Wikipedia

Digmaang Koreano: Pagkakaiba sa mga binago

Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Choy4311 (usapan | ambag)
125 edit
No edit summary
Choy4311 (usapan | ambag)
125 edit
No edit summary
Linya 1:
{{Wikify|date=Nobyembre 2009}}
{{copyedit|date=Nobyembre 2009}}
{{Infobox military conflict
|conflict= Digmaang Koreano
Line 7 ⟶ 5:
|image= [[File:Korean War Montage 2.png|300px]]
|caption= Paikot pakanan mula itaas: Mga US Marines na bumabagtas sa mga linya ng mga Tsino sa kasagsagan ng kanilang pag-atras mula sa [[:en:Battle of Chosin reservoir|Lawa ng Chosin]]; paglapag ng mga sundalo ng [[Mga Nagkakaisang Bansa]] sa daungan ng Incheon kung saan nagsimula ang isang labanan roon; mga patakas na Koreano sa harap ng isang tangkeng pandigmang Amerikano; Mga US Marines na lumalapag sa Incheon sa pamumuno ni Unang Tinyente Baldomero Lopez; eroplanong pandigmang F-86 Sabre ng mga Amerikano
|date= ika-25 ng Hulyo, 1950 - ika-27 ng Hulyo, 1953
|place= sa [[Tangway ng Korea]]
|casus=
Line 25 ⟶ 23:
|commander1={{flagicon|North Korea}} [[Kim Il-sung]]{{br}}{{flagicon|North Korea}} Pak Hon-yong{{br}}{{flagicon|North Korea}} Choi Yong-kun{{br}}{{flagicon|North Korea}} Kim Chaek{{br}}{{flagicon|China}} [[Mao Zedong]]{{br}}{{flagicon|China}} Zhou Enlai{{br}}{{flagicon|China}} Peng Dehuai{{br}}{{flagicon|Soviet Union}} [[Joseph Stalin|Josef Stalin]]{{br}}{{flagicon|Soviet Union}} [[Nikita Khrushchev]]
|commander2={{flagicon|Timog Korea}} [[Syngman Rhee|Rhee Syng-man]]{{br}}{{flagicon|Estados Unidos|1912}} [[Harry Truman]]{{br}}{{flagicon|Estados Unidos|1912}}{{flagicon|United Nations}} [[Douglas MacArthur]]{{br}}{{flagicon|Estados Unidos|1912}} [[Dwight Eisenhower]]
|strength1= '''Kabuuhan:''' 3,316,000<br><br>{{flagicon|North Korea}} 260,000<br>{{flagicon|China}} 3,000,000<ref name=Li111>{{harvnb|Li|2007|p=111}}.</ref><br>{{flagicon|Soviet Union}} 26,000
|strength2= '''Kabuuhan:''' ~1,179,000<br><br>{{flagicon|Timog Korea}} ~600,000<br>{{flagicon|Estados Unidos|1912}} 450,000<br>{{flagicon|Nagkakaisang Kaharian}} 50,000<br>{{flagicon|Canada|1921}} 26,000<br>{{flagicon|Australia}} 17,000<br>{{flagicon|Pilipinas}} 7,430<ref name="autogenerated1">{{cite web|title=Filipino Soldiers in the Korean War (video documentary)|url=http://www.youtube.com/watch?v=9SBmEl3Gv60|accessdate=2008-03-24}}</ref><br>{{flagicon|Turkey}} 5,500<br>{{flagicon|Colombia}} 4,000<br>{{flagicon|Olanda}} 4,000<br>{{flagicon|Pransya}} 3,400<br>{{flagicon|New Zealand}} 1,400<br>{{flagicon|Thailand}} 1,300<br>{{flagicon|Ethiopia}} 1,300<br>{{flagicon|Greece}} 1,300<br>{{flagicon|Belhika}} 900<br>{{flagicon|Timog Aprika|1928}} 830<br>{{flagicon|Luxembourg}} 44
|casualties1= '''Kabuuhan:''' ~1,900,000 lahat ng sanhi
Line 31 ⟶ 29:
*{{flagicon|China}} 150,000 nasawi<br>860,000 nasugatan at naospital<br>21,000 nabihag, 14,000 tumraydor
*{{flagicon|Soviet Union}} 282 namatay
