Alehandriya: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag) →Sanggunian: Mga |
Atn20112222 (usapan | ambag) No edit summary |
||
Linya 1:
{{Infobox settlement
<!-- Basic info ---------------->
|name =
|nickname =''[[Mediterranean Sea|Mediterranean]]'s Bride'', ''Pearl of the Mediterranean''
|native_name = {{lang|ar|الإسكندريةة}} {{ar}}
|settlement_type =
|motto =
<!-- images and maps ----------->
|image_skyline = Alexcoast.jpg
|imagesise =
|image_caption =
|image_flag =Flag of Alexandria.png
|flag_size =
|image_seal =Alexandria_Logo2.gif
|seal_size =
|image_shield =
|shield_size =
|image_map =
|mapsise =
|map_caption =
|pushpin_map =Egypt
|pushpin_mapsize =
|pushpin_map_caption=Location in Egypt
<!-- Location ------------------>
|coordinates_region =EG
|subdivision_type =Country
|subdivision_name ={{flag|Egypt}}
|subdivision_type1 =[[Governorates of Egypt|Governorate]]
|subdivision_name1 =[[Alexandria Governorate|Alexandria]]
|<!-- Politics ----------------->
|government_footnotes=
|government_type =
|leader_title =Governor
|leader_name =Abdelrahman Hassan
|leader_title1 =
|leader_name1 =
|established_title =Founded <!-- Settled -->
|established_date =331 BC
<!-- Area --------------------->
|area_magnitude =
|unit_pref =Metric
|area_footnotes =
|area_total_km2 =2679<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->
|area_land_km2 =<!--See table @ Template:Infobox settlement for details on automatic unit conversion-->
<!-- Population ----------------------->
|population_as_of =2012
|population_footnotes =
|population_note =
|population_total =4532174
|population_density_km2 = auto
|population_density_sq_mi =
|population_metro =
|population_density_metro_km2 =
|population_density_metro_sq_mi=
|population_blank1_title =
|population_blank1 =
|population_density_blank1_km2=
|population_density_blank1_sq_mi=
<!-- General information --------------->
|timezone =[[Egypt Standard Time|EST]]
|utc_offset =+2
|timezone_DST =
|utc_offset_DST =
|latd=31|latm=12|lats=|latNS=N
|longd=29|longm=55|longs=|longEW=E
|elevation_footnotes =
|elevation_m = 5
|elevation_ft =
<!-- Area/postal codes & others -------->
|postal_code_type =Postal code
|postal_code = 21500
|area_code = (+20) 3
|blank_name =
|blank_info =
|blank1_name =
|blank1_info =
|website =[http://www.alexandria.gov.eg/default.aspx Official website]
|footnotes =
}}
[[File:Kafr Abdou, Alexandria, Egypt.jpg|thumb|270px|Residential neighborhood in Alexandria]]
Ang '''Alehandriya''' o '''Alexandria''' (اسكندريه, {{IPA-arz|eskendeˈrejjæ|pron}} in Egyptian Arabic) <sup><nowiki>[</nowiki> [[#Names|see other names]]<nowiki>]</nowiki></sup> ang ikalawang pinakamalaking siyudad ng [[Ehipto]] na may populasyong 4.1 milyon na lumalawig ng mga {{convert|32|km|mi|abbr=on}} sa kahabaan ng [[Dagat Mediterraneo]] sa hilagang sentral na bahagi ng Ehipto. Ito ang pinakamalaking siyudad na direktang nasa baybaying Mediterraneo. Ang Alehandriya ang pinakamalking puerto ng Ehipto na nagsisilbi sa tinatayang mga 80% ng mga [[inaangkat]] at [[niluluwas]] na mga kalakal. Ito ay isang mahalagang sentrong pang-industriya dahil sa [[natural na gaas]] nito at sa [[linyang pantubo ng langis]] mula sa [[Suez]]. Ito ay isa ring