Marxismo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Namayan (usapan | ambag)
mNo edit summary
Namayan (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 10:
Ayon sa Marxistang analisis, nagaganap ang tunggalian ng mga uri sa kapitalismo dahil sa paglala ng mga kontradiksiyon sa pagitan ng produktibo, mekanisado at maayos na paggawa ng [[proletariat]], at ng pribadong pagmamay-ari at pribadong paglalaan ng labis na produkto sa anyo ng labis na halaga (o kita) ng iilang pribadong nagmamay-ari na tinatawag na [[burgis]]. Habang nagiging kapansin-pansin ang kontradiksiyon sa proletariat, sumisidhi ang pagkabalisa sa pagitan ng dalawang antagonistang uri ng lipunan na humahantong sa isang rebolusyong panlipunan. Ang matagalang kahahantungan ng rebolusyong ito ay ang pagtatatag ng [[sosyalismo]] – isang sistemang sosyo-ekonomiko batay sa kooperatibang pag-aari ng paraan ng produksiyon, pamamahagi batay sa naging kontribusyon ng bawat isa, at produksiyong tuwirang isinaayos upang gamitin. Sa paniniwala ni Karl Marx, habang patuloy na sumusulong ang puwersang produktibo at teknolohiya, magbibigay-daan ang sosyalismo sa isang yugto ng [[komunismo]] ng pagbabago ng lipunan. Ang komunismo ay magiging isang makataong lipunan na walang kaurian o estado at naninindigan sa panlahatang pagmamay-ari at sa prinsipyong "[[Mula sa bawat isa ayon sa kaniyang kakayahan, para sa bawat isa ayon sa kaniyang pangangailangan]]".
 
Nagsanga ng samu't-saring kaisipan ang Marxismo. Binibigyang halaga ng ibang kaisipan ang ilang aspekto ng klasikong Marxismo, habang pinagwawalang-halaga o iwinawaksi ang ilang aspekto nito; kung minsa'y pinagsasanib ang Marxistang analisis at di-Marxistang konsepto. Ang ilang anyo ng Marxismo naman ay nakatuon lamang sa isang aspekto ng Marxismo bilang puwersang magpapasiya sa pag-unlad ng lipunan — gaya ng paraan ng produksiyon, klase, ugnayang-kapangyarihan pangkapangyarihan, o pag-aari-arian — habang ikinakatuwiran na hindi ganoong kahalaga ang ibang aspekto o ang mga kasalukuyang pananaliksik ang nagpapawalang-halaga nito.<ref>{{cite book |last= O'Hara|first= Phillip |title= Encyclopedia of Political Economy, Volume 2 |publisher= Routledge|date=Setyembre 2003|isbn= 0-415-24187-1|page = 107|quote= Marxist political economists differ over their definitions of capitalism, socialism and communism. These differences are so fundamental, the arguments among differently persuaded Marxist political economists have sometimes been as intense as their oppositions to political economies that celebrate capitalism.}} {{en}}</ref> Halimbawa, ang mga Marxianong ekonomista ay may magkakasalungat na paliwanag sa krisis pang-ekonomiya at magkakaibang prediksiyon sa kalalabasan ng mga naturang krisis. Higit pa rito, ginagamit ng ibang anyo ng Marxismo ang Marxistang analisis sa pag-aaral ng iba't-ibang aspekto ng lipunan (hal. kulturang pangmadla, krisis pang-ekonomiya, o peminismo).<ref>{{cite book |last= Wolff and Resnick|first= Richard and Stephen |title= Economics: Marxian versus Neoclassical |publisher=The Johns Hopkins University Press|date=Agosto 1987|isbn= 0-8018-3480-5|page = 130|quote= The German Marxists extended the theory to groups and issues Marx had barely touched. Marxian analyses of the legal system, of the social role of women, of foreign trade, of international rivalries among capitalist nations, and the role of parliamentary democracy in the transition to socialism drew animated debates&nbsp;... Marxian theory (singular) gave way to Marxian theories (plural).}} {{en}}</ref>
 
Ang Marxistang pag-unawa sa kasaysayan at ng lipunan ay ginagamit ng mga akademiko sa mga disiplina ng [[arkeolohiya]] at [[antropolohiya]],<ref>Bridget O'Laughlin (1975) ''Marxist Approaches in Anthropology'' Annual Review of Anthropology Vol. 4: pp. 341–70 (Oktubre 1975) {{doi|10.1146/annurev.an.04.100175.002013}}.<br />William Roseberry (1997) ''Marx and Anthropology'' Annual Review of Anthropology, Vol. 26: pp. 25–46 (Oktubre 1997) {{doi|10.1146/annurev.anthro.26.1.25}}{{en}}</ref> [[araling pangmidya]],<ref>S. L. Becker (1984) "Marxist Approaches to Media Studies: The British Experience", Critical Studies in Mass Communication, 1(1): pp. 66–80. {{en}}</ref> [[agham pampulitika]], [[teatro]], [[kasaysayan]], [[sosyolohiya]], [[kasaysayang pansining|kasaysayan]] at [[teoryang pansining]], [[araling pangkultura]], [[edukasyon]], [[ekonomiks]], [[heograpiya]], [[kritisismong pampanitikan]], [[estetika]], [[sikolohiyang kritikal]], at [[pilosopiya]].<ref>Manuel Alvarado, Robin Gutch, and Tana Wollen (1987) ''Learning the Media: Introduction to Media Teaching'', Palgrave Macmillan. {{en}}</ref>