Papa: Pagkakaiba sa mga binago

 

==Doktrina ng primasiya ng papang Romano Katoliko==

Ang primasiya ng [[Obispo ng Roma]] ang doktrinang Romano Katoliko na nauukol sa respeto at autoridad na nararapat sa [[Obispo ng Roma]] mula sa ibang mga obispo at kanilang mga sede. Kasama ng [[Filioque|kontrobersiyang Filioque]], ang pagkakaiba sa interpretasyon ng doktrinang ito ang naging at ang nanatiling pangunahing mga sanhi ng [[sismang Kanluran-Silangan]] sa [[Kristiyanismo]].<ref name="Kasper2006">{{cite book|last=Kasper|first=Walter |title=The Petrine ministry: Catholics and Orthodox in dialogue : academic symposium held at the Pontifical Council for Promoting Christian Unity|url=http://books.google.com/books?id=3mxbj99yRaQC&pg=PA188|accessdate=22 December 2011|year=2006|publisher=Paulist Press|isbn=978-0-8091-4334-4|page=188|quote=The question of the primacy of the Roman pope has been and remains, together with the question of the Filioque, one of the main causes of separation between the Latin Church and the Orthodox churches and one of the principal obstacles to their union.}}</ref> Sa Simbahang [[Silangang Ortodokso]], ang primasiya ng obispo ng Roma ay nauunawan na isang lamang ng dakilang karangalan na tumuturing ditong "''[[primus inter pares]]''" ("una sa mga magkatumbas") nang walang epektibong kapangyarihan sa ibang mga simbahang Kristiyano.<ref>[http://vaticaninsider.lastampa.it/en/homepage/inquiries-and-interviews/detail/articolo/germania-germany-alemania-8380/ Ratzinger’s Ecumenism between light and shadows]</ref><ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&tbo=1&q=meyendorff+%22primacy+is+power%22+&btnG= John Meyendorff (editor), ''The Primacy of Peter'' (St Vladimir's Seminary Press 1995 ISBN 978-0-88141-125-6), p. 165]</ref> Sa karagdagan, ang pananaw ng Simbahang [[Silangang Ortodokso]] ay ang mga pribilehiyao sa Roma ay hindi absolutong kapangyarihan. Sa [[Silangang Kristiyanismo]], marami ang mga itinuturing na "apostolikong sede" na ang [[Simbahan ng Herusalem]] ang itinuturing na "''ina ng lahat ng mga simbahan''". Ang [[obispo ng Antioch]] ay maari ring mag-angkin ng pamagat na kahalili ni Pedro dahil si Pedro ang pinuno ng [[Simbahan sa Antioch]]. Ayon sa Simbahang Katoliko Romano, ang primasiya ng Obispo ng Roma ay "buo, suprema at unibersal na kapangyarihan sa buong Simbahan na isang kapangyariahn na palagi niyang sinasanay nang hindi nahaharangan"<ref>[http://www.vatican.va/archive/ENG0015/__P2A.HTM Catechism of the Catholic Church, 882]</ref> na isang kapangyarihang itinuturo rin ng Katoliko Romano sa [[Kolehiya ng mga Obispo|buong katawan ng mga obispo]] na nagkakaisa sa Papa ng Romano Katoliko.<ref>Catechism of the Catholic Church, 883</ref> Ang kapangyarihang itinuturo nito sa autoridad na primasiya ng papa ay may mga limitasyon na opisyal, legal, dogmatiko, praktikal,<ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&tbo=1&q=Granfield+%22official+legal+dogmatic+and+practical%22&btnG= Patrick Granfield, Peter C. Phan (editors), ''The Gift of the Church'' (Liturgical Press 2000 ISBN 978-0-8146-5931-1), pp. 486-488]</ref><ref>[http://www.catholicplanet.com/TSM/limits-magisterium.htm The Limits of the Magisterium]</ref> at "''isang kamalian na isiping ang bawat salitang binibigkas ng Papa ay [[inpalible]] o walang kakayahang magkamali.''".