[[File:Kafr Abdou, Alexandria, Egypt.jpg|thumb|270px|Residential neighborhood in Alexandria]]
Ang ""Alehandriya"" o '''Iskanderiya'''(اسكندريه, {{IPA-arz|eskendeˈrejjæ|pron}} in Egyptian Arabic) <sup><nowiki>[</nowiki> [[#Names|see other names]]<nowiki>]</nowiki></sup> ang ikalawang pinakamalaking siyudad ng [[Ehipto]] na may populasyong 4.1 milyon, ayat matatagpianmatatagpuan mga {{convert|32|km|mi|abbr=on}} sa kahabaan ng [[Dagat Mediterraneo]] sa sentral na bahagi ng hilