Imelda Marcos: Pagkakaiba sa mga binago

|term_start = Hunyo 30, Hunyo 2010

|term_start2 = Hunyo 30, Hunyo 1995

|term_end2 = Hunyo 30, Hunyo 1998

|term_start3 = Disyembre 30, Disyembre 1965

|term_end3 = Pebrero 25, Pebrero 1986

|term_start4 = Hunyo 12, Hunyo 1978

|term_end4 = Hunyo 5, Hunyo 1984

|term_end5 = Pebrero 25, Pebrero 1986

Si '''Imelda Marcos''' (ipinanganak na '''Imelda Remedios Visitacion Romualdez''' noong ika-2 ng Hulyo 1929) ay isang [[Mga Pilipino|Pilipino]]ng politiko at asawa ng ika-10 [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulo]] ng [[Pilipinas]] na si [[Ferdinand Marcos]] mula 1965 hanggang 1986. Si Imelda Marcos ay kadalasang naaalala sa buong mundo para sa kanyang maluhong pamumuhay <ref name=imelda6/><ref name="bbc.co.uk">http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022457</ref><ref>http://www.gmanetwork.com/news/story/155783/news/nation/imelda-camp-mum-on-newsweek-s-greediest-tag</ref> noong panunungkulan ng kanyang asawa bilang Pangulo na itinalang ikalawang pinaka-kurakot na pinuno sa buong mundo.<ref name=imelda5>http://www.theguardian.com/world/2004/mar/26/indonesia.philippines</ref> Kabilang sa sinasabing maluhong pamumuhay ni Imelda ang kanyang koleksiyon ng higit sa isang libong mga pares ng mga mamahaling [[sapatos]].<ref name=imelda5imelda6/><ref name=imelda6imelda5/>

Kilala siya sa mga tanyag na pangalan tulad ng ''Steel Butterfly'' at ''Iron Butterfly'', na parehong naisasalin sa bansag na ''[[Bakal]] na [[Paru-paro]]''.<ref>{{cite news|title=A "Roller-Coaster" Life For One Of The World's Most Famous Women|publisher=Associated Press|last=Reid|first=Robert H.|date=Nobyembre 3, Nobyembre 1991}}</ref><ref>{{cite news|title=Imelda Marcus Gets the Ol' Song and Dance at Julia Miles Theater|publisher=The Village Voice|last=Soloski|first=Alex|date=Oktubre 6, Oktubre 2009| url = http://www.villagevoice.com/2009-10-06/theater/imelda-marcus-gets-the-ol-song-and-dance-at-julia-miles-theater/| accessdate = Hunyo 8, Hunyo 2009}}</ref>

