Malaysia: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Addbot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 180 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q833 (translate me)
m orthography: -ndya- > -ndiya-, removed stub tag using AWB
Linya 19:
largest_city = [[Kuala Lumpur]] |
established_event1 = Mula sa Pinag-isang Kaharian (lamang [[Pederasyon ng Malaya|Malaya]])|
established_date1 = Agosto 31, Agosto 1957<ref name="am002">Ang UK batas Batas ng Database: [http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?LegType=All+Primary&PageNumber=72&NavFrom=2&parentActiveTextDocId=1118475&ActiveTextDocId=1118475&filesize=15776 Akto pagsasarili pederasyon ng Malaya 1957(c. 60)]</ref>|
|established_event2 = Kalipunan (may [[Sabah]], [[Sarawak]] at [[Singapore]]<sup>[[#b|b]]</sup>)
|established_date2 = Setyembre 16, Setyembre 1963<ref name="am001">{{cite web |url=http://untreaty.un.org/unts/1_60000/21/36/00041791.pdf |title=No.10760: Kasunduan na may kaugnayan sa Malaysia |accessdate=2010-07-29 |publisher=United Nations |work=United Nations Treaty Collection |format=pdf |year=1963 |month=July}}</ref>|
area_km2 = 329,750|
area_sq_mi= 127,287|
Linya 46:
sovereignty_type = [[Kalayaan ng Malaysia|Kalayaan]] |
established_events = |
established_dates = Mula sa [[Nagkakaisang Kaharian]]<br /> [[Agosto 31]], [[Agosto 1776]]|
currency = [[Ringgit ng Malaysia]]|
currency_code = RM |
Linya 54:
utc_offset_DST = |
cctld = [[.my]] |
calling_code = 60 <sup>[[#c|c]]</sup>) |
footnotes=
 
<cite id="a"> </cite> <sup>a</sup>&nbsp; Kasalukuyang lumilipat ang pederal na pamahalaan sa bagong-tayong [[Putrajaya]].
 
<cite id="b"> </cite> <sup>b</sup>&nbsp; Singapore ay naging isang malayang bansa sa Agosto 9, Agosto 1965.<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs/2006/org1469.doc.htm Kasaping estado mga Nagkakaisang Bansa]</ref>
 
<cite id="c"> </cite> <sup>c</sup>&nbsp; 020 mula sa [[Singapore]]
 
 
}}
 
Ang '''Unyon ng Malasya''' /ma·ley·sya/ ([[Wikang Malay|Malay]]: '''Malaysia''', {{pronEng|məˈleɪʒə}} o {{IPA|/məˈleɪziə/}}) ay isang bansang binubuo ng [[Mga Estado ng Malaysia|labing tatlong mga estado at tatlong teritoryong pederal]] sa [[Timog Silangang Asya]] na may kabuuang sukat ng lupa na 329847 km2.<ref> Article 1. Constitution of Malaysia.</ref><ref name="CIA Fact Book">CIA. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/my.html The World Fact Book: Malaysia]. Retrieved 9 DecemberDisyembre 2006.</ref> [[Kuala Lumpur]] ang kabiserang lungsod nito, samantalang ang [[Putrajaya]] naman ang sentro ng pamahalaang pederal. Ang bansa ay may populasyong umaabot sa mahigit 25 milyon.<ref name="CIA Fact Book" /> Ang bansa ay hinati ng [[Dagat Timog Tsina]] sa dalawang magkahiwalay na rehiyon.—ang [[Tangway ng Malaysia]] at ang [[Silangang Malaysia]].<ref name="CIA Fact Book" /> Naghahanggan ang Malaysia sa mga bansang [[Thailand]], [[Indonesia]], [[Singapore]]. [[Brunei]] at sa [[Pilipinas]].<ref name="CIA Fact Book" /> Ang bansa ay matatatagpuan malapit sa ekwador at nakakatamasa ng klimang [[Tropiko|tropikal]].<ref name="CIA Fact Book" /> Ang pinuno ng estado ay ang [[Yang di-Pertuan Agong]] (na kadalasang tinutukoy bilang 'ang Hari' o 'ang Agong') at ang pamahalaan ay pinamumunuan ng isang [[punong ministro]].<ref>Article 33. Constitution of Malaysia.</ref><ref>Article 43. Constitution of Malaysia.</ref> Ang pamahalaan ay kahalintulad ng bahagya o ibinatay sa sistemang parliyamentaryo ng [[Westminster]].<ref>Ang [[Federation of International Trade Associations]]. [http://www.fita.org/countries/malaysia.html?ma_rubrique=cadre General Information of Malaysia]. Retrieved 7 DecemberDisyembre 2007.</ref>
 
