Laos: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m →‎Ekonomiya: orthography, replaced: kuneksiyon → koneksiyon using AWB
m →‎Kasaysayan: orthography: -nsyon > -nsiyon using AWB
Linya 76:
{{main|Kasaysayan ng Laos}}
 
Ang kasaysayan ng Laos ay nagmula sa [[Kaharian ng Lan Xang]], na naitatag noong ikalabingapat na dantaon ni Fa Ngum, na mula sa mga henerasyon ng mga Haring Lao, na nagsimula pa noong kay Khoun Boulom. Ang Lan-Xang ay naging maunlad hanggang noong ikalabingwalong dantaon, nang ang kaharin ay hinati sa tatlong prinsipalidad, na lumaon ay sumailim sa pamamahalang ng mga taga-Siam. Noong ika-19 na dantaon, Ang Luang Prabang ay isinama sa mga 'Protectorate' o kolonya ng [[Pranses na Indotsina]], at saglit pagkatapos noon, ang [[Kaharia ng Champasak]] at ang teritoryo ng [[Vientiane]] ay dinagdag na rin sa protectorate. Sa ilalim ng mga Pranses, ang Vientiane ay muling naging kabisera ng pinag-isang estadong Lao. Pagkatapos ng pananakop ng mga Hapones noong Panahon ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], ang bansa ay naghayag ng kalayaan noong 1945, subalit ang Pransya, sa ilalim ng pamununo ni [[De Gaulle]] ay muling inihayag ang pagkontrol sa bansa at noong 1950 lamang binigyang ng semi-autonomiya bilang ''kasamang estado'' (Associate State) sa loob ng [[Unyong Pranses]]. Ang Pransya ay nanatiling ''de facto'' na namumuno sa bansa hanggang 1954, nang matamasa na ang buong kalayaan bilang isang monarkiyang konstitusyunal. Sa ilalim ngisang natatanging eksepyon sa [[KombensyonKumbensiyon sa Geneva]], isang misyong pagsasanay pansandatahan ang itinuloy upang suportahan ang [[Sandatahang Royal ng Laos]]. Noong 1955, ang [[Kagawaran ng Depensa ng Estados Unidos]] ay binuo ang isang natatanging ''Tanggapang ng Pagsusuri [[Programs Evaluation Office]] upang palitang ang ang suportang Pranses sa Sandatahang Royal ng Lao laban sa komunistang [[Pathet Lao]] bilang bahagi ng polisiyang [[containment]] ng Estados Unidos.
 
Nadamay sa [[Digmaang Biyetnam]] ang Laos, at ang silangang bahagi ng bansa ay nilusob at sinakop ng [[Sandatahan ng Hilagang Biyetnam]] (NVA), kung saan ang mga teritoryong Lao ay ginamit bilang ruta ng mga suplay para sa digmaan laban sa [[Republika ng Biyetnam|Timog Biyetnam]]. Bilang pagtugon, ang [[Estados Unidos]] ay nagsimula sa kampanyang bombahin ang mga Taga-HilagangBiyetnam, at sinuportahan ang mga regular at iregular na pwersang laban sa komunista sa Laos, at sinuportahan ang paglusob sa Laos ng mga [[ARVN|taga-Timog Vietnam]]. Ang resulta ng mga aksiyong ito ay ang mga serye ng [[kudeta]] at, ang pinakamalala ay ang [[Digmaang Sibil ng mga Lao]] sa pagitan ng Pamahalaang Royal ng mga Lao at sa komunistang Pathet Lao.