Si Marcos ay isinilang noong ika-2&nbsp;ng Hulyo, 1929 sa Ospital ng San Juan de Dios sa [[Intramuros]], [[Maynila]]. Si Marcos ay ang panganay na anak nina Vicente Lopez Romualdez (apo ng prayle na si Don Francisco Lopez na mula sa [[Granada]], [[España]]) at Remedios Trinidad ng [[Baliuag, Bulacan|Baliuag]], ang ikalawang asawa ng nabalo na si Vicente. Siya ay bininyagan kinabukasan, ika-3&nbsp;ng Hulyo, 1929, sa simbahan ng San Miguel sa Maynila. Taglay ni Marcos sa kanyang opisyal na pangalan ang Remedios na pangalan ng kanyang ina, at ang Visitacion bilang paggunita sa araw ng pagdalaw ni Santa Isabel sa kanyang pinsang Birheng Maria. Ang mag-asawang Vicente at Remedios ay nabiyayaan pa ng limang anak: sina Benjamin, Alita, Alfredo, Armando at Conchita. Sa takdang panahon, si Marcos ay nagsimulang mag-aral sa Holy Ghost College sa Maynila. Sa pagdami ng kanilang mga anak, unti-unting nakaranas ng paghihikahos ang mag-asawang Vicente at Remedios. Sa paglaki ng mga anak ni Vicente sa una nitong asawa, lalong lumawak ang puwang na namamagitan sa kanila. Sa edad na 18, si Imelda ay naging "Miss Leyte" at "Rose of Tacloban". Si Imelda ay ginawaran ng pamagat na "Muse of Manila" ng alkalde ng Maynila na si Arsenio Lacson pagkatapos ng pagprotesta ni Imelda sa kanyang pagkatalo sa patimpalak na "Miss Manila". Ginugol ni Imelda ang kanyang kabataan sa sa Distritong San Miguel sa Maynila. Pagkatapos mamatay ng ina ni Imelda noong 1938, ang pamilya Romualdez ay bumalik sa Leyte. Sila ay may taniman ng buko at abaca doon na ibinigay ng ina ng kanyang ama. Si Imelda ay nagtapos ng batsilyer na degree sa St. Paul's College sa [[Tacloban]]. Si Imelda ay bumalik sa Maynila noong 1950 at nakitira sa kanyang pinsang si Daniel Romualdez. Noong 1953, nakilala ni Imelda ang kinatawan ng Ilocos Norte sa panahong itong si [[Ferdinand Marcos]]. Pagkatapos ng 11 araw ng pagliligawan sa Baguio ay nagpakasal sila noong Mayo nang taong iyon sa San Miguel Pro-Cathedral sa San Miguel, Maynila.

[[File:Ferdinand & Imelda Marcos in Leyte 1984-10-20.jpg|thumb|Si Ferdinand at Imelda Marcos noong ika-23 ng Oktubre, 1966]]

Noong Disyembre 1965, ang kanyang asawang si [[Ferdinand Marcos]] ay nahalal na ikasampung Pangulo ng Pilipinas at si Imelda Marcos ay naging unang ginang ng Pilipinas. Si Imelda ay malawakang itinanghal sa mga lokal at internasyonal na media gayundin sa mga artikulo ng magasin. Noong Hulyo 1966, nang dumalaw ang [[Beatles]] sa Pilipinas para sa isang konsiyerto, inanyayahan sila ni Imelda na dumalo sa isang pagtanggap na pang-agahan sa Malakanyang. <ref name="Spitzp619">Spitz, ''The Beatles'' (2005) p619</ref> Ito ay magalang na tinanggihan ni Brian Epstein sa ngalan ng grupo dahil hindi kailanman naging patakaran ng pangkat na tumanggap ng mga paanyayang opisyal.<ref name="Spitzp620">Spitz, ''The Beatles'' (2005) p620</ref> Pagkatapos na isahimpapawid sa telebisyon at radyo sa Pilipinas ang hindi pagpapaunlak ng grupo kay Imelda Marcos, ang lahat ng kanilang bantay na pulis ay biglang naglaho. Kinailangan ng grupo at kanilang entourage na pumunta sa Manila airport sa kanilang sarili. Sa airport nang ang road manager ng grupo ay binugbog at pinagsisipa at ang mga kasapi ng banda ay pinagtutulak ng mga galit na tao.<ref name="Spitzp623">Spitz, ''The Beatles'' (2005) p623</ref> Nang makasakay na sa eropolano ang pangkat, sina Epstein at Evans ay pinababa.<ref name="Spitzp624">Spitz, ''The Beatles'' (2005) p.624</ref> Si Epstein ay sapilitang pinagbibigay ng mga autoridad ng £6,800 &nbsp;ng halaga sa piso mula sa kanilang palabas sa Maynila.<ref name="Spitzp625">Spitz (2005), p625</ref> Ayon kay [[John Lennon]], "''Kung kami ay babalik [sa Pilipinas], ito ay kasama ng isang [[bombang hidroheno|H-bomb]]. Hindi na ako lilipad sa lugar.''"<ref>{{cite news|url=http://news.google.com/newspapers?id=EtZgAAAAIBAJ&sjid=6G8NAAAAIBAJ&pg=4670,789400&dq=beatles+philippines&hl=en|title=Beatles to avoid Philippines|date=8 JulyHulyo 1966|work=Saskatoon Star-Phoenix|publisher=Associated Press|accessdate=23 MayMayo 2012}}</ref>

Noong 1969, si Ferdinand Marcos ay muling nahalal na pangulo ng Pilipinas para sa isa pang apat na taon na termino. Gayunpaman, noong 23 Setyembre 23, 1972, idineklara ni [[Ferdinand Marcos]] ang [[Martial Law]] at binuwag ang [[Kongreso ng Pilipinas]] na nag-aalis ng tungkulin sa mga senador at kinatawan. Sa ilalim ng Batas Militar, nagkaroon ng kapangyarihang lehislatibo o paggawa ng batas si Marcos. Noong 1973, pinalitan ang [[Saligang Batas ng Pilipinas ng 1935]] ng isang bagong Saligang Batas at si Marcos ay nagmungkahi ng mga amiyenda sa bagong Saligang Batas noong 1976 na nagbibigay sa kanya ng kapangyarihan na magpapatuloy na magsanay ng mga kapangyarihan sa ilalim ng 1935 Saligang Batas at ng lahat ng mga kapangyarihang ipinagkaloob sa Pangulo at Punong Ministro ng 1973 Saligang Batas gayundin ng mga kapangyarihang paggawa ng batas hanggang sa iangat ang Batas Militar. Si Imelda Marcos ay magkaroon ng makapangyarihang papel sa pamahalaan ng kanyang asawa. Siya ay hinirang ng kanyang asawa sa iba't ibang mga posisyon gaya ng Gobernadora ng Kalakhang Maynila, Ministro ng Paninirahan, at ''Ambassador Plenipotentiary and Extraordinary''. Noong 7 Disyembre 7, 1972, tinangkang saksakin at patayin ni [[Carlito Dimahilig]] si Imelda Marcos gamit ang [[bolo]] sa entablado sa isang paggawad ng mga gantimpala para sa pagpapagandang sibiko na isinahimpapawid ng live sa telebisyon. Si Dimahilig ay binaril at pinatay ng mga bantay na pulis. Si Imelda ay sinasabing nagtamo ng 75 pagtahi sa kanyang mga kamay at braso. Noong 1978, inihalal si Marcos bilang isa sa 165 kasapi ng Pansalamantalang Batasang Pambansa, kung saan nagsilbi siyang kinatawan para sa Pambansang Punong Rehiyon. Pinasimulan ni Imelda ang ilang mga palatuntunan gaya ng "Rebolusyong Lunti" na humikayat sa mga mamamayan na magtanim ng mga gulay at prutas sa kanilang mga hardin gaya ng malunggay, bayabas, papaya at avocado at pagpaplano ng pamilya upang mabawasan ang populasyon ng bansa. Noong panahon ng mga baha sa Sentral Luzon noong 1972, ang mga bag na naglalaman ng mga [[nutribun]] na isang tinapay na may mataas na bitamina at may gatas na inimbento ng [[USAID]] ay tinatakan ng "Courtesy Imelda Marcos-Tulungan project" bagaman isa itong donasyon ng ahensiya ng Estados Unidos na [[USAID]] para sa mga nasalanta ng baha ayon kay Nancy Dammann Communications Media Advisor ng [[USAID]] sa 17 taon.<ref>http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/pnaag927.pdf</ref><ref name=imelda6>http://www.gmanetwork.com/news/story/274389/lifestyle/healthandwellness/masagana-99-nutribun-and-imelda-s-edifice-complex-of-hospitals</ref><ref>http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/pnaag927.pdf</ref> Noong mga maagang 1980, ipinakilala ni Marcos ang [[golden kuhol]] sa Pilipinas upang dagdagan ang protina ng populasyon ngunit kalaunang naging mga peste para sa magsasaka sa mga taniman ng kanin.<ref name=imelda6/> Ipinatayo ni Imelda at kanyang asawa ang iba't ibang mga gusali sa Pilipinas na [[Cultural Center of the Philippines]] (noong 1966), [[Sentrong PangkumbensyongPangkumbensiyong Pandaigdig ng Pilipinas]] (1974), [[Philippine Heart Center]] (1975), [[Coconut Palace]] (1978), [[Philippine Children's Medical Center]] (1979), [[Lung Center of the Philippines]] (1981), [[Sentrong Pampelikula ng Maynila]] (1981) at [[National Kidney and Transplant Institute]] (1983). Ang pagpapatayo ng mga gusaling ito ay sinasabing pinondohan mula sa [[panlabas na utang|pangungutang sa dayuhan]] ng kanyang asawa.

<ref>"I was born ostentatious. They will list my name in the dictionary someday. They will use 'Imeldific' to mean ostentatious extravagance."</ref><ref name="theage.com.au">http://www.theage.com.au/news/world/imelda-loses-jewels-in-the-marcos-crown/2005/09/16/1126750129667.html</ref>

Binatikos ng mga kritiko ang maluhong pamumuhay ni Imelda Marcos sa gitna ng laganap na kahirapan sa Pilipinas.<ref name=imelda6>http://news.google.com/newspapers?id=V0dPAAAAIBAJ&sjid=HwMEAAAAIBAJ&pg=6933,5199449</ref><ref>http://news.google.com/newspapers?id=7ehFAAAAIBAJ&sjid=H_QMAAAAIBAJ&pg=5191,3544898</ref> Noong 1975, ang 57% ng mga pamilyang Pilipino ay iniulat na mahirap.<ref name=marcos2/> Noong 1985, ang halos 60% ng populasyon ng Pilipinas ay nasa ilalim ng linya ng kahirapan.<ref>http://news.google.com/newspapers?nid=2209&dat=19920705&id=kZhKAAAAIBAJ&sjid=PJQMAAAAIBAJ&pg=5042,855367</ref> Nang mapatalsik ang kanyang asawang si Ferdinand Marcos noong Pebrero 1986, ang Pilipinas ay lubog sa [[panlabas na utang|utang na pandayuhan]] na umabot ng 28 bilyong dolyar.<ref name=imelda6/><ref name=marcos2/><ref>http://www.indymedia.org.uk/en/2012/09/500590.html</ref><ref name=marcos2/> Nang maluklok na Pangulo si Marcos noong 1965, ang [[panlabas na utang|utang na pandayuhan]] ng Pilipinas ay mababa sa isang bilyong dolyar. Ayon sa mga ulat, ang 33% ng mga utang pandayuhan na katumbas ng 8 bilyong dolyar ay napunta sa bulsa ni Marcos at kanyang mga [[crony]].<ref name=marcos2>http://www.philippinehumanrights.org/news/statements/227-the-marcos-legacy-of-fraudulent-and-illegitimate-debts</ref>

Kabilang sa inilalarawang maluhong pamumuhay ni Imelda Marcos ay kinabibilangan ng limang milyong dolyar na mga pagshoshopping sa New York, Rome at Copenhagen at pagpapadala ng isang eroplano upang pulutin ang mga puting buhangin ng Australia para sa isang bagong beach resort.<ref>http://news.bbc.co.uk/2/hi/6136960.stm</ref> Bumili siya ng ilang mga ari-arian sa [[Manhattan]] noong mga 1980 kabilang ang $51-million Crown Building, ang Woolworth Building ([[40 Wall Street]]) at ang $60-milyong Herald Centre.<ref>http://news.google.com/newspapers?id=b1lWAAAAIBAJ&sjid=L-8DAAAAIBAJ&pg=5955,7676485</ref><ref>http://news.google.com/newspapers?id=epNTAAAAIBAJ&sjid=GocDAAAAIBAJ&pg=6411,6080906</ref> Ang kanyang New York real estate ay kalaunang binawi ng pamahalaan at ipinagbili kasama ng karamihan ng kanyang mga alahas at karamihan ng kanyang 175 pirasong koleksiyon ng sining na kinabibilangan ng mga sining nina [[Michelangelo]], [[Botticelli]], at [[Canaletto]]. Iniulat na na ang Philippines Airlines ay [[nasyonalisasyon|ginawang pag-aari ng pamahalaan]] ng kanyang asawa at naging isang virtual private commuter line para sa pagshoshopping ni Imelda at ng kanyang mga kaibigan sa New York at Europa.<ref>http://countrystudies.us/philippines/28.htm</ref> Sa kanyang mga pagshoshopping ay bumili si Imelda ng mga mamahaling alahas at mga antigo.<ref>http://asianjournalusa.com/chronology-of-the-marcos-plunder-p10909-67.htm</ref><ref name=imeldamarcos>[http://www.bibliotecapleyades.net/sociopolitica/secretgoldtreaty/chron_appendix7.htm BELIEVE IT OR NOT: THE FACTS, THE BACKGROUND AND PROCESS OF THE GREATEST LOOT IN HISTORY Marcos Chronology Report by Charlie Avila]</ref> Bukod dito, si Imelda Marcos ay iniulat ring gumastos ng $2,181,000.00 sa isang araw.<ref name=imeldamarcos/> Noong 1979, nagdiwang ang mag-asawang si [[Ferdinand Marcos]] at Imelda Marcos ng kanilang ika-25 anibersaryo ng kasal sa isang party na nagkagastos ng $5,000,000.00<ref name=imeldamarcos/> na may isang pilak na karwaheng hinila ng walong mga puting kabayo.<ref name=imeldamarcos/> Ayon sa mga cable na inilabas ng [[wikileaks]], binatikos ni William Sullivan na embahador ng Estados Unidos sa Pilipinas noong mga 1970 ang dalawang araw na party na hindi umaayon sa mga ulat ng kinokontrol ng pamahalaang media na si Ferdinand "ay nagdiwang ng isang tahimik na kaarawan sa kanyang mesa". Ayon kay Sullivan, inutos ni Imelda sa mga Puno ng Militar ng Pilipinas na magtanghal sa Malacanang ng isang palabas na nakadamit na pambabae para sa kaarawan ni Ferdinand.<ref>http://www.huffingtonpost.com/2013/04/09/ferdinand-marcos-forced-generals-to-perform-drag-show_n_3042837.html</ref>

Sinagot ni Imelda ang mga pagbatikos ng kanyang maluhong pamumuhay sa pag-aangking kanyang "katungkulan" na maging "isang uri ng liwanag, isang bituwin na magbigay [sa mahihirap] ng mga gabay."<ref name="bbc.co.uk"/><ref name="theage.com.au"/><ref name="McNeill">{{cite news

|title= The weird world of Imelda Marcos |last=McNeill|first=David|work=The Independent |location=London |date=February 25, Pebrero 2006|accessdate=December 30, Disyembre 2006 }}</ref><ref>http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022457</ref><ref>http://www.theage.com.au/news/world/imelda-loses-jewels-in-the-marcos-crown/2005/09/16/1126750129667.html</ref><ref>http://www.nytimes.com/1986/02/28/world/manila-after-marcos-managing-a-frail-economy-marco-s-mansion-suggests-luxury.html</ref><ref>http://www.nytimes.com/2012/11/21/nyregion/imelda-marcoss-ex-aide-charged-with-conspiracy.html?_r=0</ref><ref>http://www.smh.com.au/lifestyle/a-dynasty-on-steroids-20121119-29kwy.html#ixzz2MfsfBalA</ref>

Noong 1992, inangkin ni Imelda Marcos na ang kayamanan ni [[Ferdinand Marcos]] ay mula sa [[Ginto ni Yamashita]]<ref>http://news.google.com/newspapers?nid=1243&dat=19920203&id=LVYPAAAAIBAJ&sjid=j4YDAAAAIBAJ&pg=4782,3870408</ref> ngunit ito ay hindi pinaniniwalaan ng mga imbestigador. Ayon sa imbestigador na si Minoru Fukumitsu na naglingkod sa staff ni Heneral [[Douglas MacArthur]], nagsagawa siya ng lubusang imbestigasyon sa [[ginto ni Yamashita]] ngunit walang siyang nahanap na ebidensiyang ito ay umiral.<ref name=yamashita>http://news.google.com/newspapers?nid=1370&dat=19880304&id=9pgVAAAAIBAJ&sjid=SQsEAAAAIBAJ&pg=4367,177026</ref><ref>http://news.google.com/newspapers?id=BrM0AAAAIBAJ&sjid=YiEGAAAAIBAJ&pg=6976,1298919</ref> Inembistagahan ni Fukumitsu ang mga 200 Hapones na opiser at mga lalakeng naglingkod sa ilalim ni [[Tomoyuki Yamashita]].<ref name=yamashita/> Pinaniniwalaan ng ilan na inimbento ''lang'' ni Marcos ang kwento na nakamit nito ang [[ginto ni Yamashita]] upang itago ang pagnanakaw nito sa mga reserbang ginto ng [[Bangko Sentral ng Pilipinas]]. Ayon sa pamahalaan ng Pilipinas, ang 800,000 troy ounce ng reserbang ginto ng Bangko Sentral ng Pilipinas ay ninakaw o nilihis ni Marcos para sa pansariling paggamit.<ref>http://news.google.com/newspapers?id=fjlSAAAAIBAJ&sjid=TzYNAAAAIBAJ&pg=7071,4966436</ref> Noong 2006, inangkin naman ni Imelda na ang kayamanan ng kanyang asawa ay mula sa pagiging gold trader nito at inangking nagkamit ito ng 7,500 tonelada ng ginto noong mga 1950.<ref>http://www.nytimes.com/2006/03/21/international/asia/21marcos.html?_r=0</ref> Gayunpaman, walang record ang [[BIR]] na ang pamilya Marcos ay nagdeklara o nagbayad ng buwis sa mga inangking ari-ariang ito. Ayon naman kay Imelda noong 1998, nalikom ni Ferdinand Marcos bilang gold trader ang 1,000 toneladang ginto habang isang "gerilya" noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig at nakalikom ng 4,000 toneladang ginto noong mga 1970. Inangkin ni Imelda na bumili si Ferdinand ng ginto sa halagang 17 dolyar kada ounce at ipinagbili ito ng 31 dolyar kada ounce.<ref name=marcos9>http://cpcabrisbane.org/Kasama/1999/V13n2/Imelda1.htm</ref> Ang pag-aangking ito ni Imelda ay kinutya ng mga eksperto ng ginto sa Pilipinas at ibang bansa. Ayon sa mga eksperto ng ginto, ang 4,000 tonelada ng ginto ay kumakatawan sa output ng ginto ng [[Timog Aprika]] sa loob ng 10 taon at sa Pilipinas sa loob ng 100 taon. Ayon sa Gobernador ng [[Bangko Sentral ng Pilipinas]] na si [[Gabriel C. Singson]] hinggil sa pag-aangkin ni Imelda, "''Magiging katatawanan lamang tayo ng buong mundo''". <ref name=marcos9/>

Nagawang mabawi ng [[Presidential Commission on Good Government]] (PCGG) na itinatag noong 1986 ang 164 bilyong piso($US 4 bilyong dolyar) na kinuha ni Marcos kabilang ang isang 150-carat ruby at isang diamanteng tiara, mga daang milyong mga dolyar na itinago sa mga Swiss bank account at prime real estate sa [[New York City]].<ref name="bbc.co.uk">http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022457</ref><ref>http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/people/m/imelda_r_marcos/index.html</ref><ref name=bbc>http://www"billionaires.bbcforbes.co.uk/news/world-asia-21022457</ref><refcom">[http://billionaires.forbes.com/article/0dwR4KoaiK929?q=Ferdinand+Marcos%2C+Jr.+%28politician%29 "Philippine court orders Imelda Marcos to return $280,000 seized from food agency"], ''Washington Post''</ref> Ang isang ulat noong 2007 &nbsp;ng [[United Nations Office on Drugs and Crime]] at [[World Bank]] ay nagtantiya na may halagang $US 5 bilyon hanggang $ 10 bilyon ang mga aria-ariang kinuha ni Ferdinand Marcos mula sa bansang Pilipinas.<ref name=smh>http://www.smh.com.au/lifestyle/a-dynasty-on-steroids-20121119-29kwy.html</ref>

Si Imelda ay nilitis sa [[New York]] noong mga 1990 sa mga kaso ng rackeetering at pandaraya ngunit pinawalang sala ng isang [[hurado]] sa mga kasong ito.<ref name=marcos/><ref>http://articles.latimes.com/1990-07-03/news/mn-606_1_imelda-marcos</ref> Sa Pilipinas, ang maraming mga paglilitis sa korte laban kay Imelda ay sumunod kung saan siya ay hinatulan ng korupsiyon at sinentensiyahan ng 18 taon sa bilangguan. Matagumpay niyang naapela ito at hindi kailanman nabilanggo.<ref name=marcos/> Noong 2001, si Imelda ay inaresto at kinasuhan ng ilegal na paglikom ng kayamanan at sinentensiyahan ng 9 na taon sa bilangguan. Ito ay naibaliktad rin sa korte.<ref name=marcos/> Siya ay patuloy na nahaharap sa karagdagan pang mga kaso ng korupsiyon.<ref name=marcos/> Noong 14 Setyembre 14,2010, ang Sandiganbayan's Fifth Division ay nag-utos kay Imelda na ibalik ang 12 milyong piso sa mga pondo ng pamahalaan na palihim na kinuha ng kanyang asawang si [[Ferdinand Marcos]] mula sa National Food Authority 27 taon ang nakakalipas.<ref>[http:// name="billionaires.forbes.com/article/0dwR4KoaiK929?q=Ferdinand+Marcos%2C+Jr.+%28politician%29 "Philippine court orders Imelda Marcos to return $280,000 seized from food agency"], ''Washington Post''</ref>

Noong 1995, ang mga 10,000 Pilipino ay nanalo sa isang U.S. class-action lawsuit na inihain laban sa estado ni Marcos. Sila ay ginawaran ng kabayaran sa pinsala na $1.96 bilyong dolyar ng Federal District Court of Honolulu, Hawaii para sa mga paglabag sa karapatang pantao noong Martial Law.<ref>http://articles.latimes.com/1999/feb/28/local/me-12505</ref> Ang mga kaso ay inihain ng mga biktima o mga nabubuhay nilang mga kamag-anak sa pagpapahirap, pagpatay at mga paglaho ng mga ito. <ref>{{cite book|author=Brysk, Alison|title=Human rights and private wrongs: constructing global civil society|publisher=Psychology Press|year=2005|isbn=978-0-415-94477-9|page=82|url=http://books.google.com/books?id=p955OKtyCbIC&pg=PA82}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.scotsman.com/ViewArticle.aspx?articleid=2809885 |title=No hero's resting place as Imelda Marcos finds site for husband's grave |author=Hrvoje Hranjski |work=The Scotsman |location=UK |date=September 12, Setyembre 2006 |accessdate=November19 19,Nobyembre 2007}}</ref> Kabilang sa mga nanalo ang mga pamilya ng mga biktimang sina [[Liliosa Hilao]] na ginahasa at pinahirapan at pinatay ng militar dahil sa pagbatikos sa administrasyong Marcos at ng estudyanteng si [[Archimedes Trajano]] na pinahirapan at pinatay ng militar sa ilalim ni [[Fabian Ver]] dahil lang sa pagtatanong kay [[Imee Marcos]] sa isang bukas na forum noong 1977.<ref>http://www.melonwater.com/malia/trajano.htm</ref><ref>http://www1.umn.edu/humanrts/research/Philippines/Trajano%20v%20Marcos,%20%20978%20F%202d%20493.pdf</ref> Sa pag-apela ni Imelda Marcos sa hatol ng hukuman, pinagtibay ng [[United States Court of Appeals for the Ninth Circuit]] ang hatol laban kay Marcos at pabor sa mga biktima ni Marcos. Dahil wala pang nakukuhang pondo upang ipagkaloob sa mga biktima ang hatol, ito ay ipinagkaloob ng hukuman mula sa mga pondo ng pamilya Marcos sa mga Swiss bank accounts sa pamamagitan ng mga sangay sa California ng mga Swiss bank.<ref name=marcos8>http://www.assetrecovery.org/kc/resources/org.apache.wicket.Application/repo?nid=62506d95-a33e-11dc-bf1b-335d0754ba85</ref> Kalaunang pumasok ang mga biktima ni Marcos sa isang kasunduang kompromiso sa pamilya Marcos para sa 150 milyong dolyar na settlement.<ref name=marcos8/> Noong 1995, sina PCGG chairman Gunigundo at abugado ng [[SELDA]] (Samahan ng mga Ex-Detainees Laban sa DetensyonDetensiyon at Aresto) na si Robert Swift ay lumagda sa isang memorandum of agreement para sa isang kompromiso sa administrasyong [[Fidel Ramos]] na tatanggap ng 100 milyong dolyar kapalit ng pagbawi ng class action na posibleng nagkakaloob sa pamilya Marcos ng imunidad mula sa mga hinaharap na demanda laban sa kanila. Ang kasunduang ito ay kinundena ng [[SELDA]] bilang ilegal at imoral na nagtulak kay Ramos na huwag nang lagdaan ang kasunduan.<ref name=marcos8/> Noong Marso 1997, pinagtibay ng [[Kataas-taasang Hukuman ng Estados Unidos]] ang desisyon ng Court of Appeals laban kay Marcos at pabor sa mga biktima ni Marcos.<ref name=marcos8/>

Inilalagay ng mga grupong Human rights ang bilang ng mga biktima ng [[ekstrahudisyal na pagpatay]] sa ilalim ng martial law ni Marcos sa 1500 katao. Ayon as ''Karapatan'', ang mga rekord ay nagpapakitang ang 759 katao ay hindi boluntaryong naglaho(ang kanilang mga katawan ay hindi kailanman natagpuan). Ayon sa historyan ng militar na si Alfred McCoy may 3,257 ekstrahudisyal na pagpatay, 35,000 biktima ng mga pagpapahirap at 70,000 mga nabilanggo noong mga panahon ng pamumuno ni Marcos.<ref>{{cite web|url=http://www.hartford-hwp.com/archives/54a/062.html |title=Alfred McCoy, Dark Legacy: Human rights under the Marcos regime |publisher=Hartford-hwp.com |accessdate=October20 20,Oktubre 2008}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.bulatlat.com/news/6-32/6-32-power.htm |title=Marcos Kin, Allies Still within Corridors of Power |work=Bulatalat |author=Alexander Martin Remollino |date=September 17, Setyembre 2006 |accessdate=November19 19,Nobyembre 2007}}</ref>

Kasalukuyang namumuhay na malaya si Marcos bilang miyembro ng ''alta-sosyal'' at mga [[maharlika]] ng [[Maynila]]. Sa kasalukuyan, si Imelda Marcos ang ikalawang pinakamayamang mambabatas ng Pilipinas pagkatapos ni [[Manny Pacquiao]].<ref name=smh/> Ang idineklarang net worth ni Imelda Marcos sa kanyang ''statement of assets, liabilities and net worth'' (SALN) para sa taong 2011 ay 932.8 milyong piso. <ref>http://www.taipeitimes.com/News/world/archives/2012/05/06/2003532140</ref>

[[KaurianKategorya:Mga politiko ng Pilipinas]]

[[KaurianKategorya:Mga taga-Maynila]]

[[KaurianKategorya:Mga Unang Asawa ng Pilipinas]]