Kankanaey: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m →‎Politika: orthography, replaced: Pulitika → Politika (2) using AWB
m orthography, replaced: politikal → pampolitika using AWB
Linya 16:
== Wika ==
Kankanaey din ang tawag maging sa wika ng mga Kankanaey. Ito ay malimit na gamitin ng mga Cordillerans partikular ng mga taga-kanlurang bahagi sa Mountain Province at sa hilagang Benguet.<ref name="Kankanaey 2012">Kankanaey (2012, Enero 2) In Wikipedia. Retrieved from http://en.wikipedia.org/wiki/Kankanaey</ref>
Ang Igorot ng Hilagang Benguet (at halos lahat ng namamalagi sa Amburayan at timog Lepanto) ay nagsasalita ng parehong dayalekto, parehong adwana at tinatawag ang kanilang sarili bilang Kakanay o Kankanay. Ang kultura ng grupong ito ay walang mahalagang pinagkaiba sa cultural features ng mga Nabaloi. Lingguwistika ang isa sa maaaring basehan ng kanilang pagkakaiba.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384">Moss, C. R., (1920). Kankanay ceremonies (Vol. 15, No. 4). California: University of California Publications in American Archeology and Ethnology. pp. 343-384343–384</ref>
 
=== Phonology ===
Linya 32:
=== Pagkakakilanlan ===
 
Ang mayorya sa mga Kankanay ay kawangis ng mga Nabaloi. Ang pinagkaiba ng mga babaing Kankanay sa mga Nabaloi ay matutunghayan sa kanilang pananamit.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
=== Pisikal ===
Linya 56:
 
=== Relihiyon ===
Bawat pangyayari sa isang buhay ng tao na kabilang sa Kankanaey at Ibaloi ng Benguet ay may kani-kaniyang ritwal: mula pagbubuntis at panganganak hanggang sa kamatayan at maging ang mga okasyon tulad ng kagalingan ng isang tao at pagpapasalamat ng buong komunidad. Pinaniniwalaang nakaka-apekto ang relihiyon at tradisyon sa kanilang mga pananim, na siya ring paniniwala sa iba pang grupong etniko sa Cordillera. Mayroon ding kritisismo sa mga tribo ng hilaga lalo na noong panahon ng kolonisasyon ng Espanya.<ref name="Salio-an Kollin 1992 pp 34-5034–50">Salio-an Kollin, A. (1992) The Ethnocultural Rites of the Northern Kankanaey in the Cordillera. Published graduate thesis, Baguio City: Baguio Central University. pp 34-5034–50</ref>
 
Ang mga ritwal ng mga Kankanaey ay maaaring mahati sa dalawa: Ang pagbibigay pasasalamat o ang prestehiyosong sida (Cañao) at ang mga ritwal na panggamot.<ref name="Igualdo, L. 1989"/>
Linya 68:
 
== Ekonomiks ==
Ang kanilang ikinabubuhay ay ang pagtatanim, pag-aalaga ng hayop, at paggugubat; ito ay dahil na rin sa kanilang kapaligirang ginagalawan. (Igualdo, 1989) Pareho ang naging pag-unlad ng industriyal na pamumuhay ng mga Kankanay at Nabaloi. Ang inilamang lamang ng Nabaloi ay mas marami silang pananim na bigas. Parehas rin ang kanilang mga kagamitan.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
=== Organisasyon sa paggawa ===
Linya 93:
 
== Politika ==
Ipinaliwanag ng NEDA-CAR na ang lipunan sa Cordillera ay base sa pagkakamag-anakan. Ito ang naging haligi ng pagkakaisa sa pagitan ng bawat pamilya. Sa usapang politikalpampolitika, demokrasya ang paraan sa pagpili ng mga pinuno sa pamamagitan ng tradisyunal na grupo ng konseho tulad ng ato, dap-ay, tongtong at papagat.<ref name="Salio-an Kollin 1992 pp 34-5034–50"/>
 
=== Custom Laws ===
==== Pagmamana ====
Katulad ng sa mga Nabaloi, ang tradisyon ng mana sa mga Kankanay (sa timog na parte ng Benguet) ay ang pagpapasa sa susunod na henerasyon: ang mga magulang, kapatid na lalaki at tiyuhin ang may karapatan na humawak sa yaman. Isa pang prinsipyong parehas pinapairal ng dalawang pangkat sa Benguet ay ang pagkakaroon ng mga kamag-anak ng pantay-pantay na hati sa mana.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
==== Kasal ====
Ang mga Kankanay (timog) at ang mga Nabaloi ay mayroon ring parehas na paniniwala patungkol sa kasal. Ang mga anak ay katipan ng mga magulang. Samanatala, sa mga Kankanay namang taga-hilaga, mayroon silang kalayaan kung sino ang kanilang mapapangasawa.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
==== Diborsyo ====
Ang paghihiwalay o divorce sa Kankanay ay madalas kahit na sinasabi nilang hindi sila naghihiwalay kung may anak na ang mag-asawa.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
==== Krimen ====
Sa mga kaso naman ng krimen o pagkakasala, mas malaki ang porsyento ng mga kaso na nasusolusyonan ng mga Kankanay kaysa sa mga Nabaloi dahil mas nauna silang makadiskubre ng listahan ng patakaran at batas.<ref name="Moss, C. R. 1920 pp. 343-384343–384"/>
 
== Literatura ==