Papa Juan Pablo II: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Chitetskoy (usapan | ambag) mNo edit summary |
Chitetskoy (usapan | ambag) Pagsasalin: ika-3 bahagi |
||
Linya 125:
==Mga Tangkang Pagpaslang At Mga Plano==
[[File:en.PapalAssassinationAttemptMarker.jpg|thumb|right|The site in the [[Vatican City|Vatican City's]] [[Saint of the shooting of Pope Saint John Paul II is marked by a small marble tablet bearing John Paul's [[papal coats of arms|personal papal arms]] and the date in Roman numerals.]]
Habang papasok siya sa Plaza San Pedro para magsalita sa mga tagapakinig noong 13 Mayo, 1981,<ref>{{cite news |title=1981 Year in Review: Pope John Paul II Assassination (sic) Attempt |url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1981/Pope-John-Paul-II-Assasination-Attempt/12311754163167-6/ |publisher=United Press International (UPI) |year=1981}}</ref> binaril at lubhang nasugatan si Papa Juan Pablo II ni Mehmet Al Ağca, isang Turko na kasapi ng militanteng groupong pasismo na tinatawag na ''Grey Wolves''.<ref name="SanFrancisco"/> Gumamit ang tagapagbaril ng isang semi-awtomatikong pistolang Browning. Tinamaan ang papa sa tiyan at tumagos sa kaniyang mga bituka ng ilang beses.<ref name="Bottum"/> Sinugod si Juan Pablo II sa loob ng mga gusali ng Vatican at sa Ospital ng Gemelli. Habang sinusugod siya sa ospital ay nawalan siya ng malay. Bagaman hindi tinamaan ang kaniyang arterya, halos tatlong-kapat ng kaniyang dugo ang nawala. Inoperahan siya ng limang oras para magamot ang kaniyang mga sugat.{{sfn|Time Magazine 1982-01-25|p=1}} Sa kaniyang dagliang pagbabalik ng malay habang siya'y inooperahan, pinakiusapan niya sa mga duktor na huwag tanggalin ang kaniyang ''Kayumangging Skapular''.<ref name="scapolare"/> Binanggit ng papa na tumulong sa kaniya ang Ina ng Fatima upang mabuhay sa pagsubok na ito.{{sfn|Maxwell-Stuart|2006|p=234}}{{sfn|Dziwisz|2001}}{{sfn|Bertone|2000–2009}}
Line 136 ⟶ 137:
Noong 2009, nilathala ni John Koehler, isang mamamahayag at dating opisyal ng intelihensya ng hukbo, ang ''Spies of the Vatican: The Soviet Union's Cold War Against The Catholic Church'' (Mga Espiya ng Vatican: Ang Malamig na Digmaan ng Unyong Sobyet Laban Sa Simabahng Katoliko). Sa Sa kaniyang pagsasaliksik sa mga papeles ng mga lihim na pulisya ng Polonya at Silangang Alemanya, pinahayag ni Koehler na ang mga tangkang pagpaslang ay "may suporta ng KGB" at nagbigay siya ng mga detalye.<ref>''Publishers Weekly'', review of 'Spies in the Vatican', 11 May 2009</ref> Sa panunungkulan ni Juan Pablo II, maraming mga klerigo na nasa loob ng Vatican at may nominasyon ay tumangging magpa-orden, at kinalaunan ay mahiwagang umalis ng simbahan. Maraming mga naghaka-haka na sila talaga ay mga ahente ng KGB.