<ref>[http://www.sspx.org/archbishop_lefebvre_daily_quotes/april_2011_quotes.htm Archbishop Marcel Lefebvre, ''Open Letter to Confused Catholics'']</ref> Ang ebolusyon ng mas naunang tradisyon ay naglalagay sa parehong sina [[Apostol Pedro]] at [[Apostol Pablo]] na mga mga ninuno ng mga obispo ng Roma na pinagtanggap ng mga ito ng posisyon bilang pangunahing pastol(Pedro) at supremang autoridad sa doktrina(Pablo). <ref>Schimmelpfennig, p. 27</ref> Upang itatag ang primasiya o pagiging una ng Obispo ng Roma, ang mga obispo ng Roma ay umaasa sa isang liham na isinulat noong 416 CE ni [[Papa Inocencio I]] sa Obispo ng Gubbio upang ipakita kung paanong ang pagpapailalim sa Roma ay naitatag. Dahil si Pedro ang pinaniniwalaang ang tanging apostol(hindi binanggit si Pablo) na nagtrabaho sa Kanluran ay kaya pinaniniwalaang ang mga tanging persona na nagtatag ng mga simbahan sa Italya, Espanya, Gaul, Sicicly, Aprika at mga kanluraning isla ay mga obispong hinirang ni Pedro o mga kahalili nito. Ang pag-aangkin ng primasiya ng papa ng Roma ay maaaring tinanggap sa Italya ngunit hindi handang tinanggap sa iba pang mga lugar sa Kanluran. Ang presensiya ni Pedro sa Roma ay pinagtibay nina [[Clemente ng Roma]], [[Ignatius ng Antioch]], [[Irenaeus ng Lyon]] at iba pang mga sinaunang manunulat na Kristiyano.<ref name=ODS>[http://www.google.com/search?q=Farmer+%22is+not+explicitly+affirmed%22&btnG=Search+Books&tbm=bks&tbo=1 David Hugh Farmer (editor), ''The Oxford Dictionary of Saints'' (Oxford University Press 2004 ISBN 978-0-19-860949-0), art. "Peter (1)"]</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=93FSZsiM5cAC&pg=PA87&dq=Saint+Peter+in+Rome&hl=en&ei=mhexTsiYGoSmhAe758HQAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CEMQ6AEwAjhk#v=onepage&q&f=false Lawrence Boadt, Linda Schapper (editors), ''The Life of St Paul" (Paulist Press 2008 ISBN 978-0-8091-0519-9), p. 88]</ref> Ang parehong mga manunulat ay nagpahiwatig rin na si Pedro ang tagapagtatag ng Simbahan sa Roma bagaman hindi sa kahulugan ng pagsisimula ng pamayanang Kristiyano doon.<ref name=JWOM>[http://www.google.com/search?tbm=bks&tbo=1&q=O%27Malley+%22despite+what+Irenaeus%22 John W. O'Malley, ''A History of the Popes'' (Rowland & Littlefield 2009 ISBN 978-1-58051-227-5), p. 11]</ref> Ikinatwiran rin ng mga Romano Katoliko na ang {{bibleverse|1|Pedro|5:13}} ay nagpapatunay na si Pedro ay tumungo sa Roma dahil ang [[Babilonia]] ay kanilang inaangking isang kriptikong pangalan para sa Roma gaya ng paggamit sa [[Aklat ng Pahayag]]. Gayunpaman, ang interpretasyong ito ay itinatakwil ng maraming mga skolar at komentador ng bibliya dahil walang ebidensiya na ang Roma ay kailanman tinawag na Babilonia pagkatapos ng [[Aklat ng Pahayag]]. Ang 1 Pedro ay hindi rin [[aklat apokaliptiko|apokaliptiko]] at ang Babilonia ay hindi mas kriptiko kesa sa [[Pontus]], [[Asya]] at iba pang mga lugar na binanggit sa 1 Pedro. Kanila ring inangkin na ang Babilonia ay tinitirhan pa rin ng maliit na bilang ng mga tao sa mga panahong ito. Ayon kay Irenaeus(130-202 CE), sina Pedro at Pablo ang mga tagapagtatag ng Simbahan