Pagbabago noong 16:34, 10 Disyembre 2013 baguhin Maskbot (usapan \| ambag) Mga bot, Tagapangasiwa 111,794 edits m orthography, replaced: ksyon → ksiyon (5) using AWB ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 13:36, 25 Disyembre 2013 baguhin i-undo Maskbot (usapan \| ambag) Mga bot, Tagapangasiwa 111,794 edits m orthography: -nsya- > -nsiya- using AWB Susunod na pagkakaiba →
Linya 2: [[Talaksan:Gold1oz.jpg\|thumb\|right\|Isang [[halang]] o [[bara]] ng ginto na may timbang na isang [[onsa]].]] Ang '''ginto'''<ref name=JETE>{{cite-JETE\|Ginto}}</ref> ({{lang-es\|oro}}, [[Wikang Ingles\|Ingles]]: ''gold'') ay isang elementong kimikal sa talaang peryodiko na may sagisag na '''Au''' (mula sa Latin na ''aurum'') at may atomikong bilang na 79. Kabilang sa mga angking katangian nito ang pagiging malambot at kulay dilaw na metal, at hindi kinakalawang. Ito ang pinakamadaling ihubog at pukpuking metal. Mayroon itong atomikong timbang na 196.967, punto ng pagkatunaw na 1,063 °C, punto ng pagkulong 2,966 °C, espesipikong grabidad na 19.32, [[~~balensya~~balensiya]]ng 1 at 3. Tinatawag din itong '''oro''' na mula sa Kastila, '''dorado''', at ''gold'' naman sa Ingles. Dahil sa mga katangian nito, ginagamit ang ginto sa paggawa ng mga alahas, mga palamuti, at bilang saluyan o konduktor ng kuryente.<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy\|''Gold'', oro, dorado, ginto, Au}}</ref> Hindi nakikipagsanib ang ginto sa maraming kimikal subalit inaatake ito ng cloro, floro, aqua regia at cianuro (cyanide). Natutunaw ang ginto sa asoge o mercurio. Ang ginto ay hindi natutunaw ng asido nitriko na nakatutunaw sa maraming metal. Dahil dito ang asido nitriko ay matagal nang ginagamit upang mapatunayan kung ginto nga ang isang metal. Linya 24: Ang isang purong ginto ay napakalambot sa karaniwang gamit at kalimitang pinatitigas sa pagdaragdag ng pilak, tanso o ibang metal. Sa maraming bansa, ang ginto at maraming alloy nito ay kalimitang ginagamit sa mga alahas, salapi at pamantayan sa palitan ng pera. Kapag ibinebenta bilang alahas, ang ginto ay sinusukat sa kilatis (k) kung saan ang purong ginto ay 24k. Gayunpaman, karaniwang ibinebenta ito nang may mababang sukat tulad ng 22k, 18k, 14k at 10k. Ang mababang “k” ay nangangahulugan ng mataas na porsiyento ng tanso o pilak sa alloy kung saan ang tanso ang pinakagamiting metal. Ang 14k na alloy ng ginto at tanso ay halos katulad sa kulay ng ilang bronse at ginagamit sa paggawa ng tsapa ng pulis at iba pa. Ang 18k na ginto na may mataas ng tanso ay makikita sa mga antigong alahas na may malatansong kulay na nagbibigay ng mainit na kulay. Ang katulad na kilatis ng ginto na may halong pilak ay nagbibigay naman ng malamig o maputlang kulay. Ang ilang mababang kilatis nito ay ibinebenta bilang “white gold” at manilaw-nilaw na tulad ng pilak. Higit na matibay ito sa oksidasyon kaysa purong pilak o sterling silver. Karaniwang ginagamit sa makabagong alahas ang 20k o mas mataas dito. Dahil sa angking taas nito sa konduksiyon ng elektrisidad at ~~resistensya~~resistensiya sa korosyon at iba pang kombinasyon ng natatanging katangiang pisikal at kimikal nito, ang ginto ay naging isang mahalagang metal nitong dakong huli ng siglo 20 lalo na bilang manipis na tubog sa mga printed circuit board bilang daupan at dugtungang pang-elektrikal. • Nagagawang sinulid ang ginto na ginagamit sa mga burda. Linya 80: Noong unang panahon, madaling masumpunangan ang ginto sa lupa. Subalit mula noong 1910, halos 75% ng ginto ay minimina. Kung ang puromg ginto ay pagsamasamahin, tinatayang makabubuo ito isang kubo na may haba ng 20 m (66 ft) sa isang gilid (8000 m³). Unang mithiin ng mga alkimiko ang makagawa ng ginto mula sa ibang ~~sustansya~~sustansiya katulad ng tingga – mula sa pakikipagniig nito sa maalamat na ~~sustansyang~~sustansiyang tinatawag na bato ng pilosopo. Kahit hindi sila nagtagumpay sa kanilang pagsubok, naisulong ng mga alkimiko ang interes sa pag-aaral ng mga ~~sustansya~~sustansiya na naglatag sa pundasyon ng kasalukuyang larangan ng kimika. Ang kanilang sagisag sa ginto ay bilog na may tuldok sa gitna na astrolohikong simbolo ng Araw sa mga matandang sulat ng mga Ehipsyo at Tsino. Mula noong siglo 19, nagaganap ang mga “gold rushes” kung saan may malaking deposito ng ginto ang matuklasan. Ang unang malaking tuklas ng ginto sa Estados Unidos ay naganap sa isang maliit na bayan ng Dahlonega sa hilagang Georgia. Ang mga sumunod ng mga “gold rushes” ay naganap sa California, Colorado, Otago, Australia, Witwatersrand, Black Hills at Klondike.

Ginto: Pagkakaiba sa mga binago