== Paghingi ng Tawad ==
Humingi ng tawad si Juan Pablo II sa halos lahat ng mga kalipunan na nagdusa sa kamay ng Simbahang Katoliko sa mga nagdaang mga panahon.<ref name="Memory"/>{{sfn|Pope John Paul II|2005|p=1}} Kahit na noong hindi pa siya Papa, isa na siyang tanyag na patnugot at tagasuporta sa mga inisyatiba tulad ng ''Liham ng Pagkakasundong Muli ng mga Obispong Polako at ng mga Obispong Aleman'' noong 1965. Bilang Papa, opisyal siyang humihingi ng tawad sa publiko sa mahigit 100 na pagkakamali, tulad ng:<ref name="Guardian">{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2000/mar/13/catholicism.religion |title=Pope says sorry for sins of church|publisher=The Guardian |work=The Guardian |date=13 March 200 | accessdate=14 January 2013 |author=Caroll, Rory |location=London}}</ref><ref name="BBC News 1">{{cite news | url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/christianity/pope/johnpaulii_1.shtml | title= Pope issues apology|publisher=BBC | accessdate=14 January 2013 | author=BBC News}}</ref><ref name="BBC News 2">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/674246.stm | title= Pope apologises for Church sins| publisher=BBC News |accessdate=14 January 2013 | author=BBC News | date=12 March 2000}}</ref><ref name="Ontario">{{cite news |url=http://www.religioustolerance.org/popeapo2.htm | title=Apologies by Pope John Paul II | publisher=Ontario Consultants |date=7 March 2000 | accessdate=14 January 2013 | author=Robinson, B A}}</ref>
* Ang legal na proseso labal sa siyentipoko at pilosopong Italyanong si [[Galileo Galilei]], na isa ding tapat na Katoliko, noong 1633 (31 Oktubre 1992).<ref name="MsnbcNews2"/><ref name="Adherents"/>
* Ang pagkakadawit ng mga Katoliko kasama ang mga punong Aprikano na nagbenta sa kanilang mga nasasakupan sa Kalakalan ng Alipin sa Aprika (9 Agosto 1993).
* Ang papel ng pamunuan ng Simbahan sa parusang pagsusunog at sa digmaang pangrelihiyon bilang ganti sa Repormasyon ng Protestante (Mayo 1995, sa Republikang Tseko)
* Ang mga hindi makatarungang ginawa laban sa mga kababaihan, mga paglabag sa [[karapatan ng kababaihan]] at sa mga paninirang-puring ginagawa laban sa kababaihan sa kasaysayan (10 Hulyo 1995, sa isang liham para sa "bawat kababaihan").
* Ang pananahimik at kawalan ng aksyon ng maraming Katoliko noong kasagsagan ng ''Holocaust'' (16 Marso, 1998).
Noong 20 Nobyembre 2001, gamit ang ''laptop'' sa Vatican, nagpadala si Papa Juan Pablo II ng kaniyang kauna-unahang e-liham, na naghihingi ng kapatawaran ukol sa mga kaso ng ''sex abuse'', ukol sa mga "Ninakaw na Henerasyon" ng mga batang Aborigen ng Australia na suportado ng Simbahan, at sa Tsina ukol sa asal ng mga misyonerong Katoliko noong panahon ng kolonyalismo.<ref name="PopeApologises"/>
==Kalusugan==
Noong siya ay naging Papa noong 1978, aktibo pa si Juan Pablo II sa larangan ng isports. Sa edad na 58 taon siya ay napakalusog at napaka-aktibo. Ang ilan sa kaniyang ginagawa ay ang pagdya-''jogging'' sa mga hardin ng Vatican, pagbubuhat, paglalangoy at pagha-''hike'' sa mga kabundukan. Mahilig din siya sa putbol. Pinagsalungat ng midya ang kalakasan ng bagong Papa sa kahinaan nina Juan Pablo II at Paulo VI, ang katabaan ni Juan XXIII at ang pagiging masakitin diumano ni Pio XII. Ang katangi-tanging papa sa makabagong panahon na may tanging sigla ay si Papa Pio XI (1922-1939), kung saan mahilig siyang mamundok.<ref name="Ratti"/><ref name="Ratti2"/>
Ngunit, matapos ang mahigit na dalawampu't limang taong pagiging Papa, humina ang kalusugan ni Juan Pablo dahil sa mga tangka sa buhay niya (na isa doon ang nagbigay sa Papa ng matinding kasugatan) ni Mehmet Ali Ağca at ang ilang mga katatakutan sa kanser. Noong 2001, nakitaan siya na may [[Karamdaman ni Parkinson]].<ref name="Parkinsons2001"/> Pinaghihinalaan na ito ng ilang mga dayuhang tagamasid noon pa man, ngunit noon lamang 2003 ito inamin ng Papa. Kahit na hirap magsalita, mahina ang pagdinig at may sakit na ''osteoarthrosis'', pinagpatuloy pa rin niya ang paglalakbay sa buong daigdig bagaman madalang siyang maglakad sa publiko.
