Unang Konsilyo ng Nicaea: Pagkakaiba sa mga binago

| council_name = Unang KonsehoKonsilyo ng Nicaea

| previous = [[KonsehoKonsilyo ng Herusalem]] (ngunit hindi itinuturing na ekumenikal)

| next = [[Unang KonsehoKonsilyo ng Constantinople]]

Ang '''Unang KonsehoKonsilyo ng Nicaea''' ang konsehokonsilyo ng mga obispong [[Kristiyano]] na tinipon sa [[Nicaea]] sa [[Bythinia]] sa kasalukuyang [[İznik]], [[Turkey]]. Ito ay tinipon ng emperador ng [[Imperyo Romano] ]na si [[Constantine I]] noong 325 CE. Ang unang konsehongkonsilyong ekumenikal na ito ang unang pagsisikap na magkamit ng kasunduan sa simbahang Kristiyano sa pamamagitan ng asemblea na kumakatawan sa buong sangkaKristiyanuhan.<ref name="dictionary">Richard Kieckhefer (1989). "Papacy". ''[[Dictionary of the Middle Ages]]''. ISBN 0-684-18275-0.</ref><ref>The very first church council is recorded in the book of [[Acts 15|Acts chapter 15]] regarding circumcision.</ref> Ang pangunahing mga naisakatuparan nito ang paglutas sa isyu ng [[Trinitarianismo]] ng kalikasan ni [[Hesus]] at ang kanyang relasyon sa Diyos Ama,<ref name="ReferenceB" /> ang paglikha ng unang bahagi ng [[Kredong Niseno]], paglutas ng pagkwenta ng petsa ng [[Easter]] at pagpapalaganap ng maagang [[batas kanon]].<ref name="ReferenceA" /><ref name="ReferenceC" /><ref>{{ws|"[[s:Catholic Encyclopedia (1913)/The First Council of Nicaea|First Council of Nicea]]" in the 1913 ''Catholic Encyclopedia''}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.1911encyclopedia.org/Council_of_Nicaea|title= Council of Nicea in the 1911 Encyclopædia Britannica|work=www.1911encyclopeida.org|accessdate=march 14, 2010}}</ref>

Tinipon ni Emperador Constantine ang konsehongkonsilyong ito upang lutasin ang kontrobersiyal na isyu ng relasyon sa pagitan ni [[Hesus]] at ng Diyos Ama. Ninais ni Constantine na itatag ang isang pangkalahatang kasunduan dito. Ang mga kinatawan nito ay nagmula sa buong Imperyo Romano at pinansiyal na sinuportahan ng Emperador. Bago ng konsehongkonsilyong ito, ang mga obispo ay nagdadaos ng mga lokal na konsehokonsilyo gaya ng [[KonsehoKonsilyo ng Herusalem]] ngunit walang isang pangkalahatan o unibersal, o ekumenikal na konsehokonsilyo. Ang konsehokonsilyo ay gumawa ng isang kredo na orihinal na [[Kredong Nicene]] na tumanggap ng halos nagkakaisang suporta. Ang paglalarawan ng konsehokonsilyo ng "tanging bugtong na anak ng diyos" na si Hesus na [[homoousios]](parehong substansiya) sa diyos ama ang naging pamantayan ng [[Trinitarianismo]]. Sinagot ng konsehokonsilyo ang isyu ng pagpepetsa ng [[Easer]], kumilala sa karapatan ng see ng [[Alexandria]] sa huridiksiyon sa labas ng sarili nitong probinsiya(bilang analohiya sa hurisdiksiyong sinanay sa Roma) at ang mga prerogatibo ng mga iglesia sa Antioch at sa iba pang mga probinsiya <ref>[http://www.piar.hu/councils/ecum01.htm canon 6]</ref> at nag-aproba ng kustombre kung saan ang Herusalem ay pinarangalan nang walang dignidad na metropolitan.<ref>[http://www.piar.hu/councils/ecum01.htm canon 7]</ref>

