Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alehandriya: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q198998 (translate me)
m orthography using AWB
Linya 19:
}}
{{Eastern Christianity}}
Ang '''Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alexandria''' ([[Coptic language|Koptiko]]: {{coptic|Ϯⲉⲕ̀ⲕⲗⲏⲥⲓⲁ ̀ⲛⲣⲉⲙ̀ⲛⲭⲏⲙⲓ ̀ⲛⲟⲣⲑⲟⲇⲟⲝⲟⲥ}} ''ti.eklyseya en.remenkimi en.orthodoxos'', literal na: ''ang Simbahang Ortodokso ng Ehipto'') ang opisyal na pangalan ng pinakamalaking simbahang [[Kristiyano]] sa [[Ehipto]] at [[Gitnang Silangan]]. Ito ay kabilang sa pamilyang [[Ortodoksiyang Oriental]] na mga simbahan na naging natatanging katawan ng simbahan simula ng [[Konseho ng Chalcedon]] noong 451 CE nang ito ay kumuha ng ibang posisyon tungkol sa teolohiyang [[Kristolohiya]] mula sa [[Simbahang Silangang Ortodokso]]. Ang mga eksaktong pagkakaiba sa teolohiya ay nagsanhi ng pagkakahti ng mga Kristiyanong Koptiko ay pinagtatalunan pa rin, napaka teknikal at pangunahing nauukol sa kalikasan ni [[Hesus]]. Ang mga saligang ugat ng simbahang ito ay nakabase sa Ehipto ngunit may tagasunod sa buong mundo. Ang simbahang ito ay pinaniniwalaan na itinatag ni Ebanghelista [[Marcos]] sa gitnan ng unang siglo CE (tinatayang 42 CE)..<ref>[[Eusebius of Caesarea]], the author of ''[[Church History (Eusebius)|Ecclesiastical History]]'' in the 4th century, states that Saint Mark came to Egypt in the first or third year of the reign of Emperor Claudius, i.e. 41 or 43 A.D. "Two Thousand years of Coptic Christianity" Otto F. A. Meinardus p28.</ref> Ang pinuno ng simbahang ito at ang [[Episkopal na Sede|Sede]] ng Alexandria ang [[Koptikong Papa|Papa ng Alexandria at Patriarka ng Lahat ng Aprika sa Banal na Sede ni San Marcos]].
Noong 2012, ang tinatayang 10% ng mga Ehipsiyo ay kabilang sa Koptikong Ortodoksong Simbahan ng Alexandria.<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5309.htm U.S.Dept of State/Egypt]</ref>
Linya 26:
Ang Ehipto ay sinasabing ang kanlungan ng Banal na Pamilya na hinahanap sa paglisan nito <ref>{{cite web|url=http://www.orthodoxwiki.org/The_Holy_Family_in_Egypt |title=Holy Family in Egypt |publisher=Orthodoxwiki.org |date= |accessdate=2011-01-02}}</ref> mula sa [[Judea]]: "Nang si Jose ay umahon, kanyang kinuh aang bata at ang kanyang ina upang matupad ang sinalita ng Panginoon sa pamamagitan ng propeta na nagsasabing, ''Mula sa Ehipto ay tinawag ko ang aking Anak ng Lalake''" ([[Ebanghelyo ni Mateo]] 2:12–23).
 
Ang Simbahang Ehipsiyo ay sinasabing higit sa 1,900 taon at itinuturing ng simbahang ito ang sarili nito bilang paksa ng maraming mga [[propesiya ng Bibliya]]. Ayon sa [[Aklat ni Isaias]] kabanata 19: "Sa araw na iyon, magkakaroon ng isang dambana sa Panginoon sa gitna ng lupain ng Ehipto at isang haligi ng Panginoon sa hangganan nito."
 
Ang mga unang [[Kristiyano]] sa Ehipto ay mga karaniwang tao na nagsasalita ng Ehipsiyong [[wikang Koptiko]].<ref name="ECM">[http://home.att.net/~nathan.wilson/missionbios.html Early church missionary]</ref> May mga [[Hudaismo|Hudyo]]ng Alexandrian din dito gaya nina Theopilus. <ref>{{cite web|url=http://www.newadvent.org/cathen/01300b.htm|title=The Church of Alexandria|publisher=New Advent|accessdate=2012-03-17}}</ref> Ang [[Kristiyanismo]] ay sinasabing kumalat sa buong Ehipto sa loob ng kalahating siglo ng pagdating ni Marcos na Ebanghelista sa Alexandria, Ehipto gaya ng mga kasulatan ng Bagong Tipan na natagpuan sa [[Oxyrhynchus|Bahnasa]] sa Gitnang Ehipto na may petsang 200 CE at isang pragmento ng [[Ebanghelyo ni Juan]] na may petsa sa unang kalahati ng ikalawang siglo CE. Noong ikalawang siglo CE, ang Kristiyanismo ay kumalat sa mga rural na lugar at ang [[Biblikal na Kanon|mga kasulatan]] ay isinalin sa lokal na wikang Koptiko.
Inangkin ni [[Jerome]] (c. 347 CE &nbsp;– 420 CE) na ang Catechetical Eskwela ng Alexandria ay mismong itinatag ni Marcos. Noong mga 190 CE sa ilalim ni Pantanaeus, ang eskwela ng Alexandria ay naging mahalagang institusyon ng pagkatutong relihiyoso kung saan ang mga estudyante ay tinuruan ng mga skolar gaya nina Athenagoras, Clement, Didymus, at ang katutubong Ehipsiyong si [[Origen]] na itinuturing na ama ng teolohiya at aktibo rin sa mga pag-aaral at komentaryo ng [[bibliya]]. Ang Theological college of the catechetical school ay muling itinatag noong 1893. Maraming mga Kristiyanong Ehipsiyo ay tumungo sa disyerto noong ika-3 siglo at nanatili doon upang manalangin at magtrabaho at ituon ang kanilang mga buhay sa seklusyon at pagsamba ng [[diyos]]. Ito ang pasimula ng kilusang [[monastiko]]. Noong ika-4 siglo, ang presbiterong Alexandrian na si [[Arius]] ay nakipagalitan tungkol sa kalikasan ni [[Hesus]] at ang kanyang mga katuruan ay kumalat sa buong daigdig na Kristiyano na nakilalang [[Arianismo]] at kalaban ng kalaunang nanaig na [[trinitarianismo]]. Ang [[Konseho ng Nicaea]] ay tinipon ni emperador [[Constantine]] sa ilalim ng pagkapangulo nin San Hosius at San Alexander I ng Alexandria upang lutasin ang alitan na humantong sa pagkakalikha ng [[Kredong Niseno]]. Ang kredong ito ay malaking humango sa katuruan ni [[Athanasius ng Alexandria]] na pangunahing kalaban ni [[Arius]].
 
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
 
[[Kategorya:Hindi chalcedonianismo]]
[[Kategorya:Kristiyanismo]]