Papa Pio XII: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m orthography, replaced: politikal → pampolitika using AWB
Linya 2:
{{Infobox Christian leader
| type = Pope
| English name = Kapita-pitagang Pio XII</br /> ''Venerable Pius XII''
| image = Piusxiib.jpg
| coat_of_arms = Pius 12 coa.svg
| motto = {{lang|la|''Opus Justitiae Pax''}}</br />
("The work of justice [shall be] peace" [Is. 32: 17])</br />
("Ang gawain ng katarungan [ay magiging ang] kapayapaan" [Is. 32: 17])
| birth_name = Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli
Linya 26:
| other = Pio
}}
Si '''Papa Pio XII''' (Ingles: ''Pope Pius XII''; {{lang-la|Pius Duodecimus}} o ''Pius PP. XII''; {{lang-it|Pio XII}}) na ipinanganak na '''Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli''' (2 Marso 1876 &nbsp;– 9 Oktubre 1958) ay isang [[Italya|Italyano]]ngnong pari ng [[Simbahang Katoliko Romano]] at naging [[Talaan ng mga papa|ika-261]] [[Papa]] at soberanya ng [[Batikano]], na nanungkulan mula 2 Marso 2, 1939 hanggang sa kanyang kamatayan noong 1958.<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/12272b.htm "List of Popes,"] ''Catholic Encyclopedia'' (2009); nakuha noong 2011-11-02.</ref>
 
Bago ang kanyang pagkahalal bilang papa, si Pacelli ay nagsilbing kalihim ng [[Kagawaran ng Ekstraordinaryong Eklesiyastikal na mga Bagay]], [[nuncio|nunsiyo]] ng papa sa Alemanya (1917–1929) at [[Kardinal na Kalihim ng Estado]] na sa kapasidad na ito ay gumawa sa pagtatapos ng mga kasunduan sa mga bansang Europeo at Latinong Amerikano na ang pinakakilala ang ''[[Reichskonkordat]]'' sa [[Partidong Nazi|Alemanyang Nazi]]. Ang ''[[concordat]]'' ng 1933 kung saan ay hinangad ng Batikano ang proteksiyon ng Simbahan sa Alemanya at paghahangad ni [[Hitler]] na wasakin ang [[Partidong Sentro (Alemanya)|Katolisismong politikalpampolitika]] at pagkapinuno ni Pio XII noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig kabilang ang kanyang "desisyon na manataling tahimik sa publiko tungkol sa kapalaran ng mga [[Hudyo]]" <ref>''Introduction'', Gerard Noel, ''Pius XII,The Hound of Hitler''-, ''and "brief phases of reassurance about the role of the Pope were followed by waves of critical literature[-] and counteracted the process of exoneration that had been underway for some years. The focus of recent analyses by John Cornwell via Michael Phayer, Susan Zucotti, Daniel J. Goldhagen, and Giovanni Miccoli, as well as works by authors Matteo Napolitano and Andrea Torniello, is once again about the Pope's silence about the murder of Jews in Europe -the papal archives could provide information about Vatican diplomacy between 1933 and 1945; however, the Vatican remains the only European state that withholds free access to its archives from contemporary historians. The archives of these years are crucial if many questions about the Holocaust and the Second World War are to be answered and if the many uncertainties concerning Nazi refugee assistance by the Vatican are to be removed."'' (Gerald Steinacher: ''Nazis on the Run'', p. 105)</ref> ay nananatiling paksa ng kontrobersiya.
 
