na naririnig sa Kalikasan. Ito ang matibay at mabisang paraan upang makilala natin ng lubusan ang Dios at ang Kaniyang [[Pangalan]]. At katotohahanang kung bukal sa iyong damdamin ang tunay na paghahanap, alalaon baga'y hinahanap mo ng iyong buong puso at kaluluwa; Siya nga rin ay magpapakahayag sa iyo. Sa dahilang Ikaw ay Sumasampalataya sa kaniyang mga Salita at naniniwala sa Kalikasang Siya rin ang may likhà. Ngunit Ikaw lamang sa ganang iyong sarili at ang Banal na Nag-Iisa ang tunay naka-aalam kung ano ang talagang nilalaman ng iyong puso. (Hebreo 4:12 Roma 14:22).
Source: [http://bibliaanghahatol.net/index.php?cat=ph&page=ano_yaong_pangalan]
|