===Kamatayan at libing===
Isinugod sa ospital si Papa Juan Pablo II dahil sa kahirapan sa paghinga dulot ng trangkaso noong 1 Pebrero 2005.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4228059.stm |title=Europe | Pope John Paul rushed to hospital |publisher=BBC News |date=2 February 2005 |accessdate=17 February 2013}}</ref> Lumabas siya ng ospital noong 10 Pebrero, ngunit naospital uli siya dahil sa kahirapan sa paghinga dalawang linggo ang lumipas, at doon siya ginawan ng ''tracheotomy''.<ref>{{cite web|url=http://www.catholicnewsagency.com/news/pope_john_paul_resting_breathing_on_own_following_tracheotomy/ |title=Pope John Paul resting; breathing on own following tracheotomy|publisher=Catholic News Agency |date=25 February 2005 |accessdate=17 February 2013}}</ref> Noong 31 Marso 2005, dulot ng [[impeksyon sa daanan ng pag-ihi]],{{sfn|BBC 2005-04-01}} nagkaroon siya ng ''septic shock'', isang impeksyon na may kasamang mataas na lagnat at mababang presyon ng dugo. Sa kabila nito, hindi siya inospital. Sa halip, nanatili siya sa kaniyang pribadong tirahan, kung saan binantayang maigi ang kaniyang kalusugan ng isang grupo ng mga kasangguni. Nagbigay ito ng hudyat na naniniwala ang Papa at ang kaniyang mga malapit sa kaniya na nalalapit na ang kaniyang kamatayan. Hiniling ng papa na siya ay bawian ng buhay sa Vatican.{{sfn|BBC 2005-04-01}} Sa araw ding iyon, ipinahayag ng Vatican na binigyan na si Papa Juan Pablo II ng [[Pagpapahid ng Maysakit]]. Sa mga huling araw ng buhay ng Papa, nananatiling nakasindi ang mga ilaw buong gabi sa kaniyang silid kung saan siya ay nakaratay sa pinakatuktok na palapag ng [[Palasyong Apostoliko]]. Mahigit sampung libong mga katao ang dumagsa at nakipagpuyatan sa Plaza San Pedro at sa mga kalapit na mga kalsada ng dalawang araw. Noong nalaman ito ng Papa, di-umanong binanggit niya ang mga katagang ito: "Hinahanap ko kayo, at ngayong pumaroon kayo sa akin, at ako ay nagpapasalamat."<ref name="LastWords"/>
Noong Sabado, 2 Abril 2005, bandang 15:30 CEST, nagsalita si Juan Pablo II ng kaniyang mga huling salita sa kanyang mga lingkod sa wikang Polako, , ''"Pozwólcie mi odejść do domu Ojca"'' ("Pabayaan niyo akong lumisan tungo sa tahanan ng Ama"). Matapos ang apat na oras, siya ay na-comatose. <ref name="LastWords"/><ref name="BBCLastWords"/> Sa loob ng kaniyang silid ay isinagawa ang Misa ng Pangalawang Linggo ng Pagkabuhay, at ang paggunita sa kanonisasyon ni Santa Maria Faustina noong 30 Abril 2000. Kasama sa kaniyang tabi ay isang kardinal galing Ukraina na nakasama ang Papa sa pagsisilbi bilang mga pari sa Polonya, mga madreng Polako na kasapi ng Kongregasyon ng mga Lingkod na Babae ng Pinakabanal na Poso ni Jesus, na siyang nagpapatakbo ng sambahayan ng Papa.
