Hominidae: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag)
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 40:
 
Noong mga 40 milyong taong nakakalipas, ang impraorden na [[Simian|Simiiformes]] ay nagsanga tungo sa mga pangkat na ''[[Platyrrhini]]'' (''mga [[Bagong Daigdig na unggoy]]'') at [[Catarrhini]] (''Hominoidea'' at mga ''[[Lumang Daigdig na unggoy]]''). <ref name=PQ>{{cite book | title = Primates in Question | publisher = Smithsonian Institution Press | year = 2003 | author = Robert W. Shumaker & Benjamin B. Beck | isbn = 1-58834-176-3}}</ref> Ang mga hominoid(bakulaw) ay humiwalay mula sa mga ''[[Lumang Daigdig na unggoy]]'' sa pagitan ng 29 milyon at 34.5 milyong taong nakakalipas.<ref>{{cite web |url=http://www.redorbit.com/news/science/117352/apes_monkeys_split_earlier_than_fossils_had_indicated/ |title=Apes, Monkeys Split Earlier Than Fossils Had Indicated/ |author= |date=8 January 2005 |publisher=redOrbit.com |archiveurl= http://web.archive.org/web/20110715172009/http://www.redorbit.com/news/science/117352/apes_monkeys_split_earlier_than_fossils_had_indicated/ | archivedate=2011-07-15 |deadurl=yes |accessdate=6 February 2013}}</ref> Ang [[Hylobatidae]](''mga gibbon'') ay humiwalay mula sa [[Hominidae]](''mga dakilang bakulaw'') noong mga 15-20 milyong taong nakakalipas. Ang [[Ponginae]](''mga orangutan'') ay humiwalay mula sa [[Hominidae]] noong mga 12-15 milyong taong nakakalipas.<ref>http://www.orangutan.org/orangutan-facts/orangutan-biology</ref> Ang mga ninuno ng mga orangutan o mga malapit na nauugnay rito ay maaaring kinakatawan ng mga fossil gaya ng [[Sivapithecus]] at [[Ramapithecus]] na natuklasan sa mga burol na Siwalik ng Pakistan. Ang mga gorilya ay humiwalay sa linya na tumutungo sa [[Pan]](''[[chimpanzee]] at [[bonobo]]'') at tao noong mga 10 milyong taong nakakalipas.<ref>http://www.abc.net.au/science/articles/2012/03/08/3448783.htm</ref> Ang species na malapit sa huling karaniwang ninuno ng mga gorilya, mga [[chimpanzee]], mga [[bonobo]] at mga [[tao]] ay maaaring kinakatawan ng mga fossil na [[Nakalipithecus]] na natagpuan sa Kenya at [[Ouranopithecus]] na natagpuan sa Gresya. Ang linyang ''Pan''(chimpanzee at bonobo) ay humiwalay sa linya na tumutungo sa tao noong mga 6 hanggang 7 milyong taong nakakalipas. Pagkatapos nito, ang [[chimpanzee]] at [[bonobo]] ay naghiwalay noong kaunti sa 1 milyong taong nakakalipas.<ref name="Won2004">{{cite journal | last1 = Won | first1 = Yong-Jin | last2 = Hey | first2 = Jody | title = Divergence population genetics of chimpanzees | volume = 22 | issue = 2 | journal = Molecular Biology & Evolution | pages = 297–307 | date = 13 October 2004 | doi = 10.1093/molbev/msi017 | pmid = 15483319}}</ref><ref name="Fischer2004">{{cite journal | last1 = Fischer | first1 = Anne | first2 = Victor | last2 = Wiebe | first3 = Svante | last3 = Pääbo | first4 = Molly | last4 = Przeworski | title = Evidence for a complex demographic history of chimpanzees | volume = 21 | issue = 5 | journal = Molecular Biology & Evolution | pages = 799–808 | date = 12 February 2004 | doi = 10.1093/molbev/msh083 | pmid = 14963091}}</ref> Pagkatapos ng paghihiwalay ng mga chimpanzee at tao, ang linyang tumutungo sa tao ay nag-ebolb tungo sa henus na [[Australopithecus]] noong mga 4 milyong taong nakakalipas. Ito ay nagpalitaw sa iba't ibang species gaya ng [[Australopithecus afarensis]], [[A. africanus]], [[A. anamensis]], [[A. bahrelghazali]], [[A. garhi]] at [[Australopithecus sediba|A. sediba]]. Noong mga 2 milyong taong nakakalipas, ang [[Australopithecus]] ay nag-ebolb tungo sa henus na [[Homo]] na nagpalitaw naman sa iba't ibang mga species gaya ng mga ''[[neanderthal]]'' at mga ''[[tao]]''.
 
[[Talaksan:Hominidae filogenia.png|thumb|500px|left]]
== Taksonomiya ==
* Pamilyang '''Hominidae''': Dakilang mga bakulaw
Line 177 ⟶ 175:
****** [[Red Deer Cave people]][[†]] (Hindi pa naitatakda ang pangalang siyentipiko; marahil ay isang lahi ng mga modernong tao o isang [[hybrid]]<ref name="Barras2012">{{cite web | title = Chinese human fossils unlike any known species | first = Colin | last = Barras | url = http://www.newscientist.com/article/dn21586-chinese-human-fossils-unlike-any-known-species.html | date = 2012-03-14 | accessdate = 2012-03-15 | publisher = New Scientist}}</ref> ng mga modernong tao at mga [[Denisovan]].<ref name=NG>{{cite web| title = National Geographic| url = http://animals.nationalgeographic.com/animals/mammals/orangutan.html| publisher = [[National Geographic Society]]| accessdate =25 July 2009}}</ref>)
 
[[Talaksan:Hominidae filogenia.png|thumb|500px|left]]
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}