Agrarismo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Bagong pahina: agraryo ay isang kilusang pang agrikultura na ang layunin ay pahalagahan ang structura ng mga magsasaka --~~~~' |
AnakngAraw (usapan | ambag) bago |
||
Linya 1:
Ang '''agraryanismo''' (Ingles: ''agrarianism'') ay mayroong dalawang pangkaraniwang mga kahulugan. Ang unang kahulugan ay tumutukoy sa isang [[pilosopiyang panlipuna]] o kaya sa isang [[pilosopiyang pampulitika]] na nagpapahalaga sa isang [[lipunang rural]] bilang mas nakaaangat kaysa sa [[lipunang urbano]]; na ang nakapagsasariling magbubukid ay mas nakaaangat kaysa sa inuupahang manggagawa, at tumatanaw sa pagsasaka bilang isang paraan ng pamumuhay na makahuhubog sa ideyal na mga pagpapahalagang panlipunan.<ref>Thompson, Paul. 2010. “Interview Eighteen” in Sustainability Ethics: 5 Questions Ed. Ryne Raffaelle, Wade Robinson, at Evan Selinger. Estados Unidos: Automatic Press</ref> Binibigyang diin nito ang pagiging nakaaangat ng isang payal na pamumuhay na rural kaysa sa kasalimuotan ng buhay sa lungsod, kung saan mayroong mga [[bangko]] at mga [[pabrika]]. Ang [[Estados Unidos|Amerikano]]ng si [[Thomas Jefferson]] ay isang halimbawa ng isang '''agraryano''' na nagtatag ng [[Demokrasyang Jeffersoniano]] sa paligid ng diwa na ang mga magbubukid ay ang pinakamahahalagang mga mamamayan at ang pinakatunay na mga [[Republikanismo sa Estados Unidos|republikano]].<ref>Thomas P. Govan, "Agrarian and Agrarianism: A Study in the Use and Abuse of Words," ''Journal of Southern History'', Vol. 30#1 (Feb., 1964), pp. 35-47 [http://www.jstor.org/stable/2205372 in JSTOR]</ref>
Ang mga pinag-ugatang pampilosopiya ng agraryanismo ay kinabibilangan ng mga pilosopong Europeo at Intsik. Ang Intsik na [[Paaralan ng Agraryanismo]] ay isang pilosopiya na nagtataguyod ng utopianong [[komunalismo]] at [[egaletaryanismo]] na pangtagabukid.<ref name="wp">{{cite book|last= Deutsch |first=Eliot | coauthors = Ronald Bontekoei|year=1999 | page= 183|title=A companion to world philosophies|publisher=Wiley Blackwell}}</ref> Nakaimpluwensiya ito sa mga intelektuwal ng Europa na katulad ni [[François Quesnay]], isang masugid na [[Kumpusyanista]] at tagapagtangkilik ng mga patakarang agraryo ng [[Tsina]], kaya't nailunsad niya ang pilosopiyang agraryano na [[Pisyokrasya]].<ref>L.A. Maverick, "Chinese Influences upon the Physiocrats," ''Economic History'', 3:54-67 (February 1938),</ref> Ang mga Pisyokrata, kasama na ng mga ideya ni [[John Locke]] at ng [[Panahong Romantiko]], ang bumuo sa batayan ng makabagong agraryanismong Europeo at [[Estados Unidos|Amerikano]].
Pangalawa, ang katagang "agraryanismo" ay nangangahulugang mga mungkahing pampulitika para sa pamamahagi ng lupain, partikular na ang pagpapamudmod ng lupain magmula sa mga mayayaman papunta sa mga mahihirap o walang-lupa. Ang [[terminolohiya]]ng ito ay karaniwan sa maraming mga bansa, at nagmula sa "Lex Sempronia Agraria" o "mga batas na agraryano" ng Sinaunang Roma noong 133 BC, na inilapat ni [[Tiberius Gracchus]], na kumamkam ng lupaing publiko (''ager publicus'') na ginamit ng mga mayayaman at ipinamahagi sa mga mahihirap.<ref>H. H. Scullard, ''From the Gracchi to Nero: A History of Rome from 133 B.C. to A.D. 68'' (1963) ch 2</ref> Ang kahulugang ito ng agraryanismo ay karaniwang tinatawag bilang "repormang agraryano".
Sa mga lipunan naimpluwensiyahan ng [[Kompusyanismo]], ang magsasakay ay itinuturing na isang mahalagang produktibong kasapi ng lipunan, habang mababa namang ang tingin sa mga mangangalakal na nagkakamit ng salapi.
Noong ika-18 at ika-19 na daantaon sa Inglatera, ang salitang "agraryanismo" ay tumutukoy sa anumang kilusan na [[pangrepormang panlupa]] na naglalayong maipamahaging muli nang patas ang mga lupaing nalinang na. Sa kasalukuyan, ang salita ay nailasan na nang malakihan ng ganitong kahuluguang pampulitika. Sa halip, ang agraryanismo ay tumuturo na sa isang kalipunan ng mga ideyang pampulitika, pampilosopiya, at pampanitikan na kapag pinagsama-sama ay tila naglalarawan ng buhay sa kabukiran na may pagkaideyal.{{Citation needed|date=Nobyembre 2012}}
==Mga sanggunian==
{[Reflist}}
[[Kategorya:Agraryanismo]]
[[en:Agrarianism]]
| |||