Saddam Hussein: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Pinapalitan ang pahina ng 'desear bermundo'
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 110.55.65.40 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Legobot
Linya 1:
{{Infobox officeholder
desear bermundo
|name = Saddam Hussein
|image = Iraq,_Saddam_Hussein_(222).jpg
|office = 5th [[President of Iraq]]
|term_start = 16 July 1979
|term_end = 9 April 2003
|primeminister = {{Collapsible list
|title=
|[[Sa'dun Hammadi]]
|[[Mohammed Amza Zubeidi]]
|[[Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai]]}}
|predecessor = [[Ahmed Hassan al-Bakr]]
|successor = [[Jay Garner]]*
|office2 = Chairman of the [[Iraqi Revolutionary Command Council|Revolutionary Command Council]]
|term_start2 = 16 July 1979
|term_end2 = 9 April 2003
|predecessor2 = [[Ahmed Hassan al-Bakr]]
|successor2 = Post abolished
|office3 = General Secretary of the [[Baathism|Regional Command]] of the [[Ba'ath Party|Iraqi Ba'ath Party]]
|term_start3 = 16 July 1979
|term_end3 = 13 December 2003 (''[[de facto]]'', 30 December 2006, ''[[de jure]]'')
|predecessor3 = [[Ahmed Hassan al-Bakr]]
|successor3 = [[Izzat Ibrahim ad-Douri]]
|office4 = 57th & 61st [[Prime Minister of Iraq]] <br/><small>11th & 15th Prime Minister of the Republic of Iraq</small>
|term_start4 = 29 May 1994
|term_end4 = 9 April 2003
|predecessor4 = [[Ahmad Husayn Khudayir as-Samarrai]]
|successor4 = [[Mohammad Bahr al-Ulloum]]**
|term_start5 = 16 July 1979
|term_end5 = 23 March 1991
|predecessor5 = [[Ahmed Hassan al-Bakr]]
|successor5 = [[Sa'dun Hammadi]]
|birth_name = Saddam Hussein Abd al-Majid al-Tikriti
|birth_date = {{Birth date|1937|4|28|df=y}}
|birth_place = [[Al-Awja]], [[Kingdom of Iraq|Iraq]]
|death_date = {{Death date and age|2006|12|30|1937|4|28|df=y}}
|death_place = [[Kadhimiya]], Iraq
|party = [[Ba'ath Party]] ([[National Progressive Front (Iraq)|NPF]])<ref>Ian Gorvin. ''Elections Since 1945''. Harlow, Essex: Longman. 1989. p. 166. "Since 1968 [as of 1989] political power in Iraq has rested with the Arab Baath Socialist Party, which is the main component of the National Progressive Patriotic Front."</ref>
|spouse = [[Sajida Talfah]], [[Samira Shahbandar]]
|children = [[Uday Hussein|Uday]], [[Qusay Hussein|Qusay]], [[Raghad Hussein|Raghad]], [[Rana Hussein|Rana]], [[Hala Hussein|Hala]]
|religion = [[Sunni Islam]]
|footnotes = *As administrator of the [[Coalition Provisional Authority]] of Iraq.<br>**As Acting President of the [[Iraqi Governing Council|Governing Council of Iraq]].
}}
 
Si '''Saddam Hussein Abd al-Majid al-Tikriti'''<ref>Ang Hussein ay hindi isang [[apelido]] sa diwang Kanluranin. Ang "Saddam" (binibigkas na "Sad-DAHM") ay ang bigay sa kanyang personal na pangalan; "Hussein" ang ibinigay na personal na pangalan para sa kanyang ama; "al-Majid" ang kanyang apelido o pangalang pangmag-anak, at "al-Tikriti" ang pangalang nagsasabi kung saang rehiyon siya nagmula. Sa maraming mga bansang Arabo, karaniwan siyang tinatawag na "Saddam Hussein" o "Saddam." Subalit, sa Irak, dati at palagi siyang tinatawag sa pamamagitan ng kanyang pormal na pamagat bilang pangulo. May ilang taong nakikipagtalo na bastos ang pagtawag lamang sa kanya ng "Saddam" at hindi naaangkop kaugnay ng akademya. Pangkaraniwan sa mga lalaking Arabo ang pagdaragdag ng pangalan ng bayan o nayon na kanilang pinanggalingan sa kanilang pangalan. Dahil dito, ang pangalan niya ay magiging "Saddam Hussein al-Awja."</ref> ([[Abril 28]], [[1937]] <ref name="ref2"> Sa ilalim ng kanyang pamahalaan, ang petsang ito ang kanyang opisyal na petsa ng kapanganakan. Hindi naisulat kailan man ang tunay na petsa ng kanyang pagkakasilang, ngunit iniisip na nasa pagitan ng 1935 at 1939. Mula kay Con Coughlin, ''Saddam The Secret Life'', Pan Books, 2003 (ISBN 0-330-39310-3).</ref> - [[Disyembre 30]], [[2006]]<ref name="CNN11">{{cite web | title= Hussein executed, Iraqi TV stations report | work=''[[CNN]]'' | url=http://www.cnn.com/2006/WORLD/meast/12/29/hussein/index.html | accessdate=Disyembre 30 | accessyear=2006}}</ref>), ay isang dati at ikalimang [[Pangulo ng Irak|Pangulo]] ng [[Irak]], mula [[Hulyo 16]], [[1979]] hanggang [[Abril 9]], [[2003]] nang siya ay patalsikin sa kapangyarihan sa [[Digmaan sa Irak]] na pinamunuan ng [[Estados Unidos]]. Isang pangunahing miyembro ng rebolusyonaryong Partidong Ba'ath na nagtataguyod ng halong nasyonalismong Arabo at Arabong sosyalismo, si Saddam ay gumanap ng isang mahalagang papel sa kudeta noong 1968 na naglagay sa partidong ito sa kapangyarihan sa matagal na panahon sa Irak.
 