Pagkatapos ng digmaan, itinaguyod ni Pio XII ang kapayapaan at pakikipagkasunduan kabilang ang mga maluluwag na patakaran tungo sa mga bansang Aksis at Aksis-satelayt. Ang Simbahang Romano Katoliko ay nakaranas ng malalang pag-uusig at pagpapatapon na pang-masa ng klerong Romano Katoliko sa [[Silanganing Bloke]]. Sa hayagang pakikisangkot ni Pio XII sa politika ng Italya, ang sinumang bumoto para sa isang kandidatong Komunista noong 1948 ay binantaan ng automatikong pagtitiwalag mula sa Simbahang Katoliko Romano. Hayagang hinimok ni Pio XII ang ''[[ex cathedra]]'' [[inpalibilidad ng papa]] sa dogma ng [[pag-akyat ni Maria sa langit]] noong 1950 sa kanyang [[konstitusyong apostoliko]] ''[[Munificentissimus Deus]]''.<ref>''Encyclopedia of Catholicism'' nina Frank K. Flinn, J. Gordon Melton; ISBN 0-8160-5455-X, p. 267</ref> Ang kanyang [[magisterium]] ay kinabibilangan ng halos 1,000 mga pagtugon at mga paghahayag sa radyo. Ang knayang [[List of encyclicals of Pope Pius XII|apatnapu't isang ensiklikal]] ay kinabibilangan ng ''[[Mystici Corporis]]'', ang Simbahan ng Katawan ni Kristo; ''[[Mediator Dei]]'' sa repormang liturhiya; at ''[[Humani generis]]'' tungkol sa mga posisyon ng Simbahang Romano Katoliko tungkol sa teolohiya at [[ebolusyon]]. Kaniyang tinanggal ang mayoridad na Italyano sa [[Kolehiyo ng mga Kardinal]] noong 1946.
 
== Maagang bahagi ng buhay ==
Ipinanganak si Pacelli sa [[Roma, Italya]]. Nag-aral siya sa Seminaryo ng Capranica at sa [[Pontifical Gregorian University|Pontipikong Pamantasang Gregoriano]]. Noong 1895, nagkamit siya ng degri sa Teolohiya.<ref name="embryo">[http://embryo.asu.edu/view/embryo:127733 "Pope Pius XII"], [http://embryo.asu.edu/about/index.php Embryo Project] (2010); nakuha noong 2011-11-02.</ref>
 
==Bilang pari==
[[Naordinahan]] si Pacelli bilang isang pari noong 2 Abril 1899. Noong 1904, naitaas siya ng ranggo upang maging isang [[Monsinyor]]. Nagtrabaho siya sa Opisina ng Kongresasyon ng Ekstraordinaryong Eklesyastikal na mga Asunto (''Office of the Congregation of Extraordinary Ecclesiastical Affairs'').<ref name="embryo"/>
 
==Bilang obispo==
Linya 42:
 
==Bilang kardinal==
Iniangat ni [[Papa Pio XI]] ang ranggo ni Pacelli upang maging [[Kardinal (Katolisismo)|Kardinal]] noong Disyembre 1929.<ref name="nyt1930">[http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F10D1FFB395D157A93C3A81789D85F448385F9&scp=10&sq=pope%20benedictxv%20death&st=cse "Cardinal Pacelli Papal Secretary,"] ''New York Times.'' February 11, Pebrero 1930; nakuha noong 2011-11-9.</ref>
 
Noong Pebrero 1930, si Kardinal Pacelli ay naging [[Sekretaryo ng Estado]] ng [[Batikano]].<ref name="nyt1930"/>
 
==Bilang papa==
Nahalal si Kardinal Pacelli bilang Papa noong 2 Marso 1939,<ref name="embryo"/> na araw ng kaniyang ika-63 kaarawan. Pinili niya ang pangalang Pio XII. Nagsulat si Pio XII ng apatnapu't isang opisyal na mga liham ng pagkapapa (mga ensiklikal). Nagpangalan si Pio XII ng apatnapu't dalawang mga bagong kardinal.
 
==Tingnan din==
Linya 66:
{{s-start}}
{{s-bef|before=[[Pope Pius XI|Pius XI]]}}
{{s-ttl|title=[[List of popes|Pope]]|years=1939&ndash;19581939–1958}}
{{s-aft|after=[[Pope John XXIII|John XXIII]]}}
{{s-end}}
Linya 74:
 
{{DEFAULTSORT:Pio 12, Papa}}
 
[[Kategorya:Ipinanganak noong 1876]]
[[Kategorya:Namatay noong 1958]]
Line 81 ⟶ 80:
[[Kategorya:Mga tao mula sa Lungsod ng Roma]]
[[Kategorya:Mga santo ng Simbahang Romano Katoliko]]
[[KaurianKategorya:Mga papa ng Simbahang Katoliko Romano|Pio 12]]
[[Kategorya:Mga santo ng Romano Katoliko]]