Teodosio I: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 23:
}}
 
Si '''Flavius Theodosius''' (Enero 11, 347 – Enero 17, 395), o '''Theodosius I''' at '''Dakilang Theodosius''' ay ang emperador ng Roma mula 379-395. Dahil sa kanyang pinag-isa ang Silangan at Kanlurang bahagi ng [[Imperyo Romano]], siya ang pinakahuling emperador ng Silangan at Kanlurang Imperyo Romano. Pagkalipas ng kanyang kamatayan, ang 2 bahagi ng Imperyo Romano ay tuluyan nang nagkahiwalay. Si Theodosius din ang emperador na gumawa sa [[relihiyon]]ng [[KredongUnang NisenoKonseho ng Nicaea|Kristiyanismong Niseno]] bilang opisyal na relihiyong estado ng imperyo. Siya ay kinikilalang santo sa [[Silangang Ortodokso]] bilang San Theodosius. Kanyang tinalo ang mga mang-aagaw ng tronong si Magnus Maximus at Eugenis at nagtaguyod ng pagwasak ng mga kilalang templong [[pagano]]: ang [[Serapeum]] sa [[Alexandria]], ang [[Templo ni Apollo]] sa [[Delphi]] at ang [[Mga birheng bestal]] sa Roma. Pagkatapos ng kanyang kamatayan, ang kanyang mga anak na sina Arcadius at Honorius ay respektibong nagmana ng mga kalahating Silangan at Kanluran ng imperyo at ang Imperyo Romano ay hindi na kailanman muling nagkaisa. Noong 393 CE, kanyang ipinagbawal ang palarong [[Olimpiko]] sa Sinaunang Gresya. Ang Olimpiko ay idinaos lang muli noong 1896.
==Talambuhay==
Si Theodosius ay ipinanganak sa Cauca o Italica, Hispania sa senyor na militaryong opiser na si Matandang Theodosius. Kanyang sinamahan ang kanyang upang sugpuin ang Dakilang Konspirasiya noong 368 CE. Siya ay isang komander ng hukbo (dux) ng Moesia na isang probinsiyang Romano sa mas mababang Danube noong 374 CE. Gayunpaman, sa sandaling pagkatapos nito at parehong sa biglaang kahihiyan at pagpaslang ng kanyang ama, si Theodosius ay nagretiro sa Espanya. Ang dahil ng kanyang pagreretiro at ang relasyon kung meron sa pagita nito at kamatayan ng kanyang ay hindi malinaw. Posibleng siya ay inalis mula sa kanyang komando ng emperador [[Valentinian I]] pagkatapos ng pagkatalo ng dalawang mga lehiyon ni Theodosius sa mga Sarmatian noong huli nang 374 CE. Ang kamatayan ni Valentinian I ay lumikha ng isang kaguluhang politikal. Sa takot ng karagdagang pag-uusig dahil sa kanyang mga ugnayang pampamilya, si Theodosius ay biglaang nagretiro sa mga estado ng kanyang pamilya sa probinsiya ng Gallaecia(kasalukuyang Galicia, Espanya) kung saan ay umangkop siya sa buhay ng isang aristokrata ng probinsiya. Mula 364 CE hanggang 375 CE, ang Imperyo Romano ay pinamamahalaan ng dalawang mga kapwa-emperador na magkapatid na sina Valentinian I at [[Valens]]. Nang mamatay si Valentinian noong 375 CE, ang kanyang mga anak na sina [[Valentinian II]] at [[Gratian]] ay humalili sa kanya bilang mga pinuno ng Kanluraning Imperyo Romano. Noong 378 CE, pagkatapos mapatay si Valens sa Labanan ng Adrianople, inimbitahan ni Gratian si Theodosius na pangasiwaan ang hukbong Illyrian. Dahil walang kahalili sa trono si Valens, ang paghirang ni Gratian kay Theodosius ay katumbas ng isang imbitasyong de facto para kay Theodosius na maging kapwa-Augustus para sa Silangan. Si Gratian ay napatay sa isang paghihimagsik noong 383 CE. Pagkatapos ay hinirang ni Theodosius ang kanyang mas matandang anak na si Arcadius bilang kanyang kapwa-pinuno ng Silangan. Pagkatapos ng kamatayan ni Valentian II noong 392 CE na sinuportahan ni Theodosius laban sa iba't ibang mga pagsunggab sa trono, si Theodosius ay namuno bilang ang tanging Emperador at hinirang ang kanyang mas batang anak na si Honorius Augustus bilang kanyang kapwa-pinuno para sa Kanluran. Sa pagkatalo ng mang-aagaw ng tronong si Eugenius sa Labanan ng Frigidus noong Setyembre 6,394 CE, kanyang napanumbalik ang kapayapaan.