|casualties2 = '''Kabuuhan:''' ~1,100770,000 lahat ng sanhi, lahat ng mga bansang sumali sa digmaan
*{{flagicon|Timog Korea}} 138,000 nasawi<br>451,000 nasugatan<br>25,000 nawawala<br>8,343 nabihag
*{{flagicon|Estados Unidos|1912}} 40,000 nasawi<br>103,300 nasugatan<br>8,000 nawawala<br>4,714 nabihag
Line 48 ⟶ 46:
==Digmaan==
===Simula===
[[File:Korean war 1950-1953.gif|thumb|upright|Nagkapalitan ng teritoryo ang magkabilang panig sa digmaan mula 1950 hanggang 1953.<br><span style="background:#d45444;">Teritoryong sakop ng mga kawal ng Hilagang Korea at Tsina</span><br><span style="background:#4cd444;">Teritoryong sakop ng mga kawal ng Timog Korea, Estados Unidos at ng mga Magkakaisang Bansa</span>]]
Ginawang malinaw ng mga komunista na gusto nilang kontrolin ang buong bansa. Humingi si Kim ng pahintulot mula sa Sobyet na diktador na si [[Joseph Stalin]] na lusubin ang Timog, kung saan matapos nang magkaroon ng bomba atomika ay pumayag na. Humingi rin siya sa pinuno ng Tsina na si [[Mao Zedong]] ng tulong kung sakaling magapi sila sa labanan, kung saan kusa ring siyang pumayag. Noong ika-25 ng Hulyo 1950, ang komunistang Hilagang Korea na may 200,000 kawal ay pagulat na nagtangkang sakupin ang buong Timog Korea at ipagkaisa ang buong bansa sa ngalan ng komunismo. Ipinagutos ng Mga Nagkakaisang Bansa sa Hilagang Korea na itigil nito ang pag-atake ngunit hindi nila ito sinunod. Dahil dito, nagpadala ng pwersa sa Kanlurang Korea ang nasabing lupon. Bagaman na ang mga Sandatahan ng Estados Unidos ang bumubuo sa halos lahat para sa hukbong multinasyonal, labing limang bansa pa ang nagpadala ng kanilang pwersa sa Kanlurang Korea.
Ginawang malinaw ng mga komunista sa Hilaga na gusto nilang kontrolin ang buong bansa. Humingi si Kim ng pahintulot mula sa Sobyet na diktador na si [[Joseph Stalin]] na lusubin ang Timog, kung saan matapos nang magkaroon ng bomba atomika ay pumayag na. Humingi rin siya sa pinuno ng Tsina na si [[Mao Zedong]] ng tulong kung sakaling magapi sila sa labanan, kung saan kusa ring siyang pumayag. Noong ika-25 ng Hulyo 1950, ang komunistang Hilagang Korea na may 200,000 kawal ay pagulat na nagtangkang sakupin ang buong Timog Korea at ipagkaisa ang buong bansa sa ngalan ng komunismo.
 
Nasakop na ng mga komunista ang halos lahat ng katimugang Korea matapos nilang naagaw ang katimugang kabisera ng [[Seoul]] na halos walang kahirap-hirap sa mga unang araw mula sa pagsiklab ng digmaan. Matagumpay sila sa lahat ng labanan, habang paatras naman nang paatras ang mga taga-Timog patungong timog, naghihintay ng tulong mula sa mga Nagkakaisang Bansa. Ito ay dala na rin sa laki ng bilang ng mga kawal at ng mga makinang pandigma tulad ng tangke at eroplanong pandigma. Habang may 95,000 kawal lang at iilang eroplanong di gaano kahusay sa labanan ang Katimugan, sa loob lamang ng limang araw mula sa simula ng digmaan ay kumibal ang bilang ng kanilang mga kawal patungu sa mas maliit pa sa 22,000.
