Mga wikang Bisaya: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
Linya 10:
}}
 
Ang '''mga wikang Bisaya''', ayon sa larangan ng [[lingguwistika|dalubwikaan]], kasama ng [[Wikang Filipino|Filipino]] at [[Wikang Bikol|Bikol]], ay kasapi ng pamilyang [[Mga wikang Gitnang Filipino|Gitnang Filipino]] ng mga [[wika]]. Karamihan sa mga wikang Bisaya ay ay sinasalita sa [[Kabisayaan]] ngunit sinasalita rin sila sa [[BicolBikol]] (partikular sa [[Sorsogon]] at [[Masbate]]), sa mga pulo sa timog ng [[Luzon]] tulad ng mga iyong mga bumubuo ng [[Romblon]], sa hilaga at kanlurang mga bahagi ng [[Mindanao]], at sa lalawigan ng [[Sulu]] sa timog-kanluran ng Mindanao. Ilan ding mga residente ng [[Kalakhang Maynila]] ang nagsasalita ng Bisaya, at ang karamihan ay nakakaunawa sa iba’t ibang digri dulot ng pamamayani rito ng [[mga Bisaya]].
 
Mga higit 30 wika ang bumubuo sa pamilyang Bisaya ng mga wika. Ang wikang Bisaya na may pinakamaraming tagapagsalita ay ang [[Wikang Cebuano|Cebuano]], sinasalita ng 20 milyong tao bilang katutubong wika sa gitnang Kabisayaan at sa hilaga at silangang mga bahagi ng Mindanao. Dalawa pang mga nangungunang wikang Bisaya ay ang [[Wikang Hiligaynon|Hiligaynon]], na sinasalita ng 7 milyon sa kanlurang Kabisayaan, at ang [[Wikang Waray-Waray|Waray-Waray]], sinasalita ng 3 milyon sa silangang Kabisayaan.
Linya 24:
Sa ngayon, wala pang katiyakan sa pinagmulan ng pangalang ''Bisaya''. Gayunman, mayroon ding pangkat-etnikong naninirahan sa mga bahagi ng [[Borneo|Borneong]] sakop ng [[Malysia]] na katukayo ang mga Bisaya ng [[Pilipinas]].
 
==KlasipikasyongPag-uuring Internal==
 
Naglahad si David Zorc ng internal na klasipikasyon ukol sa mga wikang Bisaya (Zorc, 1977:32).<ref name="Zorc">Zorc, David Paul. ''The Bisayan Dialects of the Philippines: Subgrouping and Reconstruction''. Canberra, Australia: Dept. of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1977.</ref> Ang limang pangunahing sangay ay Timog, Cebuan, Gitna, Banton at Kanluran. Subalit inilinaw ni Zorc na ang mga wikang Bisaya ay mas nararapat na ituring na isang diyalektong kontinyuwum ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''dialect continuum'') imbis na isang hanay ng mga magkakabukod na wika. Sinasabing ang mga wikang Timog Bisaya ang kauna-unahang humiwalay sa pangkat na siyang sinundan ng Cebuan hanggang sa tatlo pang sangay. Sa mga pulong [[Kabisayaan]], ang lalawigan ng [[Romblon]] ang pinakadibersipikado pagdating sa mga wika dahil tatlong kasapi ng mga sangay ay sinasalita rito.
 
36 uri sa kabuuan ang nakatala sa ibaba. Naka''italisa'' ang mga indibidwal na wika:
Linya 62:
**5. '''Kanluran'''
***Aklan (isinasalita sa hilagang [[Panay]])
****''[[wikang Malaynon|InakeanonMalaynon]]''
****''[[Wikang Aklanon|Aklanon]]''
***Kinarayan
Linya 73:
***Caluyanon
****''[[wikang Caluyanun|Caluyanon]]''
 
Ang wikang pantulong ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''auxiliary language'') na [[wikang Eskayan|Eskayan]] ay nagtaglay ng balarilang Bisaya, pero ito ay walang salitang Bisaya o [[mga wikang Filipino|Filipino]].
 
===Pag-uuring Ethnologue===
Samantala, ang 25 wikang Bisaya ay ikinilasipika ng Ethnologue sa limang maliliit na pangkat:
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!colspan="3"|Pamilya ng wika !! Bilang ng wika !! Wika
|-
| colspan="3" align="left"|[[wikang Banton|Banton]] || 1 || align="left"|Bantoanon
|-
| colspan="3" align="left"|[[Wikang Cebuan|Cebuan]] || 1 || align="left"|Cebuano
|-
| colspan="3" align="left"|Gitnang Bisaya || 1 ||align="left"| [[wikang Bantayanon|Bantayanon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Periperal || 5 ||align="left"| [[wikang Ati|Ati]], [[wikang Capiznon|Capiznon]], [[wikang Hiligaynon|Hiligaynon]], [[wikang Masbatenyo|Masbatenyo]], [[wikang Porohanon|Porohanon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Romblon || 1 ||align="left"| [[wikang Romblomanon|Romblomanon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Waray || 3 ||align="left"| [[wikang Baybayanon|Baybayanon]], [[wikang Kinabalian|Kinabalian]], [[wikang Hilagang Sorsoganon|Hilagang Sorsoganon]]
|-
| || || align="left"|Gubat || 1 ||align="left"| [[wikang Timog Sorsoganon|Timog Sorsoganon]]
|-
| || || align="left"|Samar-Waray || 1 ||align="left"| [[wikang Waray-Waray|Waray-Waray]]
|-
| colspan="3" align="left"|Timog Bisaya || 2 ||align="left"| [[wikang Surigaonon|Surigaonon]], [[wikang Tandaganon|Tandaganon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Butuan-Tausug || 2 ||align="left"| [[wikang Butuanon|Butuanon]], [[wikang Tausug|Tausug]]
|-
| colspan="3" align="left"|Kanlurang Bisaya || 2 ||align="left"| [[wikang Aklanon|Aklanon]], [[wikang Caluyanon|Caluyanon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Aklan|| 1 ||align="left"| [[wikang Malaynon|Malaynon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Kinaray-a|| 1 ||align="left"| [[wikang Kinaray-a|Kinaray-a]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Cuyanon|| 2 ||align="left"| [[wikang Cuyonon|Cuyo]], [[wikang Ratagnon|Ratagnon]]
|-
| ||colspan="2" align="left"|Hilagang-Gitna|| 1 ||align="left"| [[wikang Inonhan|Inonhan]]
|-
! colspan="3" |Kabuuan !! 25 !!
|}
 
[[Kaurian:mga wikang Bisaya| ]]