Korupsiyon: Pagkakaiba sa mga binago

Ang [[Kolusyon]] o pakikipagsabwatan ang kasunduan sa pagitan ng dalawa o higit pang mga partido na minsang ilegal at kaya ay malihim upang limitahan ang bukas na kompetisyon sa pamamagitan ng pandaraya, pagliliko o panloloko ng iba sa mga karapatang nito o magkamit ng isang layuning ipinagbabawal ng batas na tipikal sa pamamagitan ng pandaraya o pagkakamit ng hindi patas na kalamangan. Ito ay kasunduan sa mga kompanya o indibidwal na hatiin ang [[pamilihan]], magtakda ng mga presyo, limitahan ang produksiyon o limitahan ang mga oportunidad. Ito ay maaaring kasangkutan ng pagtatakda ng sahod, mga [[kickback]] o maling pagkakatawan sa indepediyensiya ng relasyon sa pagitan ng mga magkakasabwat na partido. Sa mga terminong legal, ang lahat ng mga akto na naapektuhan ng kolusyon ay itinuturing na walang bisa. Ang Pagmamanipula ng [[presyo]] (''price fixing'') ang kasunduan sa pagitan ng mga kalahok sa parehong panig ng isang pamilihan na bumili o magbenta lamang ng isang produkto o komoditad sa isang itinakdang presyo o panatilihin ang mga kondisyon ng pamilihan sa gayong ang presyo ay napapanatili sa isang ibinigay na lebel sa pamamagitan ng pagkokontrol ng [[suplay at pangangailangan]]. Ang [[Pagmamanipula ng alok]] (''bid rigging'') ay isang anyo ng pandaraya kung saan ang isang kontratang pangkalakalan ''(commercial)'' ay ipinangako sa isang partido bagaman alang alang sa hitsura, ang ibang mga partido ay nagtatanghal rin ng isang alok. Ang anyo ng pakikipagsabwatang ito ay ilegal sa karamihan ng mga bansa. Ito ay isang anyo ng pagtatakda ng presyo at pagtatalaga ng pamilihan na karamihan ay sinasanay kung saan ang mga kontrata ay tinutukoy ng isang pagtawag sa mga nag-aalok halimabawa sa kaso ng mga kontratang konstruksiyon ng pamahalaan.

Ang [[Pagtangkilik]] o Padrino na tumutukoy sa pagpapabor sa mga tagasuporta, halimbawa sa trabaho sa gobyerno. Ito ay maaaring lehitimo gaya kapag ang isang bagong nahalal na pamahalaan ay nagpapalit ng mga mataas na opisyal sa administrasyon upang mapatupad ng epektibo ang mga patakaran nito. Ito ay nakikitang isang korupsiyon kung ang mga walang kakayahang mga tao bilang kabayaran sa pagsuporta ng administrasyon ay napili bago sa mga mas may kakayahang mga indibidwal. Sa karamihan ng mga hindi demokrasya, ang maraming mga opisyal ng gobyerno ay kadalasang pinipili para sa kanilang katapatan sa halip na kakayahan. Ang pagpapabor sa mga kamag-anak ([[nepotismo]]) o personal na mga kaibigan ([[kronyismo]]) ng isang opisyal ng pamahalaan ay isang anyo ng isang hindi lehitimikong kapakinabangang pampribado. Ito ay maaaring samahan ng [[panunuhol]] halimbawa sa paghiling ng isang opisyal ng pamahalaan sa isang negosyo na magbigay trabaho sa isang kamag-anak ng opisyal na kumokontrol sa mga regulasyon na umaapekto sa negosyo. Ang pinakasukdulang halimbawa ay kung ang buong estado ay namamana gaya ng sa [[Hilagang Korea]] o [[Syria]]. Ang isang mas maliit na anyo nito ay sa [[Good ol' boys]] sa Katimugang Estados Unidos kung saan ang mga kababaihan at [[minoridad]] ay hindi isinasama. Ang mas katamtamang anyo ng kronyismo ay ang "[[old boy network]]" kung saan ang mga hinirang sa mga opisyal na posisyon sa pamahalaan ay napipili lamang mula sa isang malapit at eksklusibong network na panlipunan gaya ng mga alumni ng mga partikular na unibersidad sa halip na sa paghirang ng pinaka may kakayahang kandidato.

** Ang kaunting interaksiyon sa mga opisyal ay nagbabawas ng mga pagkakataon para sa korupsiyon. Halimbawa, ang paggamit ng internet para sa pagpapadala ng kinakailangang impormasyon tulad ng mga aplikasyon at pormang pang buwis at pagkatapos ay ipoproseso ito gamit ang mga automadong sistema ng kompyuter. Ito ay maaari ring magpabilis ng pagpoproseso at magbawas ng mga hindi sinasadyang kamalian ng tao (tignan ang [[e-Government]]).