=== Kalagitnaan ng Digmaan ===
Nasakop na ng mga komunista ang halos lahat ng katimugang Korea matapos nilang naagaw ang katimugang kabisera ng [[Seoul]] na halos walang kahirap-hirap. Matagumpay sila sa lahat ng labanan, habang paatras naman nang paatras ang mga taga-Timog patungong timog, naghihintay ng tulong mula sa mga Nagkakaisang Bansa.
 
=== Pagsali ng mga Nagkakaisang Bansa sa digmaan ===
Nagpasyang mamagitan ang huli sa pangunguna ng Estados Unidos sa digmaan laban sa mga komunista. Naatasan si Heneral [[Douglas MacArthur]] na maging pinuno ng sandatahan ng mga [[Mga Nagkakaisang Bansa|Nagkakaisang Bansa]]. Subalit hindi tumigil ang mga taga-Hilaga sa paglusob na umabot sa bandang huli na isang maliit na sukat ng lupa na nakapalibot sa lungsod ng [[Pusan]] na lamang ang hawak ng mga Nagkakaisang Bansa at ng Timog, dahilan kung bakit nangangamba na silang mapaalis ng mga komunistang taga-Hilaga patungo sa karagatan. Dito na nangyari ang malakihang [[:en:Battle of Pusan Perimeter|Labanan sa Kapaligiran ng Pusan]] noong ika-4 ng Agosto hanggang ika-18 ng Setyembre ng taong 1950. Habang lumalaban ang mga kawal ng Timog Korea at ng mga Nagkakaisang Bansa hanggang sa huling tindig, nagtitiis naman ang mga taga-Hilaga sa matinding kawalan sa kanilang tauhan at kagamitan sanhi ng walang puwang na pakikipaglaban.
Nagpasyang mamagitan ang huli sa pangunguna ng Estados Unidos sa digmaan laban sa mga komunista. Sa mga unang araw ng digmaan ipinagutos ng mga Nagkakaisang Bansa sa Hilagang Korea na itigil nito ang pag-atake ngunit hindi nila ito sinunod. Dahil dito, nagpadala ng pwersa sa Kanlurang Korea ang nasabing lupon. Bagaman na ang mga Sandatahan ng Estados Unidos ang bumubuo sa halos lahat para sa hukbong multinasyonal, labing limang bansa pa ang nagpadala ng kanilang pwersa sa Kanlurang Korea. Naatasan si Heneral [[Douglas MacArthur]] na maging pinuno ng sandatahan ng mga [[Mga Nagkakaisang Bansa|Nagkakaisang Bansa]]. Dahil sa napakaliit na bilang ng mga kawal na natira, isinali na rin sa nasabing lupon ang Timog Korea. Subalit hindi tumigil ang mga taga-Hilaga sa paglusob na umabot sa bandang huli na isang maliit na sukat ng lupa na nakapalibot sa lungsod ng [[Pusan]] na lamang ang hawak ng mga Nagkakaisang Bansa at ng Timog, dahilan kung bakit nangangamba na silang mapaalis ng mga komunistang taga-Hilaga patungo sa karagatan. Dito na nangyari ang malakihang [[:en:Battle of Pusan Perimeter|Labanan sa Kapaligiran ng Pusan]] noong ika-4 ng Agosto hanggang ika-18 ng Setyembre ng taong 1950. Habang lumalaban ang mga kawal ng Timog Korea at ng mga Nagkakaisang Bansa hanggang sa huling tindig, nagtitiis naman ang mga taga-Hilaga sa matinding kawalan sa kanilang tauhan at kagamitan sanhi ng walang puwang na pakikipaglaban.
