Kodigo ni Hammurabi: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Atn20112222 (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 2:
Ang '''Kodigo ni Hammurabi''' o '''''Codex Hammurabi''''' ay isang mainam na napanatili o napreserbang sinaunang kodigo ng batas na nilikha noong ca &nbsp;1772 BCE (gitnang kronolohiya) sa sinaunang [[Babilonya]]. Ipinatupad ito ng ikaanim na hari ng Babilonyang si [[Hammurabi]].<ref>Gabriele Bartz, Eberhard König, (''Arts and Architecture''), Könemann, Köln, (2005), isbn3-8331-1943-8.</ref> Iisa lamang ang halimbawa ng Kodigo ang nananatili at nasagip sa kasalukuyan, na nakaukit sa isang pitong talampakan, apat na pulgada ang habang [[basalto]]<ref>Johns, C. H. W., [http://www.commonlaw.com/Hammurabi.html ''Code of Hammurabia'']</ref><ref>Ang Museo ng Louvre. ''Near Eastern Antiquities: Mesopotamia'', Ang Museo ng Louvre, Setyembre 14, 2007.</ref> na nasa [[wikang Akkadian]] na nasa panitik na [[kuneiporma]].
 
Ang Kodigo ni Hammurabi ang isa sa mga pinakaunang isinulat na batas sa kasaysayan at isinulat sa isang stela at inilagay sa lugar na pampubliko upang mabasa ng lahat. Ang stela na ito ay kalaunang kinuha ng mga taga-[[Elam]] at inalis sa kabisera nitong Susa. Ito ay muling natuklasan noong 1901 at nakalagak ngayon sa Louvre Museum sa Paris. Ito ay naglalaman ng 282 batas na isinulat ng mga skriba sa 12 tableta. Hindi tulad ng mas maagang mga batas, ito ay isinulat sa wikang Akkadian na pang-araw araw na wika ng [[Babilonya]] at kaya ay mababasa ng sinumang nakakabasang tao sa siyudad. Sinasabing ang mga kaparusahan nito ay napakabagsik sa mga modernong pamantayan na ang maraming mga kasalanan ay nagreresulta sa kamatayan, pananakit o paggamit ng pilosopiyang "[[mata sa mata]]". Ang kodigo ni Hammurabi ang isa sa mga pinakamaagang halimbawa ng ideya ng pagpapalagay ng kainosentehan ng nagkasala at ang akusado at nag-akusa ay may pagkakataon na magpakita ng ebidensiya. Ikinatwiran ni David P. Wright na ang mga batas ng [[Hudaismo]] o kautusan ni Moises ay gumamit sa kodigo ni Hammurabi bilang iangisang modelo na gumagaya sa istruktura at nilalaman nito. <ref>David P. Wright, ''Inventing God's Law: How the Covenant Code of the Bible Used and Revised the Laws of Hammurabi'' (Oxford University Press, 2009), page 3 and passim.</ref>
==Mga halimbawa ng kodigo ni Hammurabi==
 
*Kung ang sinuman ay nagnakaw ng pag-aari ng isang templo o korte, siya ay papatayin. Ang tumanggap ng ninakaw na bagay mula sa kanya ay papatayin rin.
*Kung ang sinuman ay nagsasagawa ng marahas na pagnanakaw at nahuli, siya ay papatayin.
*Kung sinaktan ng anak na lalake ang kanyang ama, ang kanyang mga kamay ay puputilin.
*[[Mata sa mata|Kung binulag ng isang tao ang mata ng isa pang tao, ang kanyang mata ay bubulagin rin.]]
*Kung binali ng isang tao ang buto ng isa pang tao, ang kanyang buto ay babaliin rin.
*Kung sinaktan ng isang malayang tao ang katawan ng isa pang malayang tao, siya ay magbabayad ng 10 shekel sa salapi.
*Kung ang alipin ng isang malayang tao ay nanakit sa katawan ng isang malayang tao, ang kanyang tenga ay puputulin.
*Kung sinaktan ng isang tao ang katawan na mas mataas sa ranggo sa kanya, siya ay tatanggap ng 60 paghampas sa publiko.
*Kung ang isang tagapagtayo ng bahay ay nagtayo ng bahay para sa isang tao at hindi ito tamang itinayo at ang bahay ay bumagsak at napatay ang may ari nito, ang gumawa ng bahay ay papatayin.
*Kung ang sinuman ay umupa ng baka at napatay ito sa pamamagitan ng masamang pagtratro o pananakit, babayaran niya ang may ari, baka sa baka.
*Kung ang isang tao ay umupa ng isang baka at napatay ito sa pamamagitan ng masamang pagtrato o pananakit, babayaran niya ang may ari, baka sa baka.
*Kung ang isang tao ay bumili ng aliping lalake o babae at bago lumipas ang isang buwan ay nagkaroon ng sakit, kanyang ibabalik ang alipin sa nagbenta at tatanggap ng perang kanyang binayaran.
*Kung habang nasa isang dayuhang bansa, ang isang tao ay bumili ng aliping lalake o babae na kabilang sa isa pang tao ng kanyang sariling bansa; kung bumalik siya sa kanyang tahanan at nakilala ito ng may ari ng aliping lalake o babae; kung ang aliping lalake o babae ay katutubo ng bansa, kanyang ibabalik ito nang walang salapi.
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}