Ashur: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
linis
AnakngAraw (usapan | ambag)
linis
Linya 1:
[[Image:Ashur god.jpg|thumb|200px|right|Isang pigurang [[Neo-Asiryo]] na [[may balabal na may balahibong magpapana]] na sumisimbolo kay Ashur.]]
 
Si '''Ashur''', ('''Assur''', '''Aššur'''; isinualt na, '''A-šur''', o '''Aš-šùr'')', ay ang pinuno o ulo ng [[panteon]] na [[Asiryo]]. Bilang isang ginawang diyos na siyudad na [[Assur]], na may petsa mula sa [[ikatlong milenyo BCE]] at kabiser ng kahariang [[Asirya]].<ref>[K. http://books.google.com.au/books?id=yCkRz5pfxz0C&printsec=frontcover&dq=Dictionary+of+Deities+and+Demons&source=bl&ots=aFsyeWj--s&sig=bUBKLDaA9yIAvddu40f0VddVXd8&hl=en&ei=0UIlTNeyOcmXcYPxzfAC&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBQQ6AEwAA#v=onepage&q=Ashur&f=false Karel van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst, "Dictionary of deities and demons in the Bible", pp.108-9]</ref> Sa gayon, si Ashur ay orhinal na walang pamilya ngunit habang ang kulto ay sumailalim sa ilalim ng [[Mesopotamia]] ay itinuring na katumbas na Asiryo ni [[Enlil]] na punong diyos ng [[Nippur]] at isa sa pinakamahalagang mga diyos ng katimugang [[panteon]] at sa panahon ay isinama ang asawa ni Enlil na si [[Ninlil]] bilang ang diyosang Asiryo na si [[Mullisu]] at kanyan mga anak na lalakeng sina [[Ninurta]] at [[Zababa]]. Ang prosesong tio ay nagsimula noong mga 1300 BCE at nagpatuloy hanggang sa ika-8 hanggang 7 siglo CE.<ref>[K. http://books.google.com.au/books?id=yCkRz5pfxz0C&printsec=frontcover&dq=Dictionary+of+Deities+and+Demons&source=bl&ots=aFsyeWj--s&sig=bUBKLDaA9yIAvddu40f0VddVXd8&hl=en&ei=0UIlTNeyOcmXcYPxzfAC&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBQQ6AEwAA#v=onepage&q=Ashur&f=false Karel van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst, "Dictionary of deities and demons in the Bible", pp.108-9]</ref> Hindi inatas ng mga Asiryo ang kanilang mga sinakop na tao na kunin ang pagsamba kay Ashura. Sa halip, ang propagandang imperyal na Asirya ay nagdeklara na ang kanilang mga sinakop na tao ay inabandona ng kanilang mga [[diyos]]. Nang sakupin ng Asirya ang [[Babilon]] sa panahon ni [[Sargon II]](ika-8 hanggang ika-7 siglo BCE), ang mga skribang Asiryo ay nagsimulang sumulat ng pangalan ni Ashura sa mga tandang kuneiporma na AN.SHAR na literal na "buong kalangitan" sa [[Akkadian]] na wika ng Asirya at Babilonia. Ang internsiyon ay tila ilagay si Ashur bilang pinuno ng [[panteon]] na Babilonian kung saan si [[Anshar]] at ang kanyang kontraparteng si [[Kishar]](buong daigdig) ay nauna kina Enlil at Ninlil.<ref>[K. http://books.google.com.au/books?id=yCkRz5pfxz0C&printsec=frontcover&dq=Dictionary+of+Deities+and+Demons&source=bl&ots=aFsyeWj--s&sig=bUBKLDaA9yIAvddu40f0VddVXd8&hl=en&ei=0UIlTNeyOcmXcYPxzfAC&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBQQ6AEwAA#v=onepage&q=Ashur&f=false Karel van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst, "Dictionary of deities and demons in the Bible", pp.108-9]</ref> Kaya sa bersiyong [[Sargon]]id ng [[Enuma Elish]], ang pambansang [[mito ng paglikha]] ng Babilonia, si [[Marduk]] na punong diyos ng Babilonia ay hindi lumitaw. Sa halip ay si Ashur bilang Anshra ang pumaslang kay [[Tiamat]] na [[kaguluhan (kosmogoniya)|halimaw na kaguluhan]] at lumikha ng daigdig ng sangkatauhan.<ref>Donald A. Mackenzie ''Myths of Babylonia and Assyria'' (1915), chapter 15: "Ashur the National God of Assyria"[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba20.htm]</ref>
 
Ang ilang mga skolar ay nag-angki nna si Ashur ay kinakatawan bilang isang disko ng araw na madalas ng lumilitaw sa [[ikonograpiya]]ng Asiryo ngunit ang ebidensiya ay nagpapakita na ito ay ang diyos na araw na si [[Shamash]]. Maraming mga haring Asiryo ang may mga pangalan na kinabibilangan ng pangalang Ashur kabilang ang [[Ashurnasirpal I|Ashurnasirpal]], [[Esarhaddon]] (Ashur-aha-iddina), at [[Ashurbanipal]]. Ang mga epithet ay kinabibilangan ng''bêlu rabû'' "dakilang panginoon", ''ab ilâni'' "ama ng mga diyos", ''šadû rabû'' "dakilang bundok", and ''il aššurî'' "diyos ni Ashur". Ang mga simbolo ni Ashur ay kinabibilangan ng: