Tulog: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 85 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35831 (translate me)
m orthography: -nsya- > -nsiya-, replaced: sirkumstansya → sirkunstansiya using AWB
Linya 1:
[[Talaksan:Sleeping the day away - 3087394718.jpg|thumb|right|200px|Isang taong natutulog.]]
 
Ang '''tulog''' ay isang kalagayan ng [[pagpapahinga]], na nagaganap sa mga [[hayop]], kasama ang mga [[tao]]. Ang mga hayop na natutulog ay nasa isang katayuan ng walang [[kamalayan]], o karamihan sa kanila. Karamihan sa mga [[masel]] na nakukontrol na may layunin o sinasadya ng mga hayop ay hindi masigla o hindi aktibo (hindi gumagalaw o hindi gumagana).<ref>''Macmillan Dictionary for Students'' Macmillan, Pan Ltd. (1981), pahina 936. Nakuha noong 2009-10-1.</ref> Ang natutulog na mga hayop ay hindi tumutugon sa [[istimulo]] na kasingbilis ng kapag [[gising]] sila. Mas madaling nababaliktad ang tulog kaysa [[hibernasyon]] o [[koma (walang malay)|koma]]. Natutulog ang lahat ng mga [[mamalya]] at mga [[ibon]], at maraming mga [[reptilya]], [[Amphibia|amphibianamphibia]]n, at mga [[isda]]. Sa mga tao, iba pang mga mamalya, at karamihan sa iba pang mga hayop na pinag-aralan, ang madalas na pagtulog ay kailangan upang makaligtas o mabuhay, ngunit ang tiyak na layunin nito ay hindi pa malinaw at kinakailangan pa nito ang higit na pananaliksik.<ref name=TMHP>{{cite-TMHP|''Sleep''}}, pahina 658-659.</ref> Nakasisiya rin ang pagtulog. Tinatawag na '''himbing''' ang malalim na pagtulog, bagaman tumutukoy din ang ''himbing'' sa [[letarhiya]].<ref name=Bansa>{{cite-Bansa|Himbing, ''lethargy'', ''deep sleep'', ''deep slumber'', mahimbing}}</ref>
 
== Sanhi ng tulog ==
 
Isang likas na kawalan ng [[malay]] ang pagtulog, ngunit mahirap sabihin kung paano ito nagaganap. Mahalaga sa buhay ang pagkakaroon ng sapat na tulog, katulad ng kahalagahan ng pagkain. Dumarating ang pangangailangan ng pagtulog katulad ng pagdating ng pagkagutom, na kung minsan ay sang-ayon sa nakasanayan. Sa kung paano ito nangyayari, ilan sa mga panukala o teoriya ang pagkakaroon ng kumaunting daloy ng dugo sa utak na sanhi ng pagkaipon o akumulasyon ng produktong dumi sa dugo, na dahil naman sa kapaguran; o kaya dahil sa diminusyon o kabawasan ng istimulong sumasapit sa utak, bagaman wala pang tiyak na sirkumstansyasirkunstansiya o sitwasyong napapatunayan kung ano ang tunay na mga dahilang nakapagdurulot ng tulog.<ref name=TMHP/>
 
== Tulog at katawan ==
 
Habang natutulog, bumababa ang mga aktibidad o galaw ng katawan. Mas mabagal ang tibok ng puso, mas mabagal ang paghinga at mas mahina, mas malanday, o mas mababaw. Sa pangkalahatan, nakapahinga ang mga masel at mababa ang temperatura ng katawan. Kaduda-duda ang kabuoang pagtigil ng isipan habang natutulog, maging sa unang dalawang oras kung kailan napakalalim ng tulog o napakahimbing ng tulog. Maaaring nagpapatuloy ang pangangarap o pananaginip sa kahabaan ng pagtulog subalit hindi naaalala ng tao ang ganyang mga panaginip o pangarap, maliban na lamang sa mga nagaganap kapag pagising na o malapit nang magising ang tao.<ref name=TMHP/>
 
== Tingnan din ==
Linya 19:
{{Reflist}}
 
[[KaurianKategorya:Tulog]]
[[KaurianKategorya:Neurosiyensiya]]
 
{{Link GA|de}}