Ugali: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
EmausBot (usapan | ambag)
m r2.7.3) (robot binago: sq:Sjellja
Xqbot (usapan | ambag)
m r2.7.3) (robot dinagdag: new:व्यवहार; Kosmetiko pagbabago
Linya 1:
Ang '''ugali'''<ref name=Bansa>[http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=ugali Ugali, personalidad, asal, atbp.], Tagalog English Dictionary, Bansa.org</ref> ay tumutukoy sa [[gawain (pilosopiya)|gawain]] ng isang nilalang o bagay, partikular na ang ng mga [[tao]] o maging ng mga [[hayop]]. Tumutukoy ito sa mga nagiging '''asal''' o '''kaasalan''' at '''katangian''' o '''karakter''' ng isang indibdwal sa kaniyang kapwa, na nagiging sanhi at batayan ng mga '''[[kaugalian]]''' o '''kostumbre''', mga '''[[gumawi|gawi]]''', '''wani''' o '''kinagawian''', at '''kilos''' na nagbubunga sa mga paniniwala, pananaw at maging pananampalataya ng mas marami pang bilang ng mga mamamayan o kalipunan ng mga tao. At nakakapagbigay din ng impluho sa mga '''istilo''', '''moda''', '''uso''' at '''kalakaran''' sa buhay ng mga katulad, kaugnay na mga tao, o sa iba pang mga mamamayan ng isang pook o maging sa ibang panig ng mundo. Halimbawa nito ang pagiging magsing-ugali o magsing-asal ng mga kasapi sa isang pamilya, angkan, o kaya sa bansa. Naaayon ang ugali sa '''kinapamihasnan''' o '''kinahiratihan''' ng mga mamamayan,<ref name=JETE>{{cite-JETE|Ugali, karakter, kinaugalian, kaasalan, atbp}}</ref> na nagbibigay daan din sa pagkakaroon ng [[kalinangan]] o [[kultura]]. Sa Pilipinas, nakaugalian na ang [[paghalik sa kamay ng matatanda]] o [[pagmamano]].
 
== Mga uri ng personalidad ==
Batay sa aklat na ''[[Why Him? Why Her?]]'' na inakdaan ni [[Helen Fisher]], isang antropologong biyolohikal at tagapayong siyentipiko para sa Chemistry.com at Match.com, mayroong apat na uri ng personalidad ang mga tao. May mga (a) eksplorador (''explorer''), (b) tagapagtayo o tagapagtatag (''builder''), (c) direktor, at (d) negosyador. May kumbinasyon ng apat ang bawat isang indibidwal ngunit mayroong dalawang mga tipong mas lumilitaw kaysa ibang uri. Ayon pa kay Fisher, nakatutulong ang pag-alam ng sariling uri ng personalidad sa paghahanap ng tamang taong may kaugnayan sa pag-ibig, at nakababawas ng panahon sa pagbabago ng taong hindi naman tama o naaayon sa ugali ng isang tao.<ref name=Metro>Patalano, Heidi.[http://www.metro.us/us/article/2009/06/29/03/2249-82/index.xml ''Knowing me and knowing you], metro.us Hunyo 28, 2009.</ref>
 
=== Paglalarawan ng mga personalidad ===
==== Eksplorador ====
Nilalarawan ang mga taong ''eksplorador'' o ''manggagalugad'' bilang kuryoso, malikhain, at mahilig makipagsapalaran o adbenturero (adbenturoso). Mas napapalapit sila sa iba pang mga taong eksplorador din. Isang eksplorador si [[Barack Obama]], ang kasalukuyang pangulo ng Estados Unidos.<ref name=Metro/>
 
==== Tagapagtayo ====
May katangian ng pagiging matapat, umaayon sa nakaugalian o tradisyunal, nakikiisa o mulat sa kooperasyon, at mahilig makisalamuha ang mga ''tagapagtayo'', ''tagapagtatag'', o ''tagapaglikha''. Nalalapit ang tagapagtatag sa kapwa tagapagtatag. Isang tagapagtayo si [[George Washington]], ang unang pangulo ng Estados Unidos.<ref name=Metro/>
 
==== Direktor ====
Mapanuri o analitiko ang taong ''direktor''. Mayroon siyang kaparaanang estratehiko o maparaan at may matatag na desisyon o pasya. Napapalapit sila sa mga taong ''negosyador'' ang personalidad.<ref name=Metro/>
 
==== Negosyador ====
Katangian ng mga ''negosyador'' ang pagiging mapanlikha o imahinatibo, ideyalistiko, at intuwitibo o may kakayahang makaalam ng mangyayari sa pamamagitan ng kutob o sapantaha (matalas ang pananaw sa kung ano ang magaganap). Napapalapit sila sa mga ''direktor'' ang uri ng personalidad. Isang negosyador si [[Bill Clinton]], isang dating pangulo ng Estados Unidos.<ref name=Metro/>
 
== Tingnan din ==
* [[Kaugalian]]
* [[Kasanayan]]
 
== Mga sanggunian ==
Linya 73:
[[ml:സ്വഭാവം]]
[[ms:Tingkah laku]]
[[new:व्यवहार]]
[[nl:Gedrag]]
[[nn:Åtferd]]