Galis: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
MerlIwBot (usapan | ambag)
m robot dinagdag: th:หิด
Xqbot (usapan | ambag)
m r2.7.3) (robot dinagdag: jv:Kudis; Kosmetiko pagbabago
Linya 15:
}}
 
Ang '''Galis''', '''galis-aso''', '''dusdos''', o '''pagpapalot''' (Ingles: ''scabies'', mula sa {{lang-la|scabere}}, "magkamot"),<ref>Mosby’s Medical, Nursing and Allied Health Dictionary, Ika-apat na Edisyon, Mosby-Year Book Inc., 1994, p. 1395</ref> na mas kilala sa kolokyal na katawagang '''pitong taon ng pangangati''',<ref>{{cite book|last=Gates|first=Robert H.|title=Infectious disease secrets|year=2003|publisher=Elsevier, Hanley Belfus|location=Philadelphia|isbn=9781560535430|pages=355|url=http://books.google.com/?id=hYdw4vnanR0C&pg=PA355|edition=2.}}</ref> ay isang nakakahawang [[impeksiyon sa balat]] na nagaganap sa mga tao at iba pang mga hayop. Dulot ito ng isang mikmik o napakaliit at pangkaraniwang hindi tuwirang nakikitang [[parasito]], ang kutong ''[[Sarcoptes scabiei]]'', na naghuhukay at naglulungga sa ilalim ng balat ng taong kinapitan nito, na nagsasanhi ng matinding pangangating may [[alerhiya]]. Ang impeksiyon sa mga hayop (na dulot ng iba subalit kaugnay na espesye ng kuto o [[garapata]]) ay tinatawag na ''[[sarcoptic mange]]'' o "[[kagaw]]".
 
Ang sakit na ito ay maaaring mailipat mula sa mga bagay subalit pinaka madalas na naihahawa sa pamamagitan ng tuwirang pagdikit ng balat sa balat ng ibang nilalang, na may mas mataas na panganib kapag nagtagal ang pagdadampi ng mga balat. Ang paunang mga impeksiyon ay nangangailangan ng apat hanggang anim na mga linggo upang makitaan ng sintomas. Subalit ang muling pagkakaroon ng impeksiyon ay maaaring maglantad ng mga sintomas sa loob ng panahon na maaaring hindi bumaba sa 24 oras. Dahil ang mga sintomas ay [[alerhiko]], ang pagkaantala ng pag-uumpisa ng mga ito ay kadalasan sinasalamin ng isang mahalagang pagkahuli sa pagginhawa pagkaraang matanggal na ang mga parasito. Ang '''galis na may langib''' (''crusted scabies''), dating nakikilala bilang '''galis ng Noruwego''' (''Norwegian scabies''), ay isang mas masidihing anyo ng impeksiyon na kadalasang may kaugnayan sa [[imunosupresyon]].
 
Ang karamdaman ay maaaring matalab na malunasan sa pamamagitan ng isang bilang ng mga gamot. Ang kremang [[Permethrin]] ay ang pinakamabisa, subalit mamahalin ang halaga kung ihahambing sa ibang mga panglunas. Hindi gaanong epektibo ang [[Crotamiton]], ngunit ito ay hindi nakakalason at nakagiginhawa at nakapagpapahupa. Maaaring inumin o ipahid sa balat ang [[Ivermectin]]. Ang paggagamot sa pamamagitan ng inihandang [[lindane]] ay hindi na ninanais dahil sa mataas na antas ng pagka-nakakalason nito at dahil sa hindi tinatablan ang parasito (nagkaroon ng resistensiya laban sa gamot na ito ang parasito). Upang maiwasan ang muling pagkakaroon ng impeksiyon, kadalasang ginagamot din ang mga kaugnayang ibang tao ng pasyente kinapitan ng parasito.
 
== Mga sanggunian ==
{{Reflist}}
 
Linya 51:
[[it:Scabbia]]
[[ja:疥癬]]
[[jv:Kudis]]
[[kk:Қотыр (ауру)]]
[[ko:옴 (질병)]]