Ludwig Wittgenstein: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Legobot (usapan | ambag)
m Bot: Migrating 83 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9391 (translate me)
Xqbot (usapan | ambag)
m Robot: Tampok na artikulo ang ko:루트비히 비트겐슈타인; Kosmetiko pagbabago
Linya 4:
| image_size = 260px
| alt = photograph
| caption = Photographed by Ben Richards<br />[[Swansea]], Wales, 1947
| birth_date = {{Birth date|df=yes|1889|04|26}}
| birth_place = [[Vienna]], Austria
Linya 12:
| resting_place = [[Ascension Parish Burial Ground, Cambridge|Ascension Parish Burial Ground]], Cambridge
| resting_place_coordinates = {{Coord|52.2176|N|0.1001|E|type:landmark_region:GB|display=title}}
| known_for = [[Picture theory of language]] <br /> [[Truth functions]]</br> [[States of affairs]] <br /> [[Logical necessity]]<br />[[Meaning is use]]<br />[[Language-games]]<br />[[Private language argument]]<br /> [[Family resemblance]]<br /> [[Rule following]] <br /> [[Forms of life]]<br /> [[Fideism#Wittgenstein_and_fideismWittgenstein and fideism|Wittgensteinian fideism]]<br />[[Anti-realism]]<br />[[Wittgenstein's philosophy of mathematics]]<br />[[Ordinary language philosophy]]<br />[[Analytic_philosophyAnalytic philosophy#Ideal_language_analysisIdeal language analysis|Ideal language analysis]]</br>[[Private_language_argumentPrivate language argument#Meaning_scepticismMeaning scepticism|Meaning scepticism]]<br />[[Private_language_argumentPrivate language argument#Memory_scepticismMemory scepticism|Memory scepticism]]<br />[[Intuitionism]]<br />[[Semantic externalism]]<br />[[Quietism]]
| education = PhD (University of Cambridge)
| alma_mater = Berlin Technische Hochschule<br />[[Victoria University of Manchester]]<br />[[University of Cambridge]]
| notable_works = ''[[Tractatus Logico-Philosophicus]]'' (1921)<br />''[[Some Remarks on Logical Form]]''<br /> ''[[Philosophical Investigations]]'' (1953)
| influences = [[St. Augustine of Hippo]], [[Fyodor Dostoyevsky]], [[Gottlob Frege]], [[Johann Wolfgang von Goethe]], [[William James]], [[Søren Kierkegaard]], [[G. E. Moore]], [[Bertrand Russell]], [[Arthur Schopenhauer]], [[Oswald Spengler]], [[Baruch Spinoza]], [[Leo Tolstoy]]
| influenced = [[Theodor W. Adorno]], [[G. E. M. Anscombe]], [[A. J. Ayer]], [[David Bloor]], [[Noam Chomsky]], [[Donald Davidson (philosopher)|Donald Davidson]], [[Daniel Dennett]], [[Paul Feyerabend]], [[Jürgen Habermas]], [[Stanley Hauerwas]], [[Friedrich Hayek]], [[Saul Kripke]], [[John Warwick Montgomery]],<ref>{{cite book|last=Montgomery|first=John Warwick|title=Tractatus Logico-Theologicus|url=http://www.worldevangelicals.org/lausanne/data/resources/John%20Warwick%20Montgomery%20-%20Tractatus%20Logico-Theologicus.pdf|edition=3rd|year=2005|publisher=Verlag für Kultur und Wissenschaft}}</ref> [[Karl Popper]], [[Frank P. Ramsey]], [[Richard Rorty]], [[Gilbert Ryle]], [[Moritz Schlick]], [[P. F. Strawson]], [[Jules Vuillemin]]
| style =
| nationality = [[Austria]]n (1889–1939)<br />[[United Kingdom|British]] (1939–1951)
| occupation = Philosopher
| partner =
Linya 26:
| signature =
| signature_alt =
