Talahuluganan: Pagkakaiba sa mga binago

Ang '''diksyunaryodiksiyunaryo'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|DisksyunaryoDisksiyunaryo}}</ref>, ('''diksiyunaryotalahuluganan'''<ref name=JETE/>, '''talahuluganan'''<ref name=JETE/>, o '''talatinigan'''<ref name=JETE/>) ay isang aklat ng mga nakatalang mga salita ng isang partikular na wika na ang ayos ay ayon sa pagkakasunud-sunod ng titik ng [[abakada]] o [[alpabeto]]. Nakatala rin dito ang mga kahulugan ng salita, maging ang mga etimolohiya o pinagmulan ng salita, mga pagbigkas (diksyondiksiyon), at iba pang mga impormasyon;<ref name = Web1>Webster's New World College Dictionary, Fourth Edition, 2002</ref> o isa rin itong aklat – na kung tawagin ay '''leksikon''' (''lexicon'') na may mga nakatalang salita ng isang wika at nakaayos din ayon sa mga titik ng abakada o alpabeto ngunit naglalaman naman ng mga katumbas na salita sa ibang wika.<ref name = Web1/> Ang tawag sa taong tagapaghulog o tapagtala ng mga salita sa isang diksiyunaryo ay '''diksiyunarista''', '''diksyunarista''' o{{fact}} ('''leksikograpo''').<ref name=JETE/> Kung susuriin, ang salitang ''talatinigan'' ay nangangahulugang listahan ng mga ''pagbigkas'', subalit minsan din itong ginagamit na panturing sa aklat na diksyunaryodiksiyunaryo.<ref name=JETE/>

Sa maraming mga lengguwahe, ang mga salita ay maaaring lumitaw sa maraming anyo, ngunit tanging ang [[lemma (linguistics)|mga walang pagbabago]] ang makikitang gumaganap bilang [[headword|salitang-ugat]] o punong-salita sa maraming mga talahuluganan. Pinakakaraniwan na ang matagpuan sa anyo ng isang aklat ang mga diksyunaryodiksiyunaryo, ngunit may ilang mga bago at makabagong diksyunaryodiksiyunaryo, katulad ng ''[[StarDict]]'' at ng ''[[New Oxford American Dictionary]]'' sa ''[[Mac OS X]]'', ay mga ''software'' na talahuluganan na umaandar sa mga ''[[Personal Digital Assistant|PDA]]'' o [[computer|kompyuter]]. Marami ring mga sityo ng mga diksyunaryongdiksiyunaryong mapupuntahan sa pamamagitan ng ''[[Internet]]''.

Ang pinakaunang diksyunaryodiksiyunaryo ng wikang Tsino, ang ''[[Shuowen Jiezi]]'', ay isinulat noong mga 100 CE. Ayon sa ''[[Nihon Shoki|Mga Kronika ng Hapon]]'' o {{nihongo|''Nihon Shoki''|日本書紀}}, [[Japanese dictionaries#Early Japanese lexicography|ang mga diksyunaryongdiksiyunaryong Hapones]] ay nagsimula pa noong 682 CE, bagaman ang pinakaunang talahuluganan na tumatalakay sa mga masagisag na panitik (logogramong karakter) ng [[wikang Tsino]]. Ang pinakaunang diksyunaryongdiksiyunaryong naisulat ay ginawa ng mga [[Babylonian|Babilonyano]] noong ika-6 dantaon BCE.

Ang mga pinakaisinaunang mga talahuluganang Europyano ay mga pandalawahang-wikang diksyunaryodiksiyunaryo. Ang mga ito ay mga talaturingan (glosaryo, o tala ng mga kahulugan) para sa mga salita ng [[wikang Pranses]], [[wikang Italyano|Italyano]] o [[wikang Latin|Latin]], na kasama ang mga katumbas na kahulugan sa [[wikang Ingles|Ingles]] ng mga dayuhang salita.

Ang isang isinaunang talaan ng mga 8,000 salitang Ingles, na hindi alpabetiko ang pagkakasunud-sunod ng ayos ng titik, ay ang ''Elementarie'' na nilikha ni [[Richard Mulcaster]] noong 1582.<ref>[http://www.bl.uk/learning/langlit/dic/mul/elementarie.html 1582 - Mulcaster's Elementarie], Learning Dictionaries and Meaning, [[The British Library]]</ref><ref>[http://angli02.kgw.tu-berlin.de/lexicography/b_history.html A Brief History of English Lexicography], Peter Erdmann and See-Young Cho, [[Technical University of Berlin|Technische Universität Berlin]], 1999.</ref>

Ang pinakaunang diksyunaryongdiksiyunaryong naglalaman lamang ng mga salita sa wikang Ingles, at nakaayos din na batay sa alpabeto nito, ay ang ''[[Table Alphabeticall|A Table Alphabeticall]]'', na isinulat ni [[Robert Cawdrey]], isang guro sa isang paaralan sa [[Inglatera]], noong 1604.

Sa pampanitikan at mapaglarong gamit ng mga pananalita sa wikang Ingles, ang mga diksyunaryongdiksiyunaryong maramihan ay tinaguriang kawan ng mga talahuluganan.