Ang konsehongkonsilyong ito ay tinutulan ng mga [[Arian]] at sinubukan ni Constantine na pagkasunduin si [[Arius]](kung saan ipinangalan ang [[Arianismo]]) sa simbahan. Kahit nang mamatay si Arius noong 336 CE, isang taon bago ang kamatayan ni Constantine, ang kontrobersiya ay nagpatuloy kung saan ang iba't ibang mga magkakahiwalay na pangkat ay yumakap sa iba't ibang mga simpatyang Arian sa isang paraan o iba.<ref name="ReferenceA">"Arianism." Cross, F. L., ed. The Oxford dictionary of the Christian church. New York: Oxford University Press. 2005</ref> Noong 359 CE, ang isang dobleng konsehokonsilyo ng Silangan at Kanlurang mga obsipo ang nagpatibay ng isang pormula na nagsasaad na ang Ama at Anak ay magkatulad ayon sa mga kasulatan na isang pagtatagumpay ng Arianismo.<ref name="ReferenceA"/> Nag-rally ang mga kalaban ng Arianismo ngunit ang Unang KonsehoKonsilyo ng Constantinope noong 381 CE ang huling pagkapanalo ng ortodoksiyang Nicene sa Imperyo Romano bagaman ang Arianismo ay kumalat na sa panahong ito sa mga tribong Alemaniko kung saan ito ay unti unting naglaho pagkatapos ng konbersiyon ng mga [[Frank]] sa Katolisismo noong 496 CE.<ref name="ReferenceA"/>

