Eksistensiyalismo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag) No edit summary |
Atn20112222 (usapan | ambag) |
||
Linya 7:
==Mga konsepto==
===Ang eksistensiya ay nauuna sa esensiya===
Ang isang sentral na proposisyon ng eksistensiyalismo ay ang ekistensiya(pag-iral) ay nauunaw sa esensiya na nangangahulugang ang pinakamahalagang pagsasaalang alang sa indibidwal ay ang katotohanan na siya ay isang indibidwal na isang independiyenteng umaasal at responsableng may kamalayang nilalang(eksistensiya) sa halip na mga katawagan, mga papel, mga stereotype, mga depinisyon o ibang pang paunang naisip na mga kategorya na pinagkakasyahan ng indibidwal(esensiya). Ang aktuwal na buhay ng indibidwal ang bumubuo sa tinatawag na kanyang "tunay na esensiya" sa halip na may arbitraryong itinurong esensiyang ginagamit ng iba upang ilarawan ang indibidwal na ito. Kaya ang mga tao sa pamamagitan ng kanilang sariling kamalayan ay lumilikha ng kanilang sariling mga pagpapahalaga at tumutukoy ng isang kahulugan ng kanilang buhay. Bagaman si [[Sartre]] ang hayagang nag-imbento ng pariralang ito, ang mga kaparehong nosyon ay matatagpuan sa mgapag-iisip ng mga eksistensiyalistang pilosopo gaya nina [[Kierkegaard]] at [[Heidegger]]. Kadalasang inaangkin na sa kontekstong ito na nilalarawan ng isang tao ang kanyang sarili na kadalasang natatanto bilang nagsasaad na kanilang mananais na maging isang bagay-anuman, isang ibon halimbawa at maging ito. Gayunpaman, ayon sa mga pilosopong eksistensiyalista, ito ay bumubuo sa isang hindi tunay na pag-iral. Sa halip, ang parirala ay dapat unawain na nagsasaad na ang tao (1) ay naglalarawan lamang sa saklaw na siya ay umaasal at (2) siya ay responsable ng kanyang mga aksiyon. Halimbawa, ang isang tao na umaasal na malupit sa ibang tao ay sa aktong ito nilalarawan bilang isang malupit na tao. Sa karagdagan, sa pamamagitan ng aksiyong ito ng kalupitan, ang gayong mga tao ay mismong responsable para sa kanilang bagong pagkakakilanlan(isang malupit na tao). Ito ay salungat sa kanilang mga [[gene]] o kalikasan na nagdadala ng pagsisisi. Gaya ng isinulat ni Sartre sa kanyang akdang Eksistensiyalismo ay isang Humanismo, "...ang tao una sa lahat ay umiiral, naeenkwentro ang kanyang sarili, tumataas sa mundo-at nilalarawan ang kanyang sarili pagkatapos.". Ang mas positibong terapeutikong aspeto nito ay pinapahiwatig rin: ang isang tao ay maaaring umasal sa isang ibang paraan at maging isang mabuting tao sa halip na isang malupit na tao. Dito, maliwanag na dahil mapipili ng tao na maging malupit o mabuti, ang mga ito ay sa katotohanan ay hindi ang mga bagay na ito nang esensiyal.
===Ang hangal===
Ang nosyon ng hangal ay naglalaman ng ideya na walang kahulugang matatagpuan sa mundo nang lagpas sa ibibigay natin dito. Ang kawalang kahulugang ito ay sumasakop sa [[amoralidad]] o kawalang patas sa mundo. Ito ay salungat sa nosyon na "ang mga masasamang bagay ay hindi nangyayari sa mabuting mga tao". Sa mundo sa pagsasalitang metaporikal, walang gayong bagay gaya ng isang mabuting tao o masamang tao. Ang nangyayari ay nangyayari at ito ay maaaring mangyari rin sa "mabuting" tao gaya ng sa "masamang" tao. Dahil sa kahangalan ng mundo, sa anumang punto ng panahon, ang anumang bagay ay maaaring mangyari sa kaninuman at ang isang trahikong pangyayari ay maaaring magtubog sa isang tao sa direktang pakikipagsagupaan sa Hangal. Ang nosyon ng hangal ay naging prominente sa panitikan sa buong kasaysayan. Ang marami sa mga panitikang akda nina Søren Kierkegaard, Franz Kafka, Fyodor Dostoyevsky, Eugene Ionesco, Jean-Paul Sartre, at Albert Camus ay naglalaman ng mga paglalarawan ng mga taong nakasagupa ng kahangalan sa mundo. Ito ay nauugnay sa konsepto ng nakawawasak na kamalayan ng kawalang kahulugan na inangkin ni Camus na "may isa lamang tunay na malalang problema at ito ay ang [[pagpapatiwakal]]" sa kanyang [[Mito ni Sisyphus]]. Bagaman ang "preskripsiyon" laban sa posibleng nakapipinsalang kalalabasan ng mga uring ito ng pakikipagsagupaan ay nag-iiba iba mula sa yugtong pangrelihiyon ni Kierkegaard hanggang sa pagggit ni Camus sa pagtitiis sa kabila ng kahangalan, ang pagkabahala ng pagtulong sa mga tao na umiwas sa pamumuhay ng kanilang mga buhay na naglalagay sa kanila sa patuloy na panganib na ang masira ang bawat bagay na makahulugan ay karaniwan sa karamihan ng mga pilosopong eksistensiyalista. Ang posibilidad na masira ang bawat bagay na makahulugan ay nagbabadya ng isang panganib sa quietismo na likas na laban sa pilosopiyang eksistensiyalista.
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
| |||