Panukalang batas: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Inilipat ni Sky Harbor ang pahinang Panukalang-batas papunta sa Panukalang batas na nasa ibayo ng ibang kapupuntahan: Walang gitling
Paglilinis
Linya 1:
[[File:Legislative procedure uk.svg|thumb|right|290px|Isang grapikong representasyon ng pamamaraang lehislatibopambatas sa [[Parliamento ng UnitedNagkakaisang KingdomKaharian]].]].
Ang '''Panukalang-panukalang batas'''(sa Ingles ay ''bill'') ay isang panukalang [[batas]] na nasa ilalim ng pagsasaalang-alang ng [[lehislaturatagapagbatas]] ng isang [[bansa]] o [[estado]] gaya ng mga [[estado ng Estados Unidos]]
 
==Pagpapakilala ng panukalang-batas==
Ang isang panukalang-batas ay ipinakikilala ng isang miyembro ng [[lehislatura]]. Sa sistemang Britaniko/Westminster na ang ehekutibo(executive o prime minister)tagapagpaganap ang namumuno sa gobyernopamahalaan na [[partidopartidong pampolitika]]ng na may pinakamaraming [[silya (parliamentoparlamento)|silya]] sa mababang kapulungan(lower house) ng [[parliamentoparlamento]], ang karamihan sa mga panukalang batas ay ipinakikilala ng ehekutibotagapagpaganap. Sa prinsipyo, ang lehislaturatagapagbatas (o mga miyembro ng parliamentoparlamento) ay nagpupulong upang isaalang-alang ang mga hinihingi ng ehekutibo(punong ministro)tagapagpaganap na inilatag sa [[PananalumpatiTalumpati ngmula sa ReynaTrono]] (Queen's Speech o 'Speech from the Throne''). Sa sistema ng Estados Unidos kung saan ang ehekutibong sangay(pangulo)tagapagpaganap ng gobyernopamahalaan ay hiwalay sa lehislaturatagapagbatas, ang lahat ng panukalang- batas ay dapat magmula sa lehislaturatagapagbatas.
 
==Pagbasa ng panukalang- batas==
Ang mga panukalang- batas ay isinaalang-alang ng lehislaturatagapagbatas sa pamamagitan ng mga pagbasa(readings) na binubuo ng pagdedebate at pagboto ng mga miyembro ng [[tagapagbatas|lehislatura]]. Sa Sistemangsistemang Britaniko/Westminster, ang isang panukalang batas ay binabasa sa unang pagkakataon(first reading) kung ito ay ipinakilala. Eto ay sinasamahan ng atas(order) na ang panukalang-batas ay ilimbag at muling isasaalang-alang. Sa ikalawang pagbasa(second reading), ang pangkalahatang merito(merits) o kahalagahan ng panukalang-batas ay isinasaalang-alang. Sa yugtong ito, maling batikusin ang panukalang-batas sa mga depektong teknikal nito sa pagbabalangkas(drafting). Pagkatapos ng ikalawang pagbasa, ang panukalang-batas ay dadalhin sa isang [[komite]] na magsasaalang-alang ng panukalang-batas sa bawat linya nito at magmumungkahi ng mga [[amiyendasusog]](amendment o susog). Ang komite ay mag-uulat sa [[lehislatura]] kung saan sa yugtong ito, ang mga karagdagang mga amiyenda ay imumungkahi. Kailangang maipasa o maaprubahan ng [[lehislatura]] ang panukulang batas sa una at ikalawang pagbasa upang humantong sa pinakahuling pagbasa o ''ikatlong pagbasa''(third reading) kung saan ang debate ng panukalang-batas na inamiyendahan ay isinaalang-alang sa kabuuan nito. Sa sistemang [[bikameral]] na binubuo ng ''mababang kapulungan/lower house''(mga [[representatibokinatawan]] o [[miembromiyembro ng parliamento]]/MP) at ''mataas na kapulungan/upper house''([[senado]]), ang prosesong ito ay inuulit sa bawat kapulungan(house). Bago makarating sa [[senado]], kailangang makapasa ang panukalang batas sa una, ikalawa at ikatlong pagbasa sa mababang kapulungan(mga. [[representatibo]] o [[miembro ng parliamento]]/MP). Ang tatlong ulit na pagbasa ay uulitin sa [[senado]]mataas na kapulungan at kung makapasa sa ikatlong pagbasa sa senadodito, ang panukalang batas ay ipapadala sa ehekutibo(pangulo o gobernador ng estado)tagapagpaganap upang maaprubahanmapagsang-ayunan itoto. Sa sistemangmga [[monarkiya]], ito ay pinapadala sa [[monarko]](reyna o hari) upang mabigyan ng [[Royal na pag-ayon ng hari]] (''royal assent''). Sa ibang [[komonwelt ng Britanya]], ang [[gobernador -heneral]] na kinatawan ng Reyna sa bansang ito ang nagbibigay ng royal naganitong pag-ayon.
 