Noong mga 319 CE, nang si [[Athanasius]] ay isang deakono ng [[Alexandria]], Ehipto, ang presbiterong si [[Arius]] ay nakipag-alitan kay [[Alexander ng Alexandria]] na nagbigay ng isang sermon tungkol sa pagkakapareho ng Anak sa Ama. Binatikos ni Arius si Alexander sa kanyang paniniwalang mali at [[heresiya|heretikal]] na tinuturo nito.<ref>Kannengiesser, Charles, “Alexander and Arius of Alexandria: The last Ante-Nicene theologians”, Miscelanea En Homenaje Al P. Antonio Orbe Compostellanum Vol. XXXV, no. 1-2. (Santiago de Compostela, 1990), 398</ref> Pinakahulugan ni Arius ang sermon ni Alexander bilang muling pagbuhay ng [[Sabellianismo]]. Kanya itong kinondena at nangatawirang "''kung ipinanganak ng Ama ang Anak, siya na ipinanganak ay may isang pagsisimula ng pag-iral; at mula dito ay ebidente na may isang panahon nang ang Anak ay hindi. Kaya kinakailangang sumunod na ang anak ay may substansiya mula sa wala''".<ref>{{cite book|last=Socrates|title=The Ecclesiastical Histories of Socrates Scholasticus|url=http://www.ccel.org/ccel/schaff/npnf202.ii.iv.v.html|accessdate=2 May 2012|chapter=The Dispute of Arius with Alexander, his Bishop.}}</ref> Ang mga pananaw teolohikal ni Arius ay pinaniniwalaang nag-ugat sa [[Simbahan ng Alexandria|Kristiyanismong Alexandrian]].<ref>Williams, Rowan, Arius: Heresy and Tradition (London: Darton, Longman and Todd, 1987),175</ref> Si Socrates ng Constantinople ay naniwalang si Arius ay naimpluwensiyahan ng mga katuruan ni Lucian ng Antioch. Si Arius ay mabigat na naimpluwensiyahan ng mga Alexandrianong gaya nina [[Origen]] <ref>Williams, 175</ref> na isang karaniwang pananaw Kristolohikal sa [[simbahan ng Alexandria]] sa panahong ito.<ref>Williams 154-155</ref> Gayunpaman, bagaman humango siya mula sa mga teoriya ni Origen tungkol sa Logos, ang parehong ito ay hindi magkaayon sa lahat ng bagay. Ikinatwiran ni Arius na ang Logos ay may pagsimula at kaya ang Anak ay hindi walang hanggan. Salungat dito, itinuro ni Origen na ang relasyon ng Anak sa Ama ay walang pasimula at ang Anak ay "walang hanggang nalikha". Ang suporta kay Arius mula sa mga makapangyarihang obispo gaya nina [[Eusebius ng Caesarea]] <ref>Arius letter to Eusebius of Nicomedia</ref> at [[Eusebius ng Nicomedia]],<ref>Alexander of Alexandria's Catholic Epistle</ref> ay karagdagang nagpapakita kung paanong ang Kristolohiyang pagpapailalim ni Arius ay pinagsasaluhan din ng ibang mga Kristiyano sa Imperyo Romano. Si Arius at ang kanyang mga tagasunod ay gumamit ng mga talata upang suportahan ang kanilang paniniwala gaya ng Juan 14:28 "''Ang ama ay mas dakila sa akin"'' at Kawikaan 8:22 "''Nilikha ako ng Panginoon sa pasimula ng kanyang gawa"''. Ang Ama ay nakikita ng mga ito na "ang tanging tunay na Diyos" gaya ng nasa 1 Corinto 8:5-6 "''ngunit para sa atin ay may isang Diyos, ang Ama na mula sa kanya aang lahat ng mga bagay..."'' Salungat dito ang Juan 10:30 "''Ako at ang Ama ay iisa''" ay naghahatid ng doktrinang [[Homoousian]]. Si Arius ay kalaunang itinawalag ni Alexander. Si Arius ay nagsimulang humimok ng suporta ng maraming mga obispo na umaayon sa kanyang posisyon. Sa panahon na itinawalag ni Alexander si Arius, ang doktrina ni Arius ay kumalat na ng lagpas sa diocese ng Alexandria, Ehipto. Ito ay naging paksa ng talakayan at kaguluhan sa buong Simbahan. Ang simbahan sa panahong ito ay isa ng makapangyarihang pwersa sa daigdig Romano na ginawang legal ng emperador Constantine I noong 313. Ang emperador ay nagkaroon ng sariling interest sa ilang mga isyung ekumenikal kabilang ang kontrobersiyang [[Donatismo]] noong 316 CE. Kanyang ninais na wakasan ang alitang Arianismo. Maaring sinamahan ni Athanasius si Alexander sa [[Unang KonsehoKonsilyo ng Nicaea]] noong 325 na lumikha ng Kredong Niseno at nag-[[anatema]] kay Arius at kanyang mga tagasunod. Ang konsehongkonsilyong ito ay pinatawag at pinangasiwaan ng mismong emperador [[Constantine I]] na lumahok at nanguna sa ilang mga talakayan. Sa KonsehongKonsilyong ito, ang mga 22 obispo na pinamunuan [[Eusebius ng Nicomedia]] ay dumating bilang mga tagasuporta ni