ng Roma at kanilang hinirang si [[Papa Linus]] sa opisina ng episkopata na pagsisimula ng [[apostolikong paghalili]] ng sedeng Romano. Ayon kay Tertulliano(160–c. 225 CE), si [[Papa Clemente I|Clemente]] ang kahalili ni Pedro. Ayon kay [[Jeronimo]](347-420), si Clemente ang ikaapat na obispo ng Roma pagkatapos ni Pedro bagaman kanyang idinagdag na "ang karamihan ng mga Latin ay naniniwalang si Clemente ang ikalawa pagkatapos ng apostol". Ang [[Mga Konstitusyong Apostoliko]](375CE-380CE) ay nagsaad na si Linus ang unang obispo ng Roma na inordina ni [[Apostol Pablo]]. Ang isang ''Linus'' ay binanggit sa {{bibleverse|1|Timoteo|4:19-22}} na inaangkin ng ilang mga Romano Katoliko na si Papa Linus. Gayunpaman, ang iba ay itinalang bago ni Linus at ang kawalan ng pagbibigay diin o preeminensiya kay Linus ay nagmumungkahing si Linus ay hindi isang pinuno o obispo at kahalili ni Pedro.<ref>We cannot be positive whether this identification of the pope as being the Linus mentioned in II Timothy 4:21, goes back to an ancient and reliable source, or originated later on account of the similarity of the name (Kirsch J.P. Transcribed by Gerard Haffner. Pope St. Linus. The Catholic Encyclopedia, Volume IX. Copyright © 1910 by Robert Appleton Company. Online Edition Copyright © 2003 by K. Knight. Nihil Obstat, October 1, 1910. Remy Lafort, Censor. Imprimatur. +John M. Farley, Archbishop of New York).</ref> Sa karagdagan ay pinaniniwalaan ng mga skolar na ang [[2 Timoteo]] ay isinulat sa ikalawang siglo at isang pekeng liham na hindi isinulat ni Pablo. Ang karamihan ng mga skolar sa kasalukuyan ay tumatanggap rin na ang mga sinaunang Kristiyano sa Roma ay hindi umasal bilang isang nagkakaisang pamayanan sa ilalim ng isang pinuno o isang obispo noong unang siglo CE. Ang pagkakaroon ng isang obispo ay lumitaw lamang noong ikalawang siglo CE.<ref name=JWOM/><ref>ALTHOUGH CATHOLIC TRADITION, BEGINNING IN the late second and early third centuries, regards St. Peter as the first bishop of Rome and, therefore, as the first pope, there is no evidence that Peter was involved in the initial establishment of the Christian community in Rome (indeed, what evidence there is would seem to point in the opposite direction) or that he served as Rome's first bishop. Not until the pontificate of St. Pius I in the middle of the second century (ca. 142-ca. 155) did the Roman Church have a monoepiscopal structure of government (one bishop as pastoral leader of a diocese). Those who Catholic tradition lists as Peter's immediate successors (Linus, Anacletus, Clement, et al.) did not function as the one bishop of Rome (McBrien, Richard P. Lives of the Popes: The Pontiffs from St. Peter to Benedict XVI. Harper, San Francisco, 2005 updated ed., p.25). </ref><ref>The Christian community at Rome well into the second century operated as a collection of separate communites without any central structure...Rome was a constellation of house churches, independent of one another, each of which was loosely governed by an elder. The communities thus basically followed the pattern of the Jewish synagogues out of which they developed. (O'Malley JW. A History of the Popes. Sheed & Ward, 2009, p. 11)</ref> Gayunpaman, ang