Alkoholismo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 73 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q15326 (translate me)
m orthography using AWB
Linya 5:
 
== Mga kahulugan ==
Sinasabing unang ginamit ang salitang "alkoholismo" noong taong 1852 upang mailarawan ang "sakit na dulot ng sobrang pag-inom ng alak".<ref name=Dict>[http://www.etymonline.com/index.php?term=alcohol Alcohol, Online Etymology Dictionary]</ref> Naging kilala sa [[Estados Unidos]] ang salitang "alkoholismo" nang naitatag ang "[[Alcoholics Anonymous]]", isang grupo ng mga alkoholikong nais gumaling mula sa kanilang kalagayan sa pamamagitan ng pakikipagtipon sa mga kapwa alkoholiko, noong 1939.<ref name=AA>{{citeweb|title=The Big Book Self Test| author=Alcoholics Anonymous| url=http://www.intoaction.us/SelfTest.html| publisher=intoaction.us| accessdate=Marso 22| accessyear=Marso 2008}}</ref>
 
Malaki ang pagkakaiba ng mga kahulugan ng alkoholismo sa pagitan ng komunidad ng medisina, mga programa ng panggagamot, at ng pangkalahatang publiko. Isinasalaysay ng ''Journal of the American Medical Association'' ang alkoholismo bilang isang "pangunahing sakit na mahirap lunasan na itinangi sa pamamagitan ng kawalan ng kontrol sa pag-inom ng alak, pagiging maligalig na makainom ng alak, pag-inom ng alak sa kabila ng mga negatibong kahihinatnan, at pamamaluktot ng pag-iisip."<ref name=Journal>{{cite web| url=http://jama.ama-assn.org/cgi/content/abstract/268/8/1012| title=The definition of alcoholism. The Joint Committee of the National Council on Alcoholism and Drug Dependence and the American Society of Addiction Medicine to Study the Definition and Criteria for the Diagnosis of Alcoholism| author=American Medical Association| publisher=The Journal of the American Medical Association, Tomo 268 Blg. 8| date=[[26 Agosto 26]], [[1992]]| accessdate=22 Marso 22| accessyear=2008}}</ref>
 
Binibigyang-kahulugan naman ng "DSM-IV" (ang pamantayan sa [[dayagnostiko]] ng [[sikiyatriya]] at [[sikolohiya]]) ang "pang-aabuso sa alkohol" (alcohol abuse) bilang paulit-ulit na paggamit nito sa kabila ng mga mapanganib na epekto. Dagdag pa rito ang "pag-uumasa sa alkohol" (alcohol dependence) na inilarawan bilang pang-aabuso sa alkohol na may dagdag na "pagpaparaanan ng droga" (drug tolerance, o ang pamamanhid ng katawan sa karaniwang dosis ng gamot na nagiging sanhi ng mahigitang pag-inom nito), "abstinensya" (withdrawal), at ang di-makontrol na damdaming makainom ng alak.<ref name=APA>{{cite book| last=VandeBos| first=Gary R.| |editor= |others= |title=APA Dictionary of Psychology| edition=1st ed.| year=2007| publisher=American Psychology Association| location=Washington, D.C.| language=English}}</ref>
 
Itinuturing bilang pundasyon ng modernong teyorya ng alkoholismo ang pag-aaral ng siyentipikong si [[Elvin Morton Jellinek]] noong 1960. Sa kanyang pagsasaliksik, idiniin ni Jellinek na ang dapat ituring na maysakit ang mga alkoholiko.<ref name=Morton>{{citeweb|title=OCTOBER 22 DEATHS|url=http://www.todayinsci.com/10/10_22.htm|publisher=todayinsci.com|accessdate=[[Marso 22]], [[Marso 2008]]}}</ref> Samantala, sumasalungat naman ang propesor ng [[pilosopiya]] na si Herbert Fingarette ukol sa pagkilala sa alkoholismo bilang isang sakit, na sa halip ay ginagamit ang katagang "heavy drinking" (sobrang pag-inom) bilang paglarawan sa mga negatibong epekto ng pag-inom ng alak.<ref name=Herbert>{{cite book |last=Fingarette |first=Herbert |editor=Edith Lisansky
Gomberg |title=Current Issues in Alcohol/Drug Studies |origyear=1989 |origmonth= |url=http://books.google.com.ph/books?id=fjyJ3QWJgPQC&printsec=frontcover&hl=en#PPA3,M1 |accessdate=[[Marso 22]], [[Marso 2008]] |edition=1st ed. |publisher=Haworth Press |language=English|isbn=0866569650 |pages=p.1 |chapter=The Perils of ''Powell'': In Search of a Factual Foundation for the "Disease Concept of Alcoholism"|}}</ref>
 
== Epidemiyolohiya ==
Itinuturing na malaking problema sa kalusugan ng publiko ang sobrang pagkonsumo ng alak at droga. Ayon sa American Psychiatric Association, pinakamadalas abusuhin ng mga pasyenteng nagpapalunas ang alak.<ref name=Gabbard>{{cite book| last=Gabbard| first=Glen O.| title=Treatments of Psychiatric Disorders| origyear=2001| origmonth=Nobyembre| accessdate=[[22 Marso 22]], [[2008]]| edition=3rd ed.| publisher=American Psychiatric Publications, Inc.| language=English| isbn=0880489103}}</ref> Samantala sa [[United Kingdom]], itinala na mahigit sa 2.8 milyon ang bilang ng mga "mapang-asang manginginom" (dependent drinkers) noong 2001.<ref name=cosu>{{cite book| last=Cabinet Office Strategy Unit (United Kingdom)| title=Alcohol misuse: How much does it cost?| url=http://www.strategy.gov.uk/downloads/files/econ.pdf| origyear=2003| origmonth=Setyembre| accessdate=[[22 Marso 22]], [[2008]]| page=p.8}}</ref> Inestima naman ng [[World Health Organization]] na 140 milyong katao sa buong [[mundo]] ang may pag-uumasa sa alkohol.<ref name=Who>{{cite web| author=Gro Harlem Brundtland| title=WHO European Ministerial Conference on Young People and Alcohol| url=http://www.who.int/director-general/speeches/2001/english/20010219_youngpeoplealcohol.en.html| publisher=World Health Organization| date=[[19 Pebrero 19]], [[2001]]| accessdate=22 Marso 22| accessyear=2008}}</ref> Walang kongkretong datos sa kasalukuyan sa bilang ng mga mapang-asang manginginom sa [[Pilipinas]]. Sinasabing dahil raw ito sa hindi pagturing ng mga [[Pilipino]] sa alkoholismo bilang isang sakit. Sa kabila nito, hindi mapagkakaila ang epekto ng alkoholismo sa [[pamilya]] at komunidad.<ref name=Valbuena>{{cite web| author=Joyce Valbuena| title=Alcohol and Media: The Situation in the Philippines| publisher=Insitute of Alcohol Studies| url=http://www.ias.org.uk/resources/publications/theglobe/globe200103-04/gl200103-04_p12.html| year=2001}}</ref>
 
== Pagkilala at dayagnosis ==
Linya 27:
== Tingnan din ==
* [[Dipsomanya]]
* [[AdiksyonAdiksiyon]]
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
[[KaurianKategorya:Mga problemang panlipunan]]
[[KaurianKategorya:Alkoholismo]]
 
{{link FA|hr}}