Gayunpaman, may isang kontra-punto na ang mga industriyang may [[oligarkiya]] sa mga kompanya ay maaaring tiwali na may mga sabwatang pagtatakda ng presyo na pumipwersa sa mga nakasalalay na negosyo at iba pa. Ang tanging pagkakaroon ng isang bahagi sa pamilihan na pag-aari ng iba maliban sa oligarkiya (i.e. sektor na pampubliko) ang kokontrol sa kanila sa mga ito. Kung ang sektor na pampubliko ay kumikita at nagbebenta ng kanilang produkto sa kalahati ng presyo ng mga kompanyang pribadong sektor, walang kakayahan ang mga pribadong sektor na kompanya na sabayang magpresyo sa gayong antas at panatilihin ang kanilang mga kustomer. Ang kompetisyon ay kumokontrol sa mga kompanyang ito. Ang korupsiyon sa pribadong sektor ay maaaring magpataas ng [[kahirapan]] at kawalang magawa ng populasyon at kaya ito ay maaaring umapekto sa korupsiyon sa matagalang panahon.

Ang [[pampolitika na korupsiyon]] ang pag-abuso ng pampublikong kapangyarihan, opisina o mga pinagkukunan ng mga [[hinalal]] na opisyal ng [[pamahalaan]] para sarili nitong pakinabang gaya halimbawa ng [[pangingikil]], paghimok sa paggawa ng mga ilegal na gawain, o pag-aalok ng mga [[suhol]]. Ito ay maaari ring kumuha ng anyo ng pagpapanatili sa sarili sa posisyong pampolitika na hinahawakan sa pamamagitan ng pagbili ng mga [[boto]] sa pamamagitan ng [[pagsasabatas]] ng mga [[batas]] na gumagamit ng [[buwis]] ng taongbayan. Ang sistemikong korupsiyon ang buong pagpapahina sa pampolitika o [[ekonomika]]ng sistema. Ang korupsiyon ng pamahalaan sa [[hudikatura]] ay malawak na alam sa maraming transisyonal at papaunlad na mga bansa dahil ang [[badyet]] ng pamahalaan ay halos buong kinokontrol ng [[ehekutibong sangay]] (pangulo). Ito ay nagpapawalang halaga sa [[separasyon ng mga kapanyarihan]] dahil ito ay lumilikha ng mahalagang pangsalaping pagsalalay ng [[hudikatura]]. Ang angkop na pambansang distribusyon ng kayamanan kabilang ang [[paggasta ng pamahalaan]] sa hudikatura ay paksa ng [[ekonomikang konstitusyonal]]. Mahalagang kilalanin ang pagkakaiba sa pagitan ng dalawang paraan ng korupsiyon sa hudikatura: ang pamahalaan sa pamamagitan ng pagpaplano ng badyet at iba't ibang mga pribilehiyo at sa pribado. Ang mga kasapi ng pamahalaan ay maaaring sumantala sa mga mapagkukunang pampolitika (halimbawa ang mga [[diamante]] o [[langis]] sa ilang mga kilalang kaso) o mga pag-aari ng estadong produktibong industriya. Ang isang bilang ng mga tiwalang pamahalaan sa buong mundo ay nagpayaman sa kanilang mga sarili sa pamamagitan ng [[tulong pandayuhan]] na karaniwang ginugugol ng mga ito sa mga magagara at nagpapasikat na mga gusali at mga sandatang pangmilitar.

Ang korupsiyon ay nangyayari rin sa sistemang [[hudikatura]] ng isang bansa. Ang mga kurakot na [[hukom]] (judge) na tumatanggap ng [[suhol]] ay magbababa ng desisyong pabor sa nanuhol at sa gayon ay nasisira ang integridad ng hustisya at pagiging patas ng sistemang korte.<ref>http://www.transparency.org/research/gcr/gcr_judicial_systems</ref>

Ang korupsiyon ay nangyayari rin sa [[pamamahayag]] (''media'').<ref name=mediacorruption>http://www.transparency.org/files/content/corruptionqas/368_Overview_of_Corruption_in_the_Media.pdf</ref> Kabilang sa mga korupsiyon sa pamamahayag ang:

*Pagtanggap ng suhol kapalit ng pananahimik o hindi paglalantad ng katiwalian ng isang indibidwal o kompanya. Sa ibang kaso, ang suhol ay hinihingi o kinikikil ng mamamahayag kapalit ng pananahimik sa paglalantad ng katiwalian o paglalantad ng hindi totoong kwentokuwento na makasisira sa isang indbidwal o kompanya. Ang tawag dito ay [[blackmail]].<ref name=mediacorruption/><ref>http://www.thestar.com/news/2007/03/18/blackmail_journalism_on_the_rise_in_china.html</ref>

*Pagtanggap ng suhol kapalit ng pagsusulat ng papuri o mga hindi totoong kwentokuwento tungkol sa isang indibidwal o isang produkto o serbisyo upang makinabang ang isang kompanya.<ref name=mediacorruption/>

*Ang [[International Anti-Corruption Day]] ay ipinagdiriwang taon-taon tuwing [[Disyembre 9]].