 
May magandang naisip si Heneral MacArthur para muling mabawi ang karamihan ng Timog Korea mula sa mga komunista. Nagtipon siya ng 70,000 kawal mula sa iba't ibang bansa para lusubin ang daungang lungsod ng [[Incheon]] na may di kalayuan sa katimugang kabisera ng Seoul. Kusa nilang nilusob ang una at saka ang huli, dahilan upang umatras pahilaga ang mga komunista na ngayo'y paubos na ang bilang. Napasakamay na ng mga Nagkakaisang Bansa ang lahat ng katimugang Korea. Sa panahong ito hindi tataas sa 30,000 na lamang ang bilang ng mga komunistang kawal ng Hilagang Korea.
 
=== Pagsali ng Tsina sa labanan ===
Matapos humingi ng pahintulo kay Pangulong [[Harry Truman]] ng Estados Unidos si Heneral MacArthur, nilusob naman nila ang Hilagang Korea. Halos wala silang nakasagupang mga komunista nang nasakop nila ang katimugang bahagi ng Hilagang Korea hanggang naagaw nila ang kabiserang lungsod ng [[Pyongyang]]. Sabik na lusubin ang Tsina habang ang mga kawal niya'y nagmamadali nang makatungtong sa Ilog ng Yalu na nagsisilbing hangganan ng Tsina at Hilagang Korea, humingi na naman si Heneral MacArthur ng pahintulot mula sa kanyang pangulo. Subalit ang Liberal na Kongreso ng Estados Unidos, na umabandona sa mga malayang tsino sa ilalim ni Chiang Kai-shek, ay hindi sumang-ayon sa pagsakop ng Tsina. Naramdaman nilang ang digmaan sa Tsina ay magiging hindi popular sa mga mamamayan ng Estados Unidos, at ibang opisyal ng State Department, na responsable sa polisiyang panlabas ng bansa.
Matapos humingi ng pahintulot kay Pangulong [[Harry Truman]] ng Estados Unidos si Heneral MacArthur, nilusob naman nila ang Hilagang Korea. Halos wala silang nakasagupang mga komunista nang nasakop nila ang katimugang bahagi ng Hilagang Korea hanggang naagaw nila ang kabiserang lungsod ng [[Pyongyang]]. Sabik na lusubin ang Tsina habang ang mga kawal niya'y nagmamadali nang makatungtong sa Ilog ng Yalu na nagsisilbing hangganan ng Tsina at Hilagang Korea, humingi na naman si Heneral MacArthur ng pahintulot mula sa kanyang pangulo. Subalit ang Liberal na Kongreso ng Estados Unidos, na umabandona sa mga malayang Tsino sa ilalim ni Chiang Kai-shek, ay hindi sumang-ayon sa pagsakop ng Tsina. Naramdaman nilang ang digmaan sa Tsina ay magiging hindi popular sa mga mamamayan ng Estados Unidos, at ibang opisyal ng State Department, na responsable sa polisiyang panlabas ng bansa.