==Pagpasa ng panukalang- batas==
Ang isang panukalang-batas(bill) ay hindi nagiging [[batas]](law) hangga't hindi naipapasa(passed) sa parehong ''mababang kapulungan/lower house'' at ''mataas na kapulungan/upper house'' ng [[lehislatura]] sa mayoridadpagboto nang boto(majority vote)nakararami sa una, ikalawa at ikatlong pagbasa nito. Sa mga sistemasistemang ng pagkapangulo(presidential systems)pampanguluhan, ang naipasang panukalang batas ng lehislatura ay kailangan ding maaprubahan o malagdaan ng [[pangulo]] ng isang [[bansa]], o [[ang gobernador]] ng isang estado. Ang pangulo/gobernador ay magpapasya kung kanyang aaprubahan o pipigilan ang panukalang batas. Ang pagtanggi ng isang pangulo/gobernador sa paglalagda ng panukalang-batas ay tinatawag na [[beto]](veto). Sa sistemang presidensyalpampanguluhan, ang lehislatura ay may kapangyarihan na manaig(override) sa beto ng pangulo/gobernador sa pamamagitan ng boto ng mayorya. Ang mga panukalang-batas na nakabinbin (hindi naaprubahan ng lehislatura o pangulo) ay namamatay o nabibigong maging isang batas sa pagtawag ng isang [[eleksiyon]]halalan. Kapag ang isang panukalang-batas ay isinakatuparan na bilang isang [[batas]], etoito ay karaniwang tinatawag sa ibang bansa na '''akto'''(act) o '''statute'''estatuto.
 
==Pagpasa ng panukalang-batas==
Ang isang panukalang-batas(bill) ay hindi nagiging [[batas]](law) hangga't hindi naipapasa(passed) sa parehong ''mababang kapulungan/lower house'' at ''mataas na kapulungan/upper house'' ng [[lehislatura]] sa mayoridad na boto(majority vote) sa una, ikalawa at ikatlong pagbasa nito. Sa mga sistema ng pagkapangulo(presidential systems), ang naipasang panukalang batas ng lehislatura ay kailangan ding maaprubahan o malagdaan ng [[pangulo]] ng isang [[bansa]] o [[gobernador]] ng isang estado. Ang pangulo/gobernador ay magpapasya kung kanyang aaprubahan o pipigilan ang panukalang batas. Ang pagtanggi ng isang pangulo/gobernador sa paglalagda ng panukalang-batas ay tinatawag na [[beto]](veto). Sa sistemang presidensyal, ang lehislatura ay may kapangyarihan na manaig(override) sa beto ng pangulo/gobernador sa pamamagitan ng boto ng mayorya. Ang mga panukalang-batas na nakabinbin(hindi naaprubahan ng lehislatura o pangulo) ay namamatay o nabibigong maging isang batas sa pagtawag ng isang [[eleksiyon]]. Kapag ang isang panukalang-batas ay isinakatuparan na bilang isang [[batas]], eto ay tinatawag sa ibang bansa na '''akto'''(act) o '''statute'''.
===Sa Estados Unidos===
Sa [[Estados Unidos]], gaya ng nasa itaas, ang panukalang- batas(bill) ay dapat pumasa sa parehong kapulungan(house) ng kongreso sana isangmay mayoridadboto nang botonakararami bago ito ipadala sa pangulo. Ang pinadalang panukalang batas sa isang pangulo ay dapat malagdaan sa loob ng 10 araw. Kung nagpasya ang pangulo na i-[[beto]](pigilan)betuhin ang panukalang- batas, ang lehislatura ay may kapangyarihang manaig(override) sa beto ng pangulo/gobernador sa pamamagitan ng boto ng mayoryanakararami (2/3). Maaari ring maging batas ang isang panukalang- batas(bill) ng wala lagda ng pangulo kung pagkatapos ipadala rito, ang pangulo ay walang ginawang aksiyongawain pagkatapos ng 10 araw. Kung ang panukalang batas ay hindi nilagdaan ng pangulo sa loob ng 10 araw at ang kongreso ay nagwakas(adjourned) bago ang 10 araw na ito, ang panukalang batas ay mamamatay. Ang paraang ito ay tinatawag na "pocket veto".
 
[[Kategorya:Politika]]
[[Kategorya:Batas]]
 
[[en:Bill (law)]]