== Etimolohiya ==
Line 79 ⟶ 78:
== Demograpiya ==
 
Ang populasyon ng Malaysia ay binubuo ng maraming lahi, na ang lahing Malay at iba pang katutubo (bumiputra) sa Sabah at Sarawak ang bumubuo ng may 65%<ref name="Census">[http://www.statistics.gov.my/english/census/pressdemo.htm "Population and Housing Census" Press statement] , ''Department of Statistics, Malaysia''. Nakuha noong [[2008]]-[[Hulyo 15|07-15]]. {{en icon}}
</ref> ng buong populasyon. Nakabatay sa Saligang Batas na ang mga Malay ay mga [[Muslim]] na nakasayanan sa kaugalian at kulturang Malay. Kaya ang isang Muslim ng kahit anong lahi na na nakasanayan sa kaugalian at kalinangang Malay ay maituturing na isang Malay at may pantay-pantay na karapatan pagdating sa karapatang Malay na nakabatay sa saligang batas. Mga pangkat na katutubo ngunit hindi Malay ay bumubuo ng mahigit sa kalahati ng populasyon ng Sarawak (30% ay mga Iban), at nasa 60% ng populasyon ng Sabah (18% ay ang mga Kadazan-Dusun, at 17% naman ang mga Bajau)<ref name="Census" />. Mayroon ding iba pang grupong katutubo sa [[Peninsula ng Malay|kanlurang bahagi ng bansa]], na ang tawag sa kanila ay "Orang Asli".
 
Ang mga Tsino ay nasa 26% ng populasyon, samantala ang mga IndyanIndiyan ay nasa 8% <ref name="Census" />. Karamihan sa mga IndyanIndiyan ay Tamil.
 
=== Relihiyon ===
Islam ang opisyal na relihiyon ng Malaysia bagaman ang bansa ay may maraming relihiyon. Ayon sa Population and Housing Census ng taong 2000, humigit-kumulang na 60.4 porsyento ng populasyon ay sinasampalatayanan ang relihiyong Islam; Budismo na may 19.2 porsyento; Kristiyanismo na may 9.1 porsyento; Hinduismo na 6.3 percent; at tradisyonal na relihiyong Tsino (2.6%).<ref name="Census" /> Ang nalalabing 2 porsyento ay naitala sa ibang pananampalataya, kasama na ang Animismo at Sikhismo.<ref name="Census" />
 
Ang Saligang Batas ng Malaysia ay tumitiyak ng kalayaan sa pananampalataya, ngunit ito ay hinihigpitan sa kasalukuyan. Lahat ng etnikong Malay ay Muslim ayon na rin sa Saligang Batas ng Malaysia.<ref>Artikulo 160 (2). Saligang Batas ng Malaysia.</ref> Idagdag pa ang lahat ng mga hindi Muslim na nag-asawa sa isang Muslim ay kailangang itakwil ang kanilang kinaanibang relihiyon at lumipat sa relihiyong Islam. Kapag ang isang tao ay naging Muslim, hindi na siya puwedeng itakwil ang relihiyong Islam at lumipat sa ibang pananampalataya. Samantala ang mga hindi Muslim ay nakakaranas ng pagbabawal sa ibang gawain tulad ng pagtayo ng gusaling panrelihiyon at pagdaos ng kaganapang panrelihiyon sa ibang bahagi ng bansa.<ref name="Non Muslim restrictions 1">Inter Press Service: [http://www.ipsnews.net/news.asp?idnews=33451 Temple Demolitions Spell Creeping Islamisation]. Nakuha noong [[2008]]-[[Hulyo 15|07-15]]. {{en icon}}</ref><ref name="Non Muslim restrictions 2">BBC : [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4965580.stm Pressure on multi-faith Malaysia]. Nakuha noong [[2008]]-[[Hulyo 15|07-15]]. {{en icon}} </ref> Ang mga Muslim ay inoobligahang sundin ang mga pasya ng hukumang [[:en:Sharia|Sharia]] pagdating sa mga bagay na may kinalaman sa kanilang relihiyon. Ang sakop ng hukumang Sharia ay limitado lamang sa mga Muslim ukol sa bagay na may kinalaman sa pananampalataya at mga tungkulin bilang isang Muslim, kasama ang pag-aasawa, pamana, pagtalikod sa pananampalataya at iba pa. Hindi saklaw ng hukumang Sharia ang kasong kriminal.
 
== Mga palabas na kawing ==
 
{{reflist|2}}
 
* [http://www.dromoz.com/directory/maps/ Mapa ng Malaysia]
 
{{stub|Malaysia}}
{{Southeast Asia}}
{{Asean fil}}