Baboy: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
stub sorting &/or gen. fixes using AWB |
Atn20112222 (usapan | ambag) No edit summary |
||
Linya 36:
Tinatawag na '''barakong baboy''' ang isang lalaking baboy na nasa hustong gulang na. Samantalang '''inahing baboy''' naman ang babaeng nasa tamang edad na.<ref name=JETE/>
Ang mga baboy ay ang pangunahing karne na kinakain nang mga tao. Dahil dito, maraming '''babuyan''' ang itinatag.
==Pinagmulan ng domestikong baboy==
Ang ebidensiyang arkeolohikal ay nagmumungkahing ang mga babaoy ay [[domestikasyon|dinomestika]] mula sa [[baboy ramo]] noon mga 13,000–12,700 BCE sa Malapit na Silangan sa [[Tigris|Tigris Basin]]<ref>*Sarah M. Nelson Ancestors for the Pigs. Pigs in prehistory. (1998)</ref>.<ref>Rosenberg M, Nesbitt R, Redding RW, Peasnall BL (1998). [http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/paleo_0153-9345_1998_num_24_1_4667 Hallan Çemi, pig husbandry, and post-Pleistocene adaptations along the Taurus-Zagros Arc (Turkey)]. Paleorient, 24(1):25–41.</ref> Remains of pigs have been dated to earlier than 11,400 BC in [[Cyprus]] that must have been introduced from the mainland, which suggests domestication in the adjacent mainland by then.<ref>{{cite journal|last1=Vigne|first1=JD|last2=Zazzo|first2=A|last3=Saliège|first3=JF|last4=Poplin|first4=F|last5=Guilaine|first5=J|last6=Simmons|first6=A|title=Pre-Neolithic wild boar management and introduction to Cyprus more than 11,400 years ago|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=106|issue=38|pages=16135–8|year=2009|pmid=19706455|pmc=2752532|doi=10.1073/pnas.0905015106}}</ref> There was also a separate domestication in China which took place about 8000 years ago.<ref name="Giuffra">{{cite journal|last1=Giuffra|first1=E|last2=Kijas|first2=JM|last3=Amarger|first3=V|last4=Carlborg|first4=O|last5=Jeon|first5=JT|last6=Andersson|first6=L|title=The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression|journal=Genetics|volume=154|issue=4|pages=1785–91|year=2000|pmid=10747069|pmc=1461048}}</ref><ref>{{cite speech|title=History of domestication|author=Jean-Denis Vigne, Anne Tresset and Jean-Pierre Digard|date=July 3, 2012|url=http://www2.mnhn.fr/archeozoo-archeobota/IMG/pdf/Cucchi_ChinaPig_JAS_Online.pdf}}</ref>
Ang ebidensiya ng [[DNA}] mula sa mga fossil ng mga ngipin at mga panga ng mga neolotikong baboy ay nagpapakitang ang mga unang domestikadong baboy sa Europa ay dinala mula sa Malapit na Silangan. Ito ang nagtulak sa domestikasyon ng lokal na mga baboy ramo na nagresulta sa ikatlong pangyayaring domestikasyon na ang mga gene ng mga baboy ng Malapit na Silangan ay nawala sa mga baboy na Europeo. <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6978203.stm BBC News, "Pig DNA reveals farming history"] 4 September 2007. The report concerns an article in the journal ''PNAS''</ref><ref>{{cite journal|last1=Larson|first1=G|last2=Albarella|first2=U|last3=Dobney|first3=K|last4=Rowley-Conwy|first4=P|last5=Schibler|first5=J|last6=Tresset|first6=A|last7=Vigne|first7=JD|last8=Edwards|first8=CJ|last9=Schlumbaum|first9=A|title=Ancient DNA, pig domestication, and the spread of the Neolithic into Europe|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=104|issue=39|pages=15276–81|year=2007|pmid=17855556|pmc=1976408|doi=10.1073/pnas.0703411104}}</ref> Ang mga historikal record ay nagpapakitang ang mga Asyanong baboy ay ipinakilala sa Europa noong ika-18 hanggang ika-19 siglo. Ang mga baboy ay dinala sa timog silangang Hilagang Amerika mula sa Europa nina de Soto at ibang mga eksplorador na Espanyol.
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
| |||