Wikang Aleman: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 212 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q188 (translate me)
Linya 5:
 
== Kasaysayan ==
Ang Aleman ay nagsimulang kaisa ng wika ng mga Frangko noong panahonpanahong namagkasanib ang [[Pransya]] at Alemanya ay magkasanib sa ilalim ni [[Carlos ang Dakila]], bandang Gitnang Panahon. Noong [[ika-12 dantaon]], ito ay naging wikang pampangasiwaan at pampamahalaan ang Aleman sa lupaing kilala ngayon bilang Alemanya. Nagsimula itong maiba sa wika ng mga Prangko sa bandang Timog (Pransya) at ang mga taong di-Prangko, tulad ng Alemannen, Bayern, Sachsen, at Thüringen. Pagkatapos ng mahaba-habang panahon, ang Aleman ay nahati sa dalawang uri: ang Plattdeutsch (Mababang Aleman) at ang Hochdeutsch (Mataas na Aleman). Ang katawagankatawagang ito ay hango sa antas o taas ng kalupaankalupaang kinalalagyan ng mga gumagamit, ayon sa antas ng tubig-dagat. Dahil dito, ang Olandes ay tinawag na Mababang Aleman at ang Aleman ay Mataas na Aleman o payak na Aleman.
 
Si '[Martin Luther]], isang paring agostino, ay kinikilala bilang siyang nagpalaganap, nagpalawig at nagpayabong sa wikang
Aleman. Isinalin niya mula sa ''[[Latin]]'' ang Bibliya na gamit ng simbahang kristyano- ang Bagong Tipan (1521) at ang Lumang Tipan (1534).Dahil dito, naging malawakan ang pagkakilala at paggamit sa wika. Ang pagyabong at pag-unlad ng Aleman ay naaayon sa sumusunod na panahon: 1] 750- 1050-- Althochdeutsch (Matandang mataas na Aleman); 2] 1050- 1350-- Mittelhochdeutsch ( Gitnang mataas na Aleman; 3] 1350- 1650--Fruhneuhochdeutsch(Maagang bagong mataas na Aleman; mulang 1650-- Neuhochdeutsch (Bagong mataas na Deutsch). Mula dito, nabuo ang modernong Aleman.
 
Si [[Johann Adelung]] ang naglimbag ng kauna-unahang diksyonaryong Aleman. Ang magkapatid namang sina [[Jakob Grimm|Jakob]] at [[Wilhelm Grimm]], lalong kilala bilang may-akda ng aklat-kwentong pambata, ang naglimbag ng malawakang Talasalitaang Aleman. Sa pag-usad ng Repormasyon, ang wika sa timog Aleman na Hochdeutsch (Mataas na Aleman) ay nangibabaw sa Plattdeutsch (Mababang Aleman). Ang wikang Olandes ay galing sa Mababang Aleman.