Panulaan: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AANG PATAY AT BUHAY AY MAGPAKAILANMAN
Hosiryuhosi (usapan | ambag)
m Inalis ang binago ni 121.54.2.137, ibinalik sa huling bersyon ni EmausBot
Linya 1:
{{Unreferenced|date=Nobyembre 2009}}
 
:''Tumuturo dito ang berso. Para sa gulay, pumunta sa [[Bersa]].''
ANG PATAY AT BUHAY AYA MAGKASAMA.. HEHE
 
[[Talaksan:Walt Whitman edit 2.jpg|right|thumbnail|200px|Si [[Walt Whitman]] ay tanyag sa [[ika-19 dantaon]]g [[Estados Unidos|Amerikanong]] panulaan.]]
 
Ang '''panulaan''' o '''tula''' ay isang uri ng [[sining]] at [[panitikan]] na kilala sa malayang paggamit ng [[wika]] sa iba't ibang anyo at estilo. Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng paggamit ng [[tayutay]]. Ang mga likhang panulaan ay tinatawag na '''tula'''.
 
Binubuo ang tula ng saknong at taludtod. Karaniwan itong wawaluhin, lalabindalawahin, lalabing-animin, at lalabing-waluhing pantig. Matalinghaga at ginagamitan din ng tayutay. May tugma at sukat. Kung minsan ay maiksi o kaya naman ay mahaba.
 
== Mga anyo ng tula ==
 
* Malayang taludturan
* Tradisyonal
* May sukat na walang tugma
* Walang sukat na may tugma
5 taludturan
 
== Mga uri ng tula ==
 
** Liriko o pandamdaming tula
** Awit - tungkol sa pag-ibig; hal.[[kundiman]]
** Dalit/Himno - tungkol sa pagpapala sa Diyos, sa pagawit na pamamaraan.
** Elehiya - mapanglaw; tungkol sa kamatayan o kalungkutan
** Oda - matayog na damdamin o kaisipan (paghanga o pagbibigay parangal)
** Soneto - binubuo ng 14 taludtod o linya; nangangailangan ng mabigat o matinding pagkukuro-kuro
** Patnigan
** duplo
** karagatan
** balagtasan
** Naratibo o nagsasalaysay
** Padula/[[Drama]]
 
== Mga sangkap ng tula ==
 
* Saknong - isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may dalawa o higit pang taludtod.
* Sukat - bilang ng pantig ng tula.
* Tugma - pinag-isang tunog sa hulihan ng mga taludtod.
** Hindi buong rima (''assonance'') - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa [[patinig]].
** Kaanyuan (''conssonance'') - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa [[katinig]].
** Nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin mang paraan ng pagtutugma:
*** Mga salitang nagtatapos sa [[b]], [[k]], [[d]], [[g]], [[p]], [[t]], [[s]] ay nagtutugma ang dulumpatig
*** Mga nagtatapos sa [[l]],[[m]], [[n]], [[ng]], [[w]], [[r]], [[y]]
* Sining o kariktang - paggamit ng pili, angkop at maririkit na [[salita]]. Nagbibigay ng pangkalahatang impresyon sa bumabasa.
* Talinghaga - tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita at tayutay.
** Tayutay - paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagtatao ang ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula
* Anyo - porma ng tula.
* Tono/Indayog - diwa ng tula.
* Persona - tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o ikatlong panauhan
 
== Mga halimbawa ng tula ==
* [http://www.ramica-ideas.com/2009/09/23/mga-tulang-pambayan-blogs-kinalaman-sa-politika/ Mga Halimbawa ng Tula] –Ramica Ideas
 
[[Kategorya:Panulaan| ]]
 
{{Link FA|en}}
 
[[af:Poësie]]
[[an:Poesía]]
[[ar:شعر (أدب)]]
[[as:কবিতা]]
[[ast:Poesía]]
[[ay:Jarawi]]
[[az:Şeir]]
[[bat-smg:Puoezėjė]]
[[bcl:Rawitdawit]]
[[be:Паэзія]]
[[be-x-old:Паэзія]]
[[bg:Поезия]]
[[bn:কবিতা]]
[[bo:སྙན་ངག]]
[[br:Barzhoniezh]]
[[bs:Poezija]]
[[ca:Poesia]]
[[ceb:Balak]]
[[co:Puesia]]
[[cs:Poezie]]
[[cy:Barddoniaeth]]
[[de:Poesie]]
[[el:Ποίηση]]
[[en:Poetry]]
[[eo:Poezio]]
[[es:Poesía]]
[[et:Luule]]
[[eu:Olerkigintza]]
[[ext:Poesia]]
[[fa:شعر]]
[[fi:Runous]]
[[fr:Poésie]]
[[fy:Poëzy]]
[[ga:Filíocht]]
[[gan:詩]]
[[gd:Bàrdachd]]
[[gl:Poesía]]
[[gn:Ñe'ẽpoty]]
[[gv:Feeleeaght]]
[[he:שירה]]
[[hi:काव्य]]
[[hif:Poetry]]
[[hr:Poezija]]
[[hu:Költészet]]
[[ia:Poesia]]
[[id:Puisi]]
[[ig:Ábu]]
[[io:Poezio]]
[[is:Ljóðlist]]
[[it:Poesia]]
[[ja:詩]]
[[jbo:pemci]]
[[jv:Geguritan]]
[[ka:პოეზია]]
[[kaa:Poeziya]]
[[kk:Поэзия]]
[[kn:ಕವನ]]
[[ko:시 (문학)]]
[[krc:Поэзия]]
[[ku:Helbest]]
[[ky:Поэзия (ыр)]]
[[la:Poësis]]
[[li:Poëzie]]
[[lmo:Puesia]]
[[lo:ກາບກອນ]]
[[lt:Poezija]]
[[lv:Dzeja]]
[[mk:Поезија]]
[[ml:കവിത]]
[[mn:Шүлэг]]
[[mr:कविता]]
[[ms:Puisi]]
[[mt:Poeżija]]
[[nah:Xōchicuīcayōtl]]
[[ne:कविता]]
[[new:कवितै (सन् २००४या संकिपा)]]
[[nl:Poëzie]]
[[nn:Dikt]]
[[no:Poesi]]
[[nrm:Pouésie]]
[[oc:Poesia]]
[[os:Поэзи]]
[[pa:ਕਵਿਤਾ]]
[[pap:Poesia]]
[[pcd:Poésie]]
[[pl:Poezja]]
[[pnb:شاعری]]
[[pnt:Ποιητικήν]]
[[pt:Poesia]]
[[qu:Harawi]]
[[ro:Poezie]]
[[ru:Поэзия]]
[[rue:Поезія]]
[[sa:कविता]]
[[sco:Poetry]]
[[sh:Poezija]]
[[simple:Poetry]]
[[sk:Poézia]]
[[sl:Pesništvo]]
[[so:Gabay]]
[[sq:Poezia]]
[[sr:Поезија]]
[[ss:Bunkondlo]]
[[su:Sajak]]
[[sv:Poesi]]
[[sw:Ushairi]]
[[ta:கவிதை]]
[[te:కవి]]
[[th:กวีนิพนธ์]]
[[tr:Şiir]]
[[tt:Шигърият]]
[[uk:Поезія]]
[[ur:نظم]]
[[vep:Runoišt]]
[[vi:Thơ]]
[[wa:Powezeye]]
[[war:Siday]]
[[wuu:诗]]
[[xmf:პოეტი]]
[[yi:דיכטונג]]
[[yo:Ewì]]
[[za:Sei]]
[[zh:诗歌]]
[[zh-min-nan:Si]]
[[zh-yue:詩]]