mga talatang {{bibleverse||Galacia|2:7-9}} at {{bibleverse||Roma|15:16-20}} ay ikinatwiran ng mga Protestante na nagpapatunay na si Pedro ay hindi nangaral sa mga [[hentil]] dahil siya ay itinakdang mangaral sa mga Hudyo. Si [[Apostol Pablo]] ay naglayag sa Roma({{bibleverse|Mga|Gawa|28:16,30-31}}) ngunit hindi binanggit ang presensiya ni Pedro sa kanyang mga inaangking sulat mula sa Roma at [[Sulat sa mga taga-Roma|para sa Roma]]({{bibleverse||Roma|16}}. Noong 2009, isinaad ni Otto Zwierlein na "''walang isang piraso ng maasahang ebidensiyang pampanitikan at wala ring ebidensiyang arkeolohikal na si Pedro ay kailanman nasa Roma''". <ref name="Zwierlein review">[[Pieter Willem van der Horst]], review of Otto Zwierlein, ''Petrus in Rom: die literarischen Zeugnisse. Mit einer kritischen Edition der Martyrien des Petrus und Paulus auf neuer handschriftlicher Grundlage'', Berlin: Walter de Gruyter, 2009, in ''[[Bryn Mawr Classical Review]]'' [http://bmcr.brynmawr.edu/2010/2010-03-25.html 2010.03.25].</ref><ref>[[James Dunn (theologian)|James Dunn]], review of Zwierlein 2009, in ''[[Review of Biblical Literature]]'' [http://www.bookreviews.org/bookdetail.asp?TitleId=7189 2010]</ref><ref>http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1582585/St-Peter-was-not-the-first-Pope-and-never-went-to-Rome-claims-Channel-4.html</ref> Ang isang pangunahing debate sa pagitan ng mga Romano Katoliko at Protestante sa primasiya ng papang Romano ay nakasentro sa {{bibleverse||Mateo|16:18}} kung saan sinabi ni [[Hesus]] kay Pedro na: "''At sinasabi ko rin sa iyo: Ikaw ay Pedro. Sa ibabaw ng batong ito ay itatayo ko ang aking iglesiya. Hindi makakapanaig sa kaniya ang tarangkahan ng Hades.''" Ang talatang ito ay pinapakahulugan ng mga Romano Katoliko na sinasabi ni Hesus na itatag ang kanyang simbahan kay Pedro. Dahil dito, kanilang inaangkin na si Pedro ang ''unang'' papa ng Simbahang Katoliko Romano. Gayunpaman, ang unang indibidwal na ginamitan ng pamagat na "[[Papa]]" sa Simbahang Katoliko Romano ay si [[Papa Marcelino]] (namatay noong 304) at ang unang obispo ng Roma na pinaniniwalaan ng ilan na kumuha ng pamagat na "[[Papa]]" ay si [[Papa Siricio]](384-399 CE). Inaangkin na rin ng mga teologong Romano Katoliko na si Pedro ang ginawang pastol ng apostolikong kawan sa {{bibleverse||Juan|21:15-19}} at nagpapalakas ng mga kapatid({{bibleverse||Lucas|22:31-32}}). Sa Griyego ng {{bibleverse||Mateo|16:18}} na pinaniniwalaang orihinal na wika ng Bagong Tipan, ang pangalang ibinigay ni Hesus kay Simon ay ''petros'' ngunit kanyang tinukoy ang "bato(rock)" bilang ''petra''. Ayon sa ilang skolar, may pagtatangi sa pagitan ng dalawang mga salitang petra at petros na ang petra ay "bato(rock)" samantalang ang petros ay maliit na bato(pebble). Pinapakahulugan ng mga Protestante na ang "''batong ito''" ay hindi si Pedro kundi sa konpesyon ng pananampalataya ni Pedro sa mga nakaraang talata at kaya ay hindi naghahayag ng primasiya ni Pedro kundi ay naghahayag na itatayo ni Hesus ang kanyang simbahan sa pundasyon ng pahayag at konpesyon ng pananamapalataya ni Pedro na si Hesus ang Kristo. Ang pananaw na ito ang pananaw ng ilang mga ama ng simbahan gaya ni Juan Crisostomo. Gayunpaman, ang