 
Nagpadala ng mga babala ang Tsina na mamagitan sila sa digmaan para sa Hilagang Korea, pero binawala ang mga ito ni Pangulong Truman. Dito na pumasya ang Tsina na mamagitan sa digmaan para sa Hilaga. Winasak ng mga Tsino ang ilang mga yunit ng mga Amerikano at mga Koreanong taga-Timog noong buwan ng Oktubre, dahilan upang umatras sila patungo sa Ilog ng Chongchon. HindiPero naglaho sila na parang mga bula dahil umatras sila at nagsitaguan sila sa mga kagubatan at bulubundukin ng hilaga't gitnaang bahagi ng Hilagang Korea upang muling magpalakas at magtipon matapos ng pagkaikli ng mga suplay para sa labanan. Sanhi nito, hindi kumbinsido na tuluyan nang sumali sa digmaan ang Tsina ang kumandante ng mga Nagkakaisang Bansa at tinantya nila na mat 50,000 Tsino lamang ang mayroon sa Korea. Bagkus, sa buwan ng Nobyembre sinimulang muli ni Heneral MacArthur ang opensiba na tinatantyang mataposmatatapos sa bisperas ng Pasko upang makumpleto na ang pagkakaisa ng Korea sa bandera ng kapitalismo. Dito nagkamali si MacArthur. LumusobPagkatapos magtipon at magparaming muli, at ngayo'y napakarami na nila sa bilang ng kanilang mga kawal, lumusob na naman ang mga Tsino nasa lahat ng mga pook ng labanan. Dahil maywala sobrangsilang napakaraminganumang mga kawalmakinang napandigma sanayat dahil lumalaban sila sa gerilyangmga pakikipaglaban.malalakas Matagumpayna sandata ng mga kalaban, lumalaban nang patago sa gabi at nagsasagawa ng mga pananambang ang mga Tsino upang matalo ang labanan,. napaalisNapaatras ng mga Tsino ang mga hukbo ng mga Nagkakaisang Bansa mula sa Hilagang Korea matapos silang kusang nagtagumpay sa labanan.
 
=== Labanan malapit sa 38th Parallel ===
== Katapusan ng Digmaan ==
Napasakamay muli ng mga komunista ang lahat ng Hilagang Korea matapos magapi ng mga Tsino ang mga hukbo ng mga Nagkakaisang Bansa. Inakusahan at sinumpaan ng huli ang una bilang mananalakay sa digmaan matapos silang magtangkang magpanukala ng tigil-putukan para sa magkabilang panig. Nilusob na naman ng mga komunista ang Timog, sanhi ng pagkaagaw nila ng lungsod ng Seoul sa ikalawang pagkakataon. Subalit napilitan silang tumigil sanhi ng kawalan at matinding pagkapagod ng mga kawal nila. Dito umatakeng muli ang mga Nagkakaisang Bansa at nalipol sila malapit sa [[:en:38th parallel north|38th Parallel]]. Nagsagawa ng dalawang malakihang paglusob ang mga Tsino ngunit wala silang gaanong nakuha sa teritoryo habang nagdudusa sa matinding kawalan sa tauhan. Dito na nagsimula ang madugong tablang paglalabanan ng magkatunggali na tatagal pa ng dalawang taon.
 
=== Katapusan ng digmaan ===
Sinabi ni Heneral MacArthur kay Pangulong Truman na ang polisiyang Containment ay mahina at maghihikayat sa mga Komunista upang manakop. Dahil sa kanyang kritisismo, Sinibak ni Presidente Truman si Heneral MacArthur sa kanyang pamumuno. Umalis ang mga Amerikano sa Hilagang Korea, na nasailalim ng Komunista. Samantala, ang mga Kristiyanong misyoneryo ay nagtrabaho sa malayang Republika ng Korea.
Sinabi ni Heneral MacArthur kay Pangulong Truman na ang polisiyang ''containment'' ay mahina at maghihikayat sa mga komunista upang manakop. Dahil sa kanyang kritisismo, Sinibak ni Pangulong Truman si Heneral MacArthur sa kanyang pamumuno. Noong ika-27 ng Hulyo 1953, nilagdaan ng magkabilang panig ang armistisyo sa digmaan, iniwang ang dalawang Korea bago pang nagsimula ang digmaan ay halos hindi nagbago sa sukat ng teritoryo. Samantala, ang mga Kristiyanong misyoneryo ay nagtrabaho sa malayang Republika ng Korea.
