Septuagint: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag)
Atn20112222 (usapan | ambag)
Linya 95:
===Paggamit Kristiyano===
 
Ang [[sinaunang Krisitiyanismo|Sinaunang Kristiyanong]] iglesia ay gumamit ng tekstong Griyego<ref name=lxxshift /> dahil ang Griyego ang [[lingua franca]] ng [[Imperyo Romano]] sa panahong ito at ang wika ng iglesiang Griyego-Romano([[Aramaiko]] ang wika ng [[Kristiyanismong Syriac]] na gumamit ng [[Targums]]). Ang relasyon sa pagitan ng paggamit ng mga [[apostol]] ng [[Lumang Tipan]] ng Septuagint at isang nawalang tekstong Hebreo ay komplikado. Ang Septuagint ang pangunahing pinagkunan o pinagsipian(quoted) ng mga talata ng Lumang Tipan ng mga may akda ng Bagong Tipan ngunit hindi lamang ito. Ayon kay [[Jerome]], ang Matt 2:15 at 2:23, Juan 19:37, Juan 7:38, 1 Cor. 2:9.<ref name="Jerome">St. Jerome, ''Apology Book II''.</ref> ay mga halimbawang hindi matatagpuan sa Septuagint kundi sa tekstong Hebreo. Ang Matt 2:23 ay wala rin sa kasalukuyang tekstong [[Masoretiko]] bagaman ayon kay Jerome ay nasa Isaias 11:1 ito.
 
Sa karagdagan, nang sumipi(quoted) ang mga may akda ng [[Bagong Tipan]] sa mga talata ng Lumang Tipan o kung sumisipi mismo si [[Hesus]] ay malayang gumamit ng saling Griyegong ito na nagpapahiwatig na si Hesus o ng kanyang mga alagdaalagad ay tumuturing ritong maasahan.<ref name=paul-septuagint /><ref name="Swete">H. B. Swete, ''An Introduction to the Old Testament in Greek,'' revised by R.R. Ottley, 1914; reprint, Peabody, Mass.: Hendrickson, 1989.</ref><ref name=usageNT>"The quotations from the Old Testament found in the New are in the main taken from the Septuagint; and even where the citation is indirect the influence of this version is clearly seen (..)"{{cite web|title=Bible Translations - The Septuagint|url=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/3269-bible-translations|publisher=JewishEncyclopedia.com|accessdate=10 February 2012}}</ref>
 
Sa iglesiang sinaunang Kristiyano, ang pinagpapalagay na katotohanan ay ang Septuagint ay isinalin ng mga Hudyo bago ang kapanuhan ni [[Hesus]] at ang Septuagint sa ilang mga lugar nito ay nagbibigay ng interpretasyong [[kristolohikal]] kesa sa tekstong Hebreo(sabihing sa ika-2 siglo CE). Ito ay kinuhang ebidensiya ng mga kristiyano na binago ng mga Hudyo ang tekstong Hebreo sa paraang gumawa sa mga itong hindi kristolohikal. Halimbawa si [[Irenaeus]] tungkol sa Isaias 7:14: "Ang Septuagint ay maliwanag na sumusulat ng isang ''birhen'' na maglilihi, samantalang ang tekstong Hebreo ayon kay Irenaeus sa panahong ito ay isinalin nina [[Theodotion]] at [[Aquila ng Sinope]](na parehong mga akay sa [[Hudaismo]]) bilang ''batang babae'' na maglilihi. Ayon kay Irenaues, ginamit ng mga [[Ebionita]] ito upang angkinini na si Jose ang biolohikal na ama ni Hesus. Mula sa pananaw ni Irenaeus, ito ay purong [[heresiya]] na isinulong ng kalaunang mga pagbabagong anti-Kristiyano ng tekstong Hebro gaya ng ebidente sa mas matanda, bago ang Kristiyanong Septuagint.<ref name="Irenaeus">Irenaeus, ''Against Herecies Book III''.</ref>