Pumanaw si Papa San Juan Pablo II noong 2 Abril 2005, sa kaniyang pribadong silid bandang 21:37 CEST (19:37 UTC), dahil sa atake sa puso dulot ng labis na mababang presyon ng dugo (hypotension) at ang tuluyang pagbagsak ng kaniyang sistema ng sirkulasyon dulot ng ''septic shock'', 46 araw bago ang kaniyang ika-85 kaarawan.<ref name="BBCLastWords"/><ref name="Pisa"/>{{sfn|Navarro-Valls 2 April 2005}} Wala ang mga malapit na pamilya ni Juan Pablo noong siya ay pumanaw, at nakalarawan ang kaniyang mga damdamin sa kaniyang isinulat na Huling Habilin noong 2000.{{sfn|Stourton|2006|p=320}} Inamin ni Stanisław Dziwisz na hindi niya sinunog ang mga personal na liham ng papa, taliwas sa pagiging bahagi ito ng huling habilin.<ref>{{Cite news |title=Pope aide 'has not burned papers' |newspaper=''BBC News'' |date=5 June 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4610607.stm |accessdate=12 August 2013}}</ref>
Ang mga ritwal at tradisyong ginawa sa pagkamatay ng papa ay ginagawa na noon pa mang gitnang panahon. Ang Seremonya ng Bisitasyon ay ginawa mula 4 hanggang 7 Abril 2005 sa Basilika San Pedro. Nailantad sa Habilin ni Papa Juan Pablo II na inilimbag noong 7 Abril 2005<ref name="Last Will"/> na nais ng Papa na mailibing sa kaniyang tinubuang Polonya, ngunit iniwan niya ang huling desisyon sa Kolehiyo ng mga Kardinal, na siyang nagnanais mailibing ang Papa sa ilalim ng Basilika San Pedro, bilang pagpupugay sa kahilingan ng Papa na mailagay sa "hubad na lupa."
Ang Misa ng ''Requiem'' ay idinaos noong 8 Abril 2005, at siyang sinasabi na nakapagtala ng pandaigdig na rekord sa dami ng dumalo at sa mga bumisitang mga puno ng estado sa libing.<ref name="MsnbcNews2"/><ref name="CNN"/><ref name="Independent"/><ref name="BBCMiracle"/> Naging pinakamalaking itong pagtitipon ng mga puno ng estado sa kasaysayan, na nilagpasan ang mga libing ni [[Winston Churchill]] noong 1965 at ni Josip Broz Tito noong 1980. Sumabay sa mga mananampalatayang nakilibing ang apat na hari, limang reyna, humigit-kumulang 70 presidente at punong ministro, at mahigit 14 puno ng relihiyon. <ref name="CNN"/> Marahil ito ang naging pinakamalaking peregrinong Cristiano na idinaos, kung saan tinatayang lagpas apat na libo ang nagtipon sa loob at sa paligid ng Lungsod ng Vatican.<ref name="MsnbcNews2"/><ref name="Independent"/><ref name="BBCMiracle"/><ref name="Beltway"/>
Ang [[Dekano ng Kolehiyo ng mga Kardinal]], si Kardinal Joseph Ratzinger, ang namuno sa seremonya. Inilibing ang labi ni Juan Pablo II sa mga grotto sa ilalim ng basilika, sa Libingan ng mga Papa. Inilagay ang kaniyang mga labi sa kaparehong alkoba na dating kinalalagyan ng mga labi ni Papa Juan XXIII.
== Paglalakbay ==
| |||