 
== Mga sanggunian ==
{{Reflist}}
;Mga palatandaan
 
{{Reflist|group="nb"}}
;Mga paghahanap
{{Reflist|25em}}
;Mga aklat bilang mga sanggunian
{{refbegin}}
*{{citation
| last = Appleman
| first = Roy
| coauthors =
| year = 1992
| url = http://www.history.army.mil/books/korea/20-2-1/toc.htm
| title = South to the Naktong, North to the Yalu
| publisher = Center of Military History, United States Army
| location = Washington, D.C.
| isbn = 0-16-035958-9
}}
*{{citation
| last = Appleman
| first = Roy
| coauthors =
| year = 1989
| title = Disaster in Korea: The Chinese Confront MacArthur
| publisher = Texas A and M University Military History Series
| volume = 11
| location = College Station, TX
| isbn = 978-1-60344-128-5
}}
*{{citation
| last = Appleman
| first = Roy
| coauthors =
| year = 1990a
| title = Escaping the Trap: The US Army X Corps in Northeast Korea, 1950
| publisher = Texas A and M University Military History Series
| volume = 14
| location = College Station, TX
| isbn = 0-89096-395-9
}}
*{{citation
| last = Appleman
| first = Roy
| coauthors =
| year = 1990b
| title = Ridgway Duels for Korea
| publisher = Texas A and M University Military History Series
| volume = 18
| location = College Station, TX
| isbn = 0-89096-432-7
}}
*{{citation
|last = Chen
|first = Jian
|title = China's Road to the Korean War: The Making of the Sino-American Confrontation
|year = 1996
|publisher = Columbia University Press
|location = New York, NY
|isbn = 978-0-231-10025-0
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last = Chinese Military Science Academy
| volume = Volume II
| year = 2000a
| title = History of War to Resist America and Aid Korea (抗美援朝战争史)
| publisher = Chinese Military Science Academy Publishing House
| location = Beijing
| isbn = 7-80137-392-8
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last = Chinese Military Science Academy
| volume = Volume III
| year = 2000b
| title = History of War to Resist America and Aid Korea (抗美援朝战争史)
| publisher = Chinese Military Science Academy Publishing House
| location = Beijing
| isbn = 7-80137-394-4
}}
*{{citation
| last = George
| first = Alexander L.
| authorlink = Alexander L. George
| year = 1967
| title = The Chinese Communist Army in Action: The Korean War and its Aftermath
| location = New York, NY
| publisher = [[Columbia University Press]]
| oclc = 284111
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last = Guang
| first = Ting (光亭)
| editor-last = Dong
| editor-first = Min Jie (董旻杰)
| title = Ice and Blood, Changjin Lake (冰血长津湖)
| journal = Der Strum (突击) Magazine Korean War Special Issue
| publisher = Inner Mongolian People's Publishing House (内蒙古人民出版社)
| year = 2007
| isbn = 7-204-08166-8
| location = Hohhot, Inner Mongolia
}}
*{{citation
| last = Hermes
| first = Walter G.
| year = 1992
| title = Truce Tent and Fighting Front
| location = Washington, DC
| publisher = Center of Military History, United States Army
| url = http://www.history.army.mil/books/korea/truce/fm.htm
| isbn = 0-16-035957-0
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last1 = Hu
| first1 = Guang Zheng (胡光正)
| last2= Ma
| first2= Shan Ying (马善营)
| year = 1987
| title = Chinese People's Volunteer Army Order of Battle (中国人民志愿军序列)
| publisher = Chinese People's Liberation Army Publishing House
| location = Beijing
| oclc = 298945765
}}
*{{citation
| last = Li
| first = Xiaobing
| year = 2007
| title = A History of the Modern Chinese Army
| publisher = University Press of Kentucky
| location = Lexington, KY
| isbn = 978-0-8131-2438-4
| url = http://books.google.com/books?id=svBt-hzD53AC
}}
*{{citation
|title = A History of Modern Wars of Attrition
|first=Carter
|last=Malkasian
|year=2002
|publisher=Praeger Publishers
|location=Westport, CT
|isbn=0-275-97379-4
}}
*{{citation
| last = Mahoney
| first = Kevin
| year = 2001
| title =Formidable Enemies: The North Korean and Chinese Soldier in the Korean War
| publisher = Presidio Press
| location = Novato, CA
| isbn = 978-0-89141-738-5
}}
*{{citation
|last=Millett
|first=Allan R.
