Pamantayang Modelo: Pagkakaiba sa mga binago

Ang '''Pamantayang Modelo''' ng [[pisikang partikulo]] ang [[teoriyang siyentipiko]] na nauukol sa mga interaksiyong [[elektromagnetismo|elektromagnetiko]], [[interaksiyong mahina|mahina]] at [[interaksiyong malakas|malakas]] na namamagitan sa dinamika ng mga alam na subatomikong partikulo. Ang kasalukuyang pormulasyon nito ay nakumpleto noong mga 1970 sa kompirmasyon sa mga eksperimento ng pag-iral ng mga [[quark]]. Simula nito, ang pagkakatuklas ng mga partikulong ilalim na quark(1977), itaasibabaw na quark(1995) at tau neutrino(2000) ang karagdagang nagbigay kredensiya sa teoriyang ito. Ang kamakailang maliwanag na deteksiyon ng [[Higgs boson]] noong 2011-2012 ay kumukumpleto sa mga hinulaang partikulo ng teoriyang ito. Ang Pamantayang Modelo ay nagkukulang sa pagiging kumpletong teoriya ng mga pundamental na interaksiyon dahil sa hindi nito pagsasama ng buong teoriya ng [[grabitasyon]] gaya ng inilalarawan ng [[pangkalahatang relatibidad]] o humuhula sa papabilis na paglawak ng uniberso na posibleng inilalarawan ng enerhiyang madilim. Ang teoriya ay hindi naglalaman ng anumang partikulo na materyang madilim na nag-aangkin ng lahat ng mga katangian na mahihinuha mula sa pagmamasid sa kosmolohiya. Ito ay hindi rin tamang nagpapaliwanag ng mga osilasyong neutrino at mga hindi sero nitong masa. Bagaman pinaniniwalaang konsistente sa sarili, ito ay may ilang maliwanag na mga hindi natural na katangiang na nagpapalitaw ng mga palaisipan gaya ng problemang malakas na CP at ang probelamang hierarka. Gayunpaman, ang Pamantayang Modelo ay mahalaga sa mga pisikong teoretikal at eksperimental. Para sa mga teorista, ang Pamantayang Modelo ang paradigm ng [[teoriyang quantum field]] na nagpapakita ng isang malawak na saklaw ng pisika kabilang ang kusang loob na pagkasira ng simetriya, mga anomalya, pag-aasal na hindi perturbatibo etc. Ito ay ginagamit bilang basehan ng pagtatayo ng mas eksotikong mga modelo na nagsasama ng mga partikulong hipotetikal, ekstrang dimensiyong, at mga simetriya gaya ng supersimetriya sa pagtatangkang ipaliwanag ang mga resulta ng eksperimento na iba sa Pamantayang Model gaya ng pag-iral ng materyang madilim at mga osilasyong neutrino. Ang mga nag-eeksperimento ay nagsama naman ng Pamantayang Modelo sa mga simulado upang makatulong sa paghahanap ng bagong pisika na lagpas sa Pamantayang Modelo. Ang Pamantayang Modelo ay nakahanap ng mga aplikasyon sa larangang gaya ng astropisika, kosmolohiya at pisikang nukleyar.

! scope="col" | TotalKabuuan

Ang Pamantayang Modelo ay kinabibilangan ng 12 mga elementaryong partikulo ng [[ikot-½]] na kilala bilang mga [[fermion]]. Ayon sa [[teoremang ikot-estadistika]], ang mga fermion ay rumirispeto sa [[prinsipyong hindi pagsasama ni Pauli]]. Ang bawat fermion ay may tumutugong [[antipartikulo]]. Ang mga fermion ay inuuri ayon sa kung paano itong nakikipag-ugnayan o sa katumbas ay kung anong mga karga ang dinadala ng mga ito. May anim na mga quark(itaasibabaw, ibaba, charm, kakaiba, tuktok, ilalim) at mga anim na lepton(elektron, elektron neutrino, muon, muon neutrino, tau, tau neutrino). Ang mga pares mula sa bawat klasipikasyon ay pinapangkat upang bumuo ng henerasyon na tumutugong partikulo na nagpapakita ng parehong mga pag-aasal na pisikal. Ang naglalarawang katangian ng mga quark ang pagdadala ng mga ito ng [[kargang kulay]] at kaya ay nakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng [[interaksiyong malakas]]. Ang natitirang mga anim na fermion ay hindi nagdadala ng kargang kulay at tinatawag na mga lepton. Ang tatlong mga neutrino ay hindi rin nagdadala ng kargang elektriko kaya ang mosyon ng mga ito ay direktang naiimpluwensiyahan lamang ng [[interaksiyong mahina]] na gumagawa sa mga itong mahirap madetekta. Gayunpaman, sa pagdadala ng kargang elektriko, ang elektron, muon at tau ay lahat nakikipag-ugnayan ng elektrogmagnetiko.