interpretasyong ito ay itinatakwil ng ilang mga skolar na Protestante gaya nina Blomberg at Carson na naniniwalang ang bato ay si Pedro. Ang ilang mga Protestante ay naniniwalang ang "batong ito" ay tumutukoy kay [[Hesus]] bilang reperensiya sa [[Aklat ng Deuteronomio]] 32:3-4, "''Ang [[diyos]]...ang bato(rock), ang kanyang gawa ay sakdal''" na kanila ring sinusuportahan ng mga talatang {{bibleverse|1|Corinto|3:11,10:4}}, {{bibleverse||Efeso|2:20}}, at {{bibleverse2|1|Pedro|2:4-8}}. Ang {{bibleverse||Efeso|2:20}} ay nagsasaad na ang ''mga apostol'' ang saligan at hindi lamang ang ''isang'' apostol. Ayon sa {{bibleverse||Galacia|2:7}}, ang pagkakatiwala ng pangangaral ni Pablo ng ebanghelyo sa mga [[hentil]] ay gaya ng kay Pedro sa mga Hudyo na nagpapahiwatig si Pedro ay hindi higit kay Pablo. Ayon sa {{bibleverse||Mateo|19:28}} at {{bibleverse||Pahayag|21:14}}, ang 12 apostol ay uupo sa 12 trono upang hukuman ang labindalawang lipi ng Israel. Ayon sa {{bibleverse||Lucas|22:24-29}}, "''Nagkaroon ng pagtatalo sa kanila kung sino sa kanila ang ituturing na pinakadakila. Sinabi ni Hesus sa kanila: Ang mga hari ng mga [[hentil]] ay naghahari sa kanila. Ang mga namamahala sa kanila ay tinatawag na tagagawa ng mabuti. Ngunit hindi gayon sa inyo. Ang pinakadakila sa inyo ay matulad sa pinakabata. Siya na tagapanguna ay matulad sa tagapaglingkod. Ito ay sapagkat sino nga ba ang higit na dakila, ang nakadulog ba o ang naglilingkod? Hindi ba ang higit na dakila ay ang nakadulog? Ngunit ako na nasa kalagitnaan ninyo ay tulad sa naglilingkod. Kayo iyong mga kasama kong nagpatuloy sa aking mga pagsubok. Ang aking Ama ay naglaan para sa akin ng isang paghahari. Ganito rin ang paglaan ko ng isang paghahari para sa inyo. Inilaan ko ito upang kayo ay makakain at makainom sa aking dulang sa aking paghahari. Inilaan ko ito upang kayo ay makaupo sa mga trono na hinahatulan ang labindalawang lipi ni Israel''". Ayon sa {{bibleverse||Mateo|23:8-11}}, "''Huwag kayong patawag sa mga tao na guro sapagkat iisa ang inyong pinuno, si Cristo, at kayong lahat ay magkakapatid. Huwag ninyong tawaging ama ang sinuman dito sa lupa sapagkat iisa ang inyong Ama na nasa langit. Huwag kayong patawag na mga pinuno sapagkat iisa ang inyong pinuno, si Cristo. Ngunit ang higit na dakila sa inyo ay magiging tagapaglingkod ninyo. Ang sinumang magtataas ng kaniyang sarili ay ibababa at ang sinumang magpapakumbaba sa kaniyang sarili ay itataas''". Ayon sa {{bibleverse||Juan|20:19-23}}, ang pagpapatawad ng mga kasalanan ay ipinagkaloob sa 11 mga apostol.

[[File:Emblem of the Papacy SE.svg|thumb|200px|Emblem ng [[Papa ng Simbahang Katoliko Romano]]. Ang nakakrus na mga susi sa emblem ng [[kapapahan]] ng Simbahang Katoliko Romano ay sumisimbolo sa mga susi ng langit na ipinagkatiwala kay [[Simon Pedro]] ayon sa {{bibleverse||Mateo|16:18-19}}. Ang mga susi ay ginto at pilak na sumisimbolo sa kapangyarihan ng pagkakalag at pagtatali. Ang tripleng korona ng [[tiara ng papa]] ay kumakatawan sa tatlong mga gampanin ng papang Romano Katoliko bilang "supemang pastor", "supremang guro" at "supremang [[saserdote]](pari)". Ang gintong krus sa [[monde]](globo) na nasa itaas ng tiara ay sumisimbolo sa soberanya ni [[Hesus]].]]