Arius. Nang basahin ng malakas ang ilan sa mga kasulatan ni Arius, ang mga ito ay kinondena ng karamihan ng mga kalahok bilang mapamusong. Ang mga naniniwala na ang Kristo ay kapwa-walang hanggan at [[konsubstansiyal]] sa Ama ay pinamunuan ni [[Athanasius]]. Ang mga naniwala na ang Anak ay dumating pagkatapos ng Ama sa panahon at substansiya ay pinamunuan ni [[Arius]]. Sa loob ng 2 buwan, ang dalawang mga panig ay nangatwiran at nagdebate na ang parehong panig ay umapela sa kanilang tinatangap na mga Kasulatan upang pangatwiranan ang kanilang mga respektibong posisyon. Isinaad ni Arius na ang Anak ng Diyos ay isang Nilalang na ginawa mula sa wala at siya ang unang produksiyon ng Diyos bago ang lahat ng mga panahon. Kanyang ikinatwiran na ang bawat iba pang bagay ay nilikha sa pamamagitan ng Anak. Kaya ang tanging Anak ang direktang nilikha at isinilang ng ito at kaya ay may isang panahon na walang pag-iral ang Anak. Isinaad ni Arius na ang Anak ay may kakayahan sa kanyang sariling malayang kalooban ng tama at mali at "siya sa pinakatunay na kahulugan ng isang anak ay dapat dumating pagkatapos ng Ama at kaya ay ang panahon na halatang siya ay hindi at kaya ay isa siyang nilalang na may hangganan at nasa ilalim ng Diyos Ama. Si Arius ay sumipi mula sa Juan 14:28: ''Ang Ama ay mas dakila sa Akin''". Gayundin, ang Colosas 1:15: "''Ang panganay ng lahat ng nilikha"''. Kaya iginiit ni Arius na ang pagkadiyos ng Ama ay mas dakila sa Anak at ang Anak ay nasa ilalim ng Ama at hindi katumbas o kapwa-walang hanggan sa Ama. Si Alexander at mga amang Niseno ay sumalungat sa argumento ni Arius na ang pagkaama ng Ama tulad ng lahat ng kanyang mga katangian ay walang hanggan. Kaya ang Ama ay palaging isang ama at ang Anak ay palaging umiiral kasama niya. Ang mga amang Niseno ay naniniwalang ang pananaw na Arian ay sumisira ng pagkakaisa ng pagkadiyos at gumagawa sa Anak na hindi katumbas ng Ama na inaangking paglabag sa kanilang tinatanggap na Kasulatan: Juan 10:30 "''Ako at ang Ama ay iisa''". Sa karagdagan ay umapela ang mga Kristiyanong Niseno sa Juan 17:21 "''Upang silang lahat ay maging isa upang sila ay maging isa sa atin..''". Ang karamihan ng debate ay nakasalalay sa pagkakaiba sa pagitan ng mga salitang pagiging "ipinanganak" o "nilikha" at pagiging "bugtong". Nakita ng mga Kristiyanong Arian ang mga ito na pundamental na pareho ngunit ang mga Kristiyanong Niseno ay hindi. Ang mga eksaktong kahulugan n gmga salitang ginamit sa mga debate sa Nicaea ay hindi pa rin maliwanag sa mga tagapagsalita ng ibang mga wika. Ang mga salitang Griyegong tulad ng ''esensiya''(ousia), ''substansiya''(hypostasis), ''kalikasan''(physis), ''persona''(prosopon) ay nag-aangkin ng iba't ibang mga kahulugan na hinango mula sa mga pilosopong bago-ang Kristiyanismo na humantong sa hindi pagkakaunawaan hanggang sa mabigyang linaw ang mga ito. Sa partikular, ang salitang ''[[homoousia]]'' ay simulang hindi nagustuhan ng maraming mga obispo dahil sa kaugnayan nito sa kanilang tinatawag na "heretikong" [[Gnostiko]] na gumamit nito sa kanilang teolohiya at dahil ito ay kinondena sa mga [[Synod sa Antioch]] noong 264-268. Ayon sa maraming mga salaysay, ang debate ay naging mainit sa isang punto na si [[Arius]] ay sinampal sa mukha ni [[Nicholas ng Myra]]. Sa ilalim ng impluwensiya ni Constantine, ang karamihan ng mga obispo ay huling umayon sa isang kredo na kalaunang tinawag na [[Kredong Niseno]]. Ito ay kinabibilangan ng salitang ''[[homoousios]]'' na nangangahulugang "konsubstansiyal" o "isa sa kalikasan" na hindi umaayon sa mga pananaw ni Arius. Noong Hunyo 19, 325, ang konsehokonsilyo at ang emperador ay nag-isyu ng isang sirkular sa at sa palibot ng Alexandria. Si Arius at ang kanyang dalawang mga partisan ay ipinatapon sa Illyricum samantalang ang tatlo niyang iba pang mga tagasuporta ay lumagda bilang pagpapailalim sa emperador. Gayunpaman, agad na nalaman ni Constantine ang dahilan upang pagsuspetsahan ang sinseridad ng tatlong ito. Kalaunan ay isinama niya ito sa sentensiyang inihayag kay Arius.

[[Kategorya:Mga konsehongkonsilyong ekumenikal]]