| website = [http://wab.aksis.uib.no/index.page The Wittgenstein Archives at the University of Bergen]<br />[http://www.wittgen-cam.ac.uk/cgi-bin/forms/home.cgi The Cambridge Wittgenstein Archive]
}}
{{Portal|Philosophy}}
 
Si '''Ludwig Josef Johann Wittgenstein''' (26 Abril 1889 – 29 Abril 1951) ay isang pilosopong Austriano-British na pangunahing gumawa sa [[lohika]], [[pilosopiya ng matematika]], [[pilosopiya ng pag-iisip]] at [[pilosopoya ng wika]]. <ref name="Time">{{cite news | title=LUDWIG WITTGENSTEIN: Philosopher (subscription required)&nbsp;— Time 100: Scientists and Thinkers issue| work=Time Magazine Online |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,990616,00.html|date=29 March 1999|last=Dennett|first=Daniel |accessdate=29 November 2011}}</ref> Siya ay propesor ng pilosopiya sa [[University of Cambridge]] mula 1939 hanggang 1947.<ref name=autogenerated2>Dennett, Daniel. [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,990616,00.html "Ludwig Wittgenstein: Philosopher"], ''Time'' magazine, 29 March 1999.</ref> Sa kanyang buhay, siya ay naglimbag ng isa lamang review ng aklat, isang diksiyonaryo ng mga bata at isang 75 pahinang ''[[Tractatus Logico-Philosophicus]]'' (1921).<ref>For his publications during his lifetime, see Monk, Ray. ''How to read Wittgenstein''. W.W. Norton & Company. 2005, p. 5.
* For the number of words published in his lifetime, see Stern, David. [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-0378.2010.00425.x/full "The Bergen Electronic Edition of Wittgenstein's ''Nachlass''"], ''The European Journal of Philosophy''. Vol 18, issue 3, September 2010.</ref> Noong 1999, ang kanyang [[postiyumoso]]ng inilimbag na akdang ''[[Philosophical Investigations]]'' (1953) ay nirangguhan bilang ang pinakamahalagang aklat ng ika-20 pilosopiya ng Baruch Poll.<ref name="onlinelibrary.wiley.com">Lackey, Douglas. [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/0031-806X.00022/abstract?systemMessage=Due+to+scheduled+maintenance+access+to+the+Wiley+Online+Library+may+be+disrupted+as+follows%3A+Monday%2C+6+September+-+New+York+0400+EDT+to+0500+EDT%3B+London+0900+BST+to+1000+BST%3B+Singapore+1600+to+1700 "What Are the Modern Classics? The Baruch Poll of Great Philosophy in the Twentieth Century"], ''Philosophical Forum''. 30 (4), December 1999, pp. 329–346. *For a summary of the poll, see here [http://lindenbranch.weblogs.us/archives/878]. Retrieved 3 September 2010.</ref> Siya ay inilarawan ng pilosopong si [[Bertrand Russell]] bilang ang "pinakaperpektong halimbawang aking kailanman nakilala ng henyo gaya ng tradisyonal na naiisip, masigasig, malalim, masidhi at nananaig".<ref>For the Russell quote, see McGuinness, Brian. ''Wittgenstein: A Life : Young Ludwig 1889–1921''. University of California Press, 1988, p. 118.</ref>
Siya ay ipinanganak sa [[Vienna]] sa isa sa pinakamayamang pamilya sa Europa. Kanyang ipinamigay ang kanyang namanang kayamanan. <ref>Duffy, Bruce. [http://www.nytimes.com/1988/11/13/books/the-do-it-yourself-life-of-ludwig-wittgenstein.html?sec=&spon=&pagewanted=1 "The do-it-yourself life of Ludwig Wittgenstein"], ''The New York Times'', 13 November 1988, p. 4/10.
