Republika ng Katagalugan: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m Inalis ang binago ni 112.198.82.166, ibinalik sa huling bersyon ni Legobot |
|||
Linya 46:
Si [[Andrés Bonifacio]], ang kasaping nagtatag ng ''Katipunan'' at sa ang magiging pinuno (''supremo'') ay nagpalaganap ng paggamit ng ''Katagalugan'' para sa bansang Pilipinas. Ang terminong "Filipino" ay ipinagagamit lamang sa mga Kastilang ipinanganak sa Pilipinas. Sa pagtanggal ng "[[Lahing Filipino|Filipino]]" at "Filipinas" na may banyagang kolonyal na pinaghmula, si Bonifacio at ang kanyang mga kapwa-rebolusyonarista ay "naghahangad na makabuo ng isang pambansang pagkakakilanlan."<ref name="guererro1" />
==Bonifacio==
{{Infobox Former Country
|native_name = ''Haring Bayang Katagalugan''
|conventional_long_name = Malayang Bansang Tagalog
|common_name = Katagalugan
|continent = moved from Category:Asia to Southeast Asia
|region = Timog-silangang Asya
|country = Pilipinas
|status = [[Tala ng mga makasaysayang hindi tanggap na estado|Estadong hindi tanggap]]
|status_text=
|year_start = 1896
|year_end = 1897
|date_start = Agosto
|date_end =
|event_start =
|event_end =
|p1 = Silangang Indias ng Espanya
|flag_p1 = Flag of Spain (1785-1873 and 1875-1931).svg
|s1 = Unang Republika ng Pilipinas
|flag_s1 = Philippines_flag_original.png
|flag =
|image_flag = Philippine_revolution_flag_kkk1.svg
|flag_type = One of several variations of [[Katipunan]] flags
|national_anthem= ''Marangál na Dalit ng̃ Katagalugan''<br /><small>
|capital =
|government_type = Republika
|title_leader = Pangulo
|leader1 = Andrés Bonifacio
|era = Himagsikang Pilipino
|currency =
}}
Noong 1896, ang Himagsikang Pilipino ay nagsimula nang matapos ang pagkakatuklas ng ''Katipunan'' ng mga nasa kapangyarihan. Matapos sa malakihang mga pagkakasalungatan, ang Kaipunan ay naging isang bukas na pamahalaang rebolusyonaryo.<ref name="guererro1" /><ref name="agoncillo">{{harvnb|Agoncillo|1990|pp=177–179}}</ref><ref name="zaide">{{Citation
|authorlink=Gregorio Zaide
|last=Zaide
|first=Gregorio
|title=Philippine History and Government
|publisher=National Bookstore Printing Press
|year=1984
|postscript=<!--none-->}}</ref> Ang Amerikanong historyanong si [[John R. M. Taylor]] na kustodyan sa ''Talang Paghihimagsik sa Pilipinas'' ay sinulat:
{{cquote|Ang ''Katipunan'' ay lumabas mula sa mga pagtatakip ng lihim na disenyo na tinanggal ang pangtakip sa lahat ng mga dahilan at tumayo nang matatag para sa kalayaan ng Pilipinas. Si Bonifacio ay ginawang hukbo ang kanyang mga kasama, ang mga pinuno bilang mga kapitan at ang supremong pagpupulong ng ''Kayipunan'' bilang ang panghimagsikang pamahalaan ng Pilipinas.<ref name="guererro1" /><ref name = "guererro2" />}}
Ang ilang mga historyanong Pilipino ay sumang-ayon. Ayon kay [[Gregorio Zaide]]:
{{cquote|Ang ''Katipunan'' ay higit pa sa isag lihim na samahan; ito ay isang pamahalaan. Ito ang kagustuhan ni Bonifacio na ang ''Katipunan'' ng mamuno sa buong Pilipinas matapos ipatapon ng Pamahalaang Kastila..<ref name="guererro1" /><ref name="zaide" />}}
Samakatuwid, sina [[Renato Constantino]] at kasama ang iba pa ay itinuring na ang ''Katipunan'' ay isang [[pamahalaang anino]]<ref name = "constantino">{{Harvnb|Constantino|1975|pp=179–181}}</ref><ref>{{Harvnb|Borromeo|Borromeo-Buehler|1998|p=[http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA25#PPA25,M1 25]}} (Item 3 in the list, referring to Note 41 at p.[http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA61#PPA61,M1 61], citing {{Harvnb|Guerrero|Encarnacion|Villegas|<!--year not given-->}});<br />
^ {{Harvnb|Borromeo|Borromeo-Buehler|1998|p=[http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA26 26]}}, "Formation of a revolutionary government";<br />
^ {{Harvnb|Borromeo|Borromeo-Buehler|1998|p=[http://books.google.com/books?id=RJnMSmXLvr4C&pg=PA135#PPA135,M1 135]}} (in "Document G", ''Account of Mr. Briccio Brigado Pantas'').</ref><ref>{{Harvnb|Halili|Halili|2004|pp=[http://books.google.com/books?id=gUt5v8ET4QYC&pg=PA138#PPA138 138-139]}}.</ref><ref>{{Citation
|last=Severino
|first=Howie
|title=Bonifacio for (first) president
|date=November 27, 2007
|publisher=GMA News
|url=http://blogs.gmanews.tv/sidetrip/blog/?/archives/301-Bonifacio-for-first-president.html
|postscript=<!--none-->
}}.</ref>
Nainpluwensiyahan ng [[Freemasonry]], ang ''Katipunan'' ay pinamahalan ng mga "sarili nitong batas, istrakturang biyurokratiko at hinahalal na pamumono."<ref name="guererro1" /> Sa bawat lalawigan na may kinalaman ito, ang Samahang Supremo ay nakipagtulungan sa mga konseho ng nmga lalawigan<!--(''Sangguniang Bayan'')--><ref name="guererro2" /> na namumuno sa "pampubilkong pamamahala at pangh antasukbong kapakanan sa supra-munisipal o quasi-probinsyal<ref name="guererro1" /> at mga lokal na konseho <!--(''Panguluhang Bayan'')--><ref name="guererro2" /> na namumuno sa kapakanan "sa distrito o antas [[barrio]]."<ref name="guererro1" />
Sa mga huling araw ng Agosto, ang mga kasapi ng ''Katipunan'' ay nagpulong sa Kalookan at nagsimulang magsagawa ng kanilang paghihimagsik <ref name="guererro1" /> (ang pangyayaring ito ay matapos na tinawag na "[[Sigaw sa Balintawak]]" o "Sigaw ng [[Pugad Lawin]]"; ang eksatong lugar at petsa ay pinagtatalunan).
{|class=wikitable
|-
! Panunungkulan !! Pangalan
|-
| Pangulo ng Katipunan / Supremo || [[Andrés Bonifacio]]
|-
| Kalihim ng Pakikidigma || Teodoro Plata
|-
| Kalihim ng Estado || [[Emilio Jacinto]]
|-
| Kalihim sa Panloob || Aguedo del Rosario
|-
| Kalihim ng Katarungan || Briccio Pantas
|-
| Kalihim ng Pananalapi || Enrique Pacheco
|}
== Mga sanggunian ==
| |||