|
Ang '''tinig''' o '''boses''' ng tao ay binubuo ng [[tunog]] na gawa ng isang [[tao]] na ginagamit ang mga [[tuping pantinig]] o [[luping pamboses]] para sa [[pagsasalita]] o [[pakikipag-usap]], [[pag-awit]] o [[pagkanta]], [[pagtawa]] o [[paghalakhak]], [[pag-iyak]], [[pagsigaw]] o [[paghiyaw]], at iba pa. Tiyakan itong bahagi ng paggawa o produksyonproduksiyon ng tunog mula sa tao kung saan ang mga tuping pamboses o luping pantinig (kuwerdas na pantinig o kuwerdas na pamboses) ay ang pangunahing pinagmumulan ng tunog. Sa pangkalahatan, ang mekanismo sa paggawa ng tinig ng tao ay mahahati-hati sa tatlong mga bahagi; ang mga [[baga (anatomiya)|baga]], mga tuping pantinig sa loob ng [[babagtingan]], at ang mga [[artikulador]] o [[pang-artikula]]. Ang mga baga (pambomba) ay dapat na makagawa ng sapat na daloy ng hangin at presyon ng hangin upang tumunog o kumalog ang mga luping pantinig (ang presyong ito ng hangin ay ang panggatong ng tinig). Ang mga kuwerdas ng boses o mga tupi ng tinig ay isang balbulang nagpapakalog na nagtatadtad o nagtitilad ng daloy ng hangin mula sa mga baga upang maging mga naririnig na pulsong humuhubog sa pinagmumulang tunog sa babagtingan. Ang mga masel ng babagtingan ang nag-aayos ng haba at tensyon ng mga luping panting upang mapino ang tono at ang kasagsagan o kasidhian. Ang mga artikulador (mga bahagi ng [[vocal tract|bungkos na pantinig]] na nasa ibabaw o itaas ng babagtingan na binubuo ng [[dila]], [[malambot na ngala-ngala]], mga [[pisngi]], mga [[labi (anatomiya)|labi]], at iba pa) ang nag-aartikula at nagsasala ng tunog na nagmumula sa babagtingan at sa ilang antas ay maaaring makipag-ugnayan sa daloy ng hangin sa babagtingan upang mapalakas ito at mapahina ito bilang pinagbubuhatan o pinanggagalingan ng tunog.
Ang mga tuping pantinig, kasama ng mga artikulador, ay may kakayahang gumawa ng ng napakamasalimuot na mga hilera o hanay ng mga tunog.<ref>Stevens, K.N.(2000), Acoustic Phonetics, MIT Press, ISBN 0-262-69250-3, 978-0-262-69250-2
</ref><ref>Titze, I.R. (1994). Principles of Voice Production, Prentice Hall (kasalukuyang nilathala ng NCVS.org), ISBN 978-0-13-717893-3.</ref><ref>Titze, I. R. (2006).The Myoelatic Aerodynamic Theory of Phonation, Lungsod ng Iowa:National Center for Voice and Speech, 2006.</ref> Ang tono ng tinig ay maaaring ilapat upang magmungkahi ng [[damdamin]] katulad ng [[galit]], [[pagkagulat]], o [[kasiyahan]].<ref>Smith BL, Brown BL, Strong WJ, Rencher AC. (1975) Effects of speech rate on personality perception. Lang Speech. 18(2):145-52 PMID: 1195957</ref><ref>Williams CE, Stevens KN.(1972). Emotions and speech: some acoustical correlates. J Acoust Soc Am. 52(4):1238–1250 PMID: 4638039</ref> Ginagamit ang mga [[mang-aawit]] o mga [[manganganta]] ang tinig bilang isang instrumento para sa paglikha ng [[tugtugin]] o [[musika]].<ref>I. R. Titze, S. Mapes, at B. Story. (1994) Acoustics of the Tenor High Voice. J.Acoust.Soc.Am. 95 (2):1133–1142. PMID: 8132903</ref>
==Mga sanggunian==
|
