Septuagint: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m orthography, replaced: kwento → kuwento using AWB
Rotlink (usapan | ambag)
m fixing dead links
Linya 26:
===Mga pagkakaibs sa Latinong Vulgata at tekstong Masoretiko===
 
Ang mga pinagkunan sa maraming mga pagkakaiba sa pagitan ng Septuagint, [[Latinong Vulgata]] at [[Masoretiko]] ay matagal nang tinatalakay ng mga skolar. Ang pananaw na tinatanggap ng mga skolar ngayon ay ang orihinal na Septuagint ay nagbibigay ng salin ng sinaunang bariantong tekstuwal (textual variant) ng Hebreo na iba sa ninuno ng Hebreong [[Masoretiko]] gayundin din ng [[Latinong Vulgata]] kung saan ang parehong huling ito ay tila may mas magkatulad sa ninunong tekstuwal. Ang mga pagkakaiba ng LXX at [[Masoretiko]] (MT) ay nahuhulog sa apat na mga kategorya:<ref>See, Jinbachian, ''Some Semantically Significant Differences Between the Masoretic Text and the Septuagint'', [http://web.archive.org/web/20040514084024/http://210.107.99.8/appendage/labhwp/Jinbachian.doc].</ref>
 
:# ''Pagkakaiba ng mga sangguniang Hebreo para sa MT at LXX''. Ang ebidensiya nito ay matatagpuan sa kabuuan ng Lumang Tipan. Ang pinakahalata ang pangunahing mga pagkakaiba sa [[Aklat ni Jeremias]] at [[Aklat ni Job]] kung saan ang LXX ay mas maikli at ang mga kabanata nito ay lumilitaw sa ibang pagkakasunod kesa sa MT at sa [[Aklat ni Esther]] kung saan ang halos isa't kalahati ng mga talata sa LXX ay walang paralelo (pagkakatugma) sa MT. Ang isang tagong halimbawa ay matatagpuan sa [[Aklat ni Isaias]] 36.11. Ang kahulugan ay sa huli nananatiling pareho ngunit ang pagpili ng mga salita ay nagbibigay ebidensiya sa ibang teksto. Ang MT ay mababasang ''"...al tedaber yehudit be-'ozne ha`am al ha-homa"'' [huwag salitan ang wikang Judean sa mga tenga ng (o-na maririnig ng) mga tao sa pader]. Ang parehong talata sa LXX ay mababasa ayon sa salin ni Brenton na "and speak not to us in the Jewish tongue: and wherefore speakest thou in the ears of the men on the wall." (at huwag salitain sa amin sa dilang Hudyo: at kaya salitain mo sa mga tenga ng mga lalake sa pader). Ang MT ay mababasang "people" (mga tao) kung saan sa LXX ay mababasang "men" (mga lalake). Sa pagkakatuklas ng [[Mga skrolyo ng Patay na Dagat]], ang mga tekstuwal na bariantong Hebreo ng Bibliya ay natagpuan. Ang katunayan ang talatang ito ay matatagpuan sa Qumran (1QIsa''a'') kung saan ang salitang Hebreo na "haanashim" (ang mga lalake) ay matatagpuan sa lugar ng "haam" (ang mga tao). Ang pagkakatuklas na ito at ng iba pang katulad nito ay nagpapakitang kahit tila maliit na pagkakaiba ng mga salin ay maaaring resulta ng pinagkunang tekstong bariantong Hebreo.