|year=2010
|title=The War for Korea, 1950–1951: They Came From the North
|publisher=University Press of Kansas
|location=Lawrence, KS
|isbn=978-0-7006-1709-8
}}
*{{citation
| last = Mossman
| first = Billy C.
| coauthors =
| year = 1990
| url = http://www.history.army.mil/books/korea/ebb/fm.htm
| title = Ebb and Flow: November 1950 – July 1951, United States Army in the Korean War
| publisher = Center of Military History, United States Army
| location = Washington, D.C.
| isbn = 978-1-4102-2470-5
}}
*{{citation
|first=Patrick C.
|last=Roe
|title=The Dragon Strikes
|publisher=Presidio
|location = Novato, CA
|year=2000
|isbn=0-89141-703-6
}}
*{{citation
|last=Rottman
|first=Gordon
|title=Korean War Order of Battle: United States, United Nations, and Communist Ground, Naval, and Air Forces, 1950–1953
|year=2001
|publisher=Praeger Publishers
|isbn=978-0-275-97835-8
|location=Westport, Connecticut
}}
*{{citation
| last1 = Ryan | first1 = Mark A.
| first2 = David M. | last2 = Finkelstein
| first3 = Michael A. | last3 = McDevitt
| year = 2003
| title = Chinese Warfighting: The PLA Experience Since 1949
| publisher = M.E. Sharpe
| location = Armonk, New York
| isbn = 0-7656-1087-6
}}
*{{citation
|last=Stueck
|first=William W.
|year=1995
|title=The Korean War: An International History
|publisher=Princeton University Press
|location=Princeton, NJ
|isbn=0-691-03767-1
}}
*{{citation
|last=Shrader
|first=Charles R.
|year=1995
|title=Communist Logistics in the Korean War
|publisher=Greenwood Press
|location=Westport, CT
|isbn = 0-313-29509-3
}}
*{{citation
|last=Spurr
|first=Russell
|year=1988
|title=Enter the Dragon: China's Undeclared War Against the U.S. in Korea 1950–51
|publisher=Newmarket Press
|location=New York, NY
|isbn = 1-55704-008-7
}}
*{{citation
|first=Michael J.
|last=Varhola
|authorlink=Michael J. Varhola
|title=Fire and Ice: The Korean War, 1950–1953
|publisher=[[Da Capo Press]]
|location = Cambridge, MA
|year=2000
|isbn=978-1-882810-44-4
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last = Wu
| first = Ru Lin (吴瑞林)
| year = 1995
| title = 42nd Corps During the War to Resist America and Aid Korea (抗美援朝中的第42军)
| publisher = Gold Wall Press
| location = Beijing
| isbn = 7-80084-118-9
}}
*{{zh icon}} {{citation
| last = Xue
| first = Yan (徐焰)
| year = 1990
| title = First Confrontation: Reviews and Reflections on the History of War to Resist America and Aid Korea (第一次较量：抗美援朝战争的历史回顾与反思)
| publisher = Chinese Radio and Television Publishing House
| location = Beijing
| isbn = 7-5043-0542-1
}}
*{{citation
|first=Shu Guang
|last=Zhang
|year=1995
|title=Mao's Military Romanticism: China and the Korean War, 1950–1953
|publisher=University Press of Kansas
|location=Lawrence, KS
|isbn =0-7006-0723-4
}}
*{{citation
| last = Zhang
| first = Xiao Ming
| year = 2004
| title =Red Wings Over the Yalu: China, the Soviet Union, and the Air War in Korea
| publisher = Texas A&M University Press
| location = College Station, TX
| isbn = 1-58544-201-1
}}
[[Kategorya:Kasaysayan ng Korea]]
 
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Digmaang_Koreano"