mahalagang resort na panturista. Ang Alehandriya ay itinatag sa palibot ng isang maliit na [[paraon]]ikong baya noong mga 331 BCE ni [[Dakilang Alejandro]]. Ito ay nanatiling kabisera ng Ehipto sa halos isang libong taon hanggang sa [[pananakop na Muslim ng Ehipto]] noong 461 CE nang ang bagong kabisera ay itinatag sa [[Fustat]] na kalaunang sinipsip sa [[Cairo]]. Ang Sinaunang Alehandriya ay mahusay na kilala sa [[paro ng Alehandria]](''Pharos'') na isa sa [[Pitong mga Kamangha manga ng Sinaunang Daigdig]], sa [[Aklatan ng Alehandriya]] na pinakamalaking aklatan sa sinaunang daigdig ngunit pinalitan na ngayon ng moderong [[Bibliotheca Alexandrina]] at ang mga [[Katakumba ng Kom el Shoqafa]] na isa sa [[Mga Kamangha mangha ng Mga Kalagitnaang Panahon]]. Ang patuloy na [[arkeolohiyang maritima]] sa puerto ng Alehandriya na nagsimula noong 1994 ay naghahayag ng mga detale ng Alehandriya na parehong bago ang pagdating ni Dakilang Alejanadro nang ang isang siyudad na pinangalanang [[Rhacotis]] ay umiiral doon at noong panahon ng [[Dinastiyang Ptolomeo]]. Mula sa huli nang ika-19 siglo, ang Alehandriya ay naging isang pangunahing sentro ng internasyon na industriya na pambarko at isa sa pinakamahalagang mga sentro ng kalakalan sa mundo na parehong dahil sa ito ay nakinabang mula sa madaling koneksiyong panlupa sa pagitan ng Dagat Mediterraneo at [[Dagat Pula]] at sa lukratibong kalakalan ng [[bulak na Ehipsiyo]].
==Kasaysayan==
{{hiero |''Raqd.t'' (Alexandria) |<hiero>r:Z1:a A35 t::niwt</hiero> |align=left |era=default}}
[[File:Sphinx Alexandria.jpg|thumb|270px|Alexandria, sphinx made of [[Granite|pink granite]], [[Ptolemaic dynasty|Ptolemaic]].]]
[[File:The Roman Theatre in Alexandria.JPG|thumb|270px|An ancient [[Roman amphitheatre]] in Alexandria]]
Ang Alehadriya ay itinatag ni [[Dakilang Alejandro]] noong Abril 331 BCE bilang {{lang|grc|Ἀλεξάνδρεια}} (''Alexandria''). Ang pangunahing arkitekto ni Alejandro para sa proyekto ay si [[Dinocrates]]. Ang Alehandriya ay nilayong pumalit sa [[Naucratis]] bilang isang sentrong [[Kabihasnang Helenistiko|Helenistiko]] sa Ehipto at upang maging ugnayan sa pagitan ng [[Gresya]] at ng mayamang [[Ilog NIlo]]. Ang siyudad na Ehipsiyo na [[Rhacotis|Rhakotis]] ay umiiral na sa baybayin at kalaunang nagbigay ng pangalan nito sa Alehandriya sa [[wikang Ehipsiyo]] (Ehipsiyo '''*Raˁ-Ḳāṭit''' na isinulat na''rˁ-ḳṭy.t'', 'Na ang itinayo'). Ito ay patuloy na umiral bilang kwarter na Ehipsiyo ng siyudad. Pagkatapos ng mga ilang buwan ng pagkakatatag nito, si Dakilang Alejandro ay lumisan sa Ehipto at hindi kailanman bumalik sa siyudad. Pagkatapos ng paglisan ni Alejandro, ang kanyang viceroy na si [[Cleomenes ng Naucratis]] ang nagpatuloy ng pagpapalawig nito. Pagkatapos ng isang labanan sa ibang mga kahalili ni Alejandro, ang kanyang heneral na si [[Ptolemeo I Soter|Ptolomeo]] ay humalili sa pagdadala ng katawan ni Alejandro sa Alehandriya bagaman ito ay kalaunang nawala matapos mahiwalay mula sa lugar ng pinaglibingan nito. <ref>O'Connor, Lauren (2009) "The Remains of Alexander the Great: The God, The King, The Symbol," ''Constructing the Past'': Vol. 10: Iss. 1, Article 8</ref>
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
| |||