* For his selling his furniture, see [http://www.wittgen-cam.ac.uk/biogre6.html "Ludwig Wittgenstein: Tractatus and Teaching"], Cambridge Wittgenstein archive. Retrieved 4 September 2010.</ref> Ang tatlo sa kanyang mga kapatid na lalake ay [[pagpapatiwakal|nagpatiwakal]] at kanya ring naisip gawin ito.<ref>For the brothers' suicides, see Waugh, Alexander. [http://www.telegraph.co.uk/culture/3559463/The-Wittgensteins-Viennese-whirl.html "The Wittgensteins: Viennese whirl"], ''The Daily Telegraph'', 30 August 2008.
* Also see Gottlieb, Anthony. [http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2009/04/06/090406crbo_books_gottlieb "A Nervous Splendor"], ''The New Yorker'', 9 April 2009.</ref> Siya ay lumisan sa academia ng ilang mga beses: sa pagsisilbi bilang opiser sa harapang linya noong [[Unang Digmaang Pandaigdig]] kung saan ay dinekorahan siya ng ilang beses para sa kanyang katapangan, sa pagtuturo sa mga eskwela sa mamalayong nayon ng Austria kung saan ay nakasagupa niya ang isang kontrobersiya sa pananakit sa mga bata nang sila ay magkamali sa matematika, at noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] bilang isang [[hospital porter]] sa London kung saan ay sinabi niya sa mga pasyente na huwag uminom ng mga gamot na nireseta sa kanila at walang isang nakakaalam na isa siya sa pinakasikat na pilosopo sa daigdig.<ref>Monk, Ray. ''Ludwig Wittgenstein: The Duty of Genius''. Free Press, 1990, pp. 232–233, 431.
* For his commendation, see Waugh, Alexander. ''The House of Wittgenstein: a Family at War''. Random House of Canada, 2008, p. 114.</ref> Gayunpaman, kanyang inilarawan ang pilosopiya bilang "ang tanging gawa na nagbibigay sa akin ng tunay na satispaksiyon."<ref>Malcolm, (Additional note) p. 84.</ref>
 
Ang kanyang pilosopiya ay kadalasang hinahati sa pagitan ng kanyang maagang panahon na binigyang halimbawa ng ''Tractatus'' at kalaunang panahon na ''Philosophical Investigations''. Ang maagang Wittgenstein ay nauukol sa relasyong lohikal sa pagitan ng mga proposisyon at daigdig at naniwalang sa pagbibigay ng salaysay ng lohikang likas sa relasyong ito, kanyang nalutas ang lahat ng mga problemang pilosopikal. Ang kalaunang Wittgenstein ay tumakwil sa marami sa mga konklusyon ng ''Tractatus'' na nangatwirang ang kahulugan ng mga salita ay binubuo ng tungkuling kanilang ginagampanan sa loob ng ibinigay na [[wika-laro]]. Ang kanyang impluwensiya ay nadama sa halos bawat larangan ng humanidad at mga agham panlipunan ngunit may malawak na magkakaibang mga interpretasyon ng kanyang pananaw. Ayon sa salita ng kanyang kaibigan at kasamang si [[Georg Henrik von Wright]]: "Siya ay ng opinyon... na ang kanyang mga ideya ay pangkalahatang maling naunawaan at niliko kahit ng mga naghahayag niyang mga alagad. Kanyang pinagdudahan na siya ay mahusay na mauunawaan sa hinaharap. Minsang niyang naramdaman na parang siya ay sumusulat para sa mga tao sa ibang paraan, humihinga ng ibang hangin ng buhay mula sa kasalukuyang panahong mga tao".<ref name="autogenerated6">Malcolm, p. 6.</ref>
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
[[Kategorya:Mga pilosopong Austriano]]
[[Kategorya:Mga agnostiko]]
[[Kategorya:Mga pilosopo ng matematika]]
[[Kategorya:Mga pilosopo ng wika]]
 
{{Link FA|ko}}