Pentateukong Samaritano: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag) No edit summary |
Atn20112222 (usapan | ambag) |
||
Linya 6:
==Mga paghahambing ng Samaritanong Pentateuch sa ibang mga bersiyon==
===Masoretikong Pentateuch ng Hudaismo===
Kabilang sa pinaka-mapapansing mga semantikong pagkakaiba ng Samaritanong Pentateuch sa [[Masoretiko]]ng Pentateuch ay nauugnay sa lugar na sambahan ng Samaritano sa [[Bundok Gerizim]]. Ang bersiyong Samaritano ng [[Sampung Utos]] ay nag-uutos na magtayo ng dambana sa [[Bundok Gerizim]] kung saan ang lahat ng mga handog ay ihahandog.<ref>{{cite web|url=http://web.meson.org/religion/torahcompare.php |title=Overview of the Differences Between the Jewish and Samaritan Versions of the Pentateuch |publisher=Web.meson.org |date= |accessdate=2011-12-05}}</ref><ref name = "Soggin">{{cite book|last = Soggin| first = J. Alberto| title = Introduction to the Old Testament: From Its Origins to the Closing of the Alexandrian Canon| publisher = Westminster John Knox Press| year = 1989 |page = 26 |url = http://books.google.com/books?id=mqSNsKXnHQgC&pg=PA26 |ISBN = 9780664221560}} "But there is at least one case, Deut.27.4-7, in which the reading 'Gerizim' in the Samaritan Pentateuch, confirmed by Σ and by the Old Latin, seems to be preferable to that of the Massoretic text, which has Ebal, the other mountain standing above Nablus."</ref> Ang utos na ito ay wala sa tumutugong teksto ng [[Masoretiko]] ng Hudaismo. Gayunpaman, ang {{bibleverse||Deuteronomy|27:4|HE}} sa Masoretiko ay nag-uutos na magtayo ng dambana sa [[Bundok Ebal]] na pinalitan sa Bundok Gerizim sa Samaritanong Pentateuch. Ang pagsasama ng Samaritanong Pentateuch ng Gerizim sa Sampung Utos ay nagbibigay diin sa sanksiyon ng diyos na ibinigay sa lugar ng sambahan ng pamayanang Samaritano.<ref name = "Purvis">Purvis, J.D. "Samaritan Pentateuch," pp. 772–775 in ''Interpreter's Dictionary of the Bible, Supplementary Volume''. Keith Crim, gen. ed. Nashville: Abingdon, 1976. ISBN 9780687192694</ref> Ang pagkakaibang ito ay sinusuportahan ng mga pagbabago sa tenso ng pandiwa sa Samaritanong Pentateuch na nagpapakita na
Kabilang din sa mga anyong iba sa Samaritanong Pentateuch ang pag-aalis ng wikang [[antromorpismo|antromorpiko]] na naglalarawan sa diyos at nagpakilala ng mga pagitan upang magsagawa ng mga aksiyon na itinuturo ng direkta ng Masoretiko sa diyos. Sa mga instansiyang inilalarawan sa Masoretiko
▲Kabilang din sa mga anyong iba sa Samaritanong Pentateuch ang pag-aalis ng wikang [[antromorpismo|antromorpiko]] na naglalarawan sa diyos at nagpakilala ng mga pagitan upang magsagawa ng mga aksiyon na itinuturo ng direkta ng Masoretiko sa diyos. Sa mga instansiyang inilalarawan sa Masoretiko si [[Yahweh]] bilang "tao ng digmaan"({{bibleverse||Exodus|15:3|HE}}), ang Samaritanong Pentateuch ay gumagamit ng "bayani ng digmaan" na pariralang nilapat sa mga nilalang na espiritwal. Sa {{bibleverse||Numbers|23:4|HE}}, Ang pagbasang Samaritano na "Natagpuan ng Anghel ng Panginoon si Balaan" ay pumalit sa Masoretiko "Ang nakatagpo ng Diyos si Balaam". <ref>[http://archive.org/stream/cu31924029099864#page/n326/mode/1up Thomson 1919, p. 312.]</ref> Ang ilang mga pagkakaiba ay nagpapakita ng mga nosyon ng Samaritano ng kagandahang asal gaya ng pagbabago sa {{bibleverse||Genesis|50:23|HE}} ng "sa mga tuhod ni Jose" tungo sa "sa mga araw ni Jose". Ang mga skribang Samaritano na nagpakahulugan ditong literal ay natagpuang hindi angkop na ang ina ng mga apo ni Jose ay manganganak sa kanyang mga tuhod. <ref>[http://books.google.com/books?id=SBMXnB4CRpUC&pg=PA94 Vanderkam 2002, p. 94].</ref>Ang mga natatanging anyo sa Samaritanong Pentateuch ay matatagpuan rin sa ilang mga tekstong pambatas kung saan ang pagsasanay na Samaritano ay iba mula sa inuutos sa loob ng mga tekstong [[rabbi]]nikal. <ref name = "Purvis"/> Sa mga 34 instansiya, ang Samaritanong Pentateuch ay nag-angkat ng mga teksto mula sa parallel o sinoptikong talat sa ibang mga bahagi ng Pentateuch.<ref name = "Purvis"/> Ang mga pagpapalawig na ito sa teksto ay nagtatala ng mga usapan at pangyayari na ipinapahiwatig o ipinagpapalagay sa ibang mga bahagi ng salaysay ngunit hindi hayagang itinala sa Masoretikong Pentateuch. <ref name = "Purvis"/> Ang Samaritanong Pentateuch sa maraming mga okason ay nagdagdag rin ng mga [[paksa (grammar)|paksa]], mga preoposisyon, mga partikulo, mga apositibo, at mga pag-uulit ng salita at parirala sa loob ng isang talata upang liwanagin ang kahulugan ng teksto.<ref name = "Purvis"/>
===Torah ng Septuagint===
Ang [[Septuagint]] (LXX) ay umaayon sa Samaritanong Pentateuch sa tinatayang 1900 ng mga 6,000 pagkakaiba sa Masoretikong Pentateuch.<ref name = "Hjelm77">[http://books.google.com/books?id=1oZu6GjRg_IC&pg=PA77 Hjelm 2000, p. 77].</ref>
| |||