Septuagint: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag) No edit summary |
Atn20112222 (usapan | ambag) |
||
Linya 101:
Sa iglesiang sinaunang Kristiyano, ang pinagpapalagay na katotohanan ay ang Septuagint ay isinalin ng mga Hudyo bago ang kapanuhan ni [[Hesus]] at ang Septuagint sa ilang mga lugar nito ay nagbibigay ng interpretasyong [[kristolohikal]] kesa sa tekstong Hebreo(sabihing sa ika-2 siglo CE). Ito ay kinuhang ebidensiya ng mga kristiyano na binago ng mga Hudyo ang tekstong Hebreo sa paraang gumawa sa mga itong hindi kristolohikal. Halimbawa si [[Irenaeus]] tungkol sa Isaias 7:14: "Ang Septuagint ay maliwanag na sumusulat ng isang ''birhen'' na maglilihi, samantalang ang tekstong Hebreo ayon kay Irenaeus sa panahong ito ay isinalin nina [[Theodotion]] at [[Aquila ng Sinope]](na parehong mga akay sa [[Hudaismo]]) bilang ''batang babae'' na maglilihi. Ayon kay Irenaeus, ginamit ng mga [[Ebionita]] ito upang angkinin na si Jose ang biolohikal na ama ni Hesus. Mula sa pananaw ni Irenaeus, ito ay purong [[heresiya]] na isinulong ng kalaunang mga pagbabagong anti-Kristiyano ng tekstong Hebro gaya ng ebidente sa mas matanda, bago ng Kristiyanong Septuagint.<ref name="Irenaeus">Irenaeus, ''Against Herecies Book III''.</ref>
Nang isagawa ni [[Jerome]] ang pagbabago sa mga saling [[Vetus Latina]] ng Septuagint, kanyang kinumpara ang Septuagint laban sa Hebreo na umiiral sa panahong ito. Siya ay napaniwalang ang tekstong Hebreo ay mas mabuting nagpapatotoo kay Kristo kesa sa Septuagint. Siya ay kumalas sa tradisyon ng simbahan at isinalin ang karamihan ng Lumang Tipan ng kanyang Vulgata mula sa Hebreo kesa sa Griyego. Ang kanyang ginawa ay labis na binatikos ni [[Augustine of Hippo|Augustine]] na kanyang kakontemporaryo. Gayunpaman, sa paglipas ng panahon, ang pagtanggap sa bersiyon ni Jerome na Vulgata ay unti unting pumalit sa [[Vetus Latina]] ng Septuagint.<ref name="Würthwein"/>
Ang [[Silangang Ortodokso]] sa kasalukuyan ay mas pumapabor sa paggamit ng LXX bilang basehan sa pagsasalin ng Lumang Tipan sa ibang mga wika. Ang mga modernong salin(kritikal) ng Lumang Tipan ay gumagamit ng [[Masoretiko]] bilang basehan nito bagaman gumagamit rin ito ng Septuagint at ibang mga bersiyon upang muling likhain ang kahulugan ng tekstong Hebreo kung ito ay hindi maliwanag, corrupt o malabo.<ref name="Würthwein"/> Halimbawa sa [[Jerusalem Bible]] ay nakasaad "...tanging kung ang tekstong [[Masoretiko]] ay nagtatanghal ng hindi madadaig na mga kahirapan ay mayroong mga [[emendasyon]] o ibang mga bersiyon gaya ng...LXX ay ginagamit." <ref name="JB">Jerusalem Bible Readers Edition, 1990: London, citing the Standard Edition of 1985</ref> Ang pauna pahina ng [[New International Version]] ay nagsasaad na: "Ang mga tagasalin ay kumonsulta rin sa mas mahalagang sinaunang mga bersiyon kabilang ang Septuagint...Ang mga pagbasa sa mga bersiyon ito ay minsang sinusunod kung saan ang [[Masoretiko]] ay tila kaduda duda..."<ref name="NIV">"Life Application Bible" (NIV), 1988: Tyndale House Publishers, using "Holy Bible" text, copyright International Bible Society 1973</ref>
| |||