Pompeyo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
simula
 
AnakngAraw (usapan | ambag)
dagdag na salin
Linya 1:
Si '''Gnaeus Pompeius Magnus''', na nakikilala rin bilang '''Pompey''' ({{IPAc-en|icon|ˈ|p|ɒ|m|p|iː}}), '''Pompeyo''', '''Pompey ang Dakila''' o '''Pompeyo ang Dakila'''<ref>William Smith, ''A New Classical Dictionary of Greek and Roman Biography, Mythology and Geography'', 1851. (Sa ilalim ng pangsampung lahok ng ''Pompeius'').</ref> (nomenklatura o kapangalanang opisyal:<small>CN·POMPEIVS·CN·F·SEX·N·MAGNVS</small>;<ref>''Gnaeus Pompeius Magnus, son of Gnaeus, grandson of Sextus'' (Gnaeus Pompeius Magnus, anak na lalaki ni Gnaeus, lalaking apo ni Sextus</ref> 29 Setyembre 106 BK&nbsp;– 28 Setyembre 48&nbsp;BK), ay isang pinunong pangmilitar at pampulitika ng panghuling bahagi ng [[Republikang Romano]]. Ang pinagmulan niya ay isang mayamang [[Picenum|lalawigan ng Italya]], at ang kaniyang ama ang unang naglunsad ng mag-anak sa piling ng [[nobiles|nobilidad o maharlikang Romano]]. Ang malaking katagumpayan ni Pompey bilang isang heneral habang napakabata pa ay nakapagpagawa sa kaniya na hindi umabot sa normal o karaniwang [[cursus honorum|mga kailangan para sa tungkulin]]. Ang tagumpay na pangmilitar ng [[Ikalawang Digmaang Sibil ni Sulla]] ang nagpahantong sa kaniya upang akuin ang [[cognomen|palayaw]] na ''[[Tala ng Romanong cognomina#M|Magnus]]'', "ang Dakila". Naging ''konsul'' siya nang tatlong ulit, at nagdiwang ng tatlong [[Roman thriump|mga tagumpay]].
 
Noong kalagitnaan ng 60 BK, sumali si Pompey kina [[Marcus Licinius Crassus]] andat [[Julius Caesar|Gaius Julius Caesar]] insa thehindi unofficialopisyal military-politicalna alliancepagsasanib knowno asalyansang thepangmilitar at pampulitika na nakikilala bilang [[First Triumvirate|Unang Triumbirado]] (pulutong na may tatlong kasapi), whichna pinatibay ng pagkakakasal ni Pompey's marriagesa toanak na babae ni Caesar's daughterna si [[Julia (daughteranak ofna babae ni Julius Caesar)|Julia]] helped secure. AfterPagkaraan theng deathsmga ofkamatayan nina Julia andat Crassus, Pompeykumampi sidedsi withPompey thesa mga ''[[optimatesoptimate|optimado]]'', theang conservativepangkat factionna ofkonserbatibo theng [[RomanSenadong SenateRomano]]. PompeyPagdaka, andnaglaban Caesarsina thenPompey contendedat forCaesar thepara leadershipsa ofpagkapinuno theng Romanestadong stateRomano, leadingna tohumantong sa [[Caesar'sDigmaang civilsibil warni Caesar|aisang civildigmaang warsibil]]. WhenNang Pompeymatalo wassi defeated atPompey thesa [[BattleLabanan ofng Pharsalus]], henaghanap soughtsiya refugeng inkanlungan Egyptsa Ehipto, wherekung saan siya ay namatay hedahil wassa assassinatedasasinasyon. HisAng careerkaniyang andkarera defeatat arepagkapagapi significantay inmahalaga Rome'ssa subsequentsumunod transformationna pagbabagong anyo mula sa pagiging isang from [[RomanRepublikang RepublicRomano|RepublicRepublika]] toupang maging isang [[Principate|Prinsipado]] andat sa paglaon bilang isang [[RomanImperyong EmpireRomano|EmpireImperyo]].
 
{{usbong|Tao|Kasaysayan|Roma}}
 
[[Kategorya:Mga sinaunang Romano]]
 
[[en:Pompey]]