Bilang bise presidente sa ilalim ng may sakit na si Heneral Ahmed Hassan al-Bakr na sa mga panahong ito ay maraming mga pangkat ang itinuturing na may kakayahang patalsikin ang kasalukuyang gobyerno, si Saddam ay lumikha ng puwersang seguridad kung saan kanyang mahigpit na kinontrol ang alitan sa pagitan ng gobyerno at puwersang sandatahan(armed forces). Nang simula nang 1970, ginawa ni Saddam na pambansa ang langis at ibang mga industriya. Ang mga pag-aari ng estadong bangko ay kanyang iniligay sa kanyang pangangasiwa upang ang sistemang ito ay hindi bumagsak. Sa dekada 1970, kanyang pinagtibay ang kanyang kapangyarihan sa mga kasangkapan ng gobyerno habang ang mga kita sa langis ay tumulong upang mapalago ng mabilis ang ekonomiya ng Irak. Si Saddam ay isang tagasunod ng sektang [[Sunni]] ng [[Islam]]<ref>http://articles.cnn.com/2006-12-30/world/hussein_1_saddam-hussein-rubaie-muqtada-al-sadr?_s=PM:WORLD</ref> at sa mga panahong ito, ang mga posisyon sa gobyerno ay pinuno ng mga [[Sunni]] na bumubuo lamang sa isa sa lima(1/5) ng populasyon ng Irak. Kanya ring sinugpo ang maraming mga kilusan partikular na ang [[Shia]] at [[Kurdish]] na nagnanais patalsikin ang gobyerno o magkamit ng independensiya. Napanatili ni Saddam ang kanyang kapangyarihan noong digmaang Iran-Irak noong 1980 hanggang 1988. Noong 1990, kanyang sinakop ang [[Kuwait]] at dahil dito, ang isang internasyonal na koalisyon ay nanghimasok upang palayain ang Kuwait sa [[digmaan ng Gulpo noong 1991]] ngunit hindi nito napatalsik si Saddam sa kapangyarihan. Habang ang iba ay pinupuri si Saddam sa kanyang matibay na panindigan laban sa Israel kabilang na ang pagpapaputok ng misayl(missile) sa mga pinatatamaang lugar sa Israel, marami naman ang kumondena sa kanya dahil sa brutalidad ng kanyang diktadurya.
 
Noong Marso 2003, isang koalisyon ng mga bansa na pinamunuan ng [[Estados Unidos]] at [[Nagkakaisang Kaharian]] ay sumakop sa Irak upang patalsikin si Saddam dahil sa paniniwalang si Saddam ay nagtatago ng mga [[sandatang pangwasak ng masa]] at may kaugnayan sa mga terorista. Ang partidong Ba'ath ay nabuwag at ang Irak ay lumipat sa isang sistemang demokratiko. Pagkatapos ng pagkakadakip kay Saddam noong Disyember 13, 2003, siya ay nilitis sa ilalim ng pansamantalang gobyerno hinggil sa pagpatay noong 1982 sa 148 mga [[Shia|Shiite]] na Iraki. Siya ay napatunayang may sala at nahatulang mamatay sa pamamagitan ng pagbibigti na naganap noong Disyembre 30, 2006.
 
== Tingnan din ==
* [[Paglilitis kay Saddam Hussein]]
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
{{usbong|Tao|Irak}}
 
{{DEFAULTSORT:Hussein, Saddam}}
{{BD|1937|2006|Hussein, Saddam}}
 
[[Kategorya:Mga Iraki]]
[[Kategorya:Kasaysayan ng Irak]]
[[Kategorya:Mga Pangulo ng Irak]]
[[Kategorya:Mga Muslim]]
{{Link FA|ru}}