Lobong kulay-abo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
m Inilipat ni AnakngAraw ang pahinang Lobong abuhin papunta sa Lobong kulay-abo na nasa ibayo ng ibang kapupuntahan: mas tama
AnakngAraw (usapan | ambag)
dagdag
Linya 25:
}}
 
Ang '''lobong kulay-abo''', '''lobong maabo''' o '''lobong abuhin''' ('''''Canis lupus'''''; Ingles: '''''gray wolf''''') ay isang espesye ng [[canid]] na katutubo sa kaparangan at malalayong mga lugar ng Hilagang Amerika, Eurasya at Hilagang Aprika. Ito ang pinakamalaking kasapi ng pamilya nito na ang mga lalake nito ay may aberaheng timbang na {{convert|43|-|45|kg|abbr=on}} at ang mga babae ay may timbang na {{convert|36|-|38.5|kg|abbr=on}}<ref>{{Harvnb|Mech|1981|p=11}}</ref> Ito ay katulad sa pangkalahatang hitsura at mga proporsiyon sa [[German shepherd]],<ref name="z124">{{Harvnb|Sillero-Zubiri|Hoffman|MacDonald|2004|p=124}}</ref> o [[sled dog]] ngunit may isang mas malaking ulo, mas makitid na dibdid, mas mahabang mga hita at mas malaking mga paw.<ref name="l19">{{Harvnb|Lopez|1978|p=19}}</ref> Ang mga babae sa anumang populasyon ng lobo ay tipikal na tumitimbang na 5–10&nbsp;lbs na kaunti kesa sa mga lalake. <ref name="l18">{{Harvnb|Lopez|1978|p=18}}</ref> Ang balahibo nitong pang tagginaw ay mahaba at mabuhok at karaniwang may batik batik na kulay gray bagaman ito ay maaaring sumaklaw mula purong puti, pula, kayumanggi o itim.<ref name="z124" /> Sa loob ng henus na ''[[Canis]]'', ang gray na lobo ay kumakatawan sa mas espesyalisadong espesye at maunlad na anyo kesa sa mas maliliit nitong mga pinsan na [[coyote]] at [[ginintuang jackal]] gaya ng ipinapakita ng mga pag-aangkop na morpolohiko nito sa pangangaso ng malalaking mga sinisilang hayop, mas mapakasalimuhang kalikasan<ref name="s175">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=175}}</ref> at mataas na maunlad na mahayag na pag-aasal.<ref name="z68">{{Harvnb|Zimen|1981|pp=68}}</ref> Ito ay isang nakikisalamuhang hayop na naglalakbay sa mga pamilyang nukleyar na binubuo ng isang pares na magkatalik na sinamahan ng matandang supling ng pares na ito. <ref name="m1">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=1–2}}</ref> Ang lobong gray ay tipikal na isang [[maninilang apeks]] sa buong saklaw nito na ang tanging mga [[tigre]] at [[tao]] ang malalang banta sa mga ito. <ref name="WoT">Perry, Richard (1964). ''The World of the Tiger''. p. 148. Cassell & Company ltd.</ref><ref name="l29">{{Harvnb|Lopez|1978|p=29}}</ref><ref name="s255">{{Harvnb|Heptner|Naumov|1998|p=255}}</ref><ref name="Mech 2003 265">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|p=265}}</ref> Ito ay pangunahing kumakain ng mga [[ungulado]] bagaman ito ay kumakain rin ng mas maliliit na mga hayop, bulok na bangkay at basura.<ref name="z128">{{Harvnb|Sillero-Zubiri|Hoffman|MacDonald|2004|p=128}}</ref> Ang lobong gray ang isa sa pinaka-mahusay na sinaliksik na hayop na malamang ay mas maraming aklat na naisulat tungkol dito kesa sa anumang mga espesye sa kaparangan.<ref name="mxi">{{Harvnb|Mech|Boitani|2003|pp=xi}}</ref> Ito ay may isang mahabang kasaysayan ng pakikipag-ugnayan sa mga [[tao]] na kinamuhian at hinuhuli sa karamihan ng mga pamayanang agrikultura dahil sa mga pag-atake nito sa mga hayop sakahan samantalang nirerespeto ng ilang mga katutubong tribo ng [[Katutubong Amerikano]]. <ref name="z128" /> Ang lobong gray ang tanging ninuno ng [[aso]] na unang [[domestikasyon|dinomestika]] mula sa mga lobong gray na ito sa [[Gitnang Silangan]].<ref name=vonHoldt_et_al_2010>{{cite doi|10.1038/nature08837}}</ref> Bagaman ang takot sa lobo ay laganap sa maraming mga lipunan ng tao, ang karamihan ng mga naitalang pag-atake ng mga lobo sa mga tao ay itinuro sa mga hayop na may mga [[rabies]]. Ang mga walang rabies na lobo ay umatake at pumatay rin ng mga tao na karamihan ay mga bata ngunit ito ay hindi karaniwan. <ref name="lin36">{{Harvnb|Linnell|2002|p=36}}</ref> Ang pangangaso at pagbibitag ng mga lobong ito ay nagpabawas ng saklaw ng espesyeng ito sa isang-tatlo bagaman ito ay relatibo pa ring laganap at matatag na populasyon na nangangahulugan ang espesyeng ito ay hindi nababantaan sa isang lebel na pandaigdig at kaya ay inuri ng [[IUCN]] bilang kaunting pagkabahala.<ref name="iucn">{{IUCN |assessors=Mech, L.D., Boitani, L. (IUCN SSC Wolf Specialist Group) |year=2010 |id=3746 |title=Canis lupus|version=2011.2}}</ref>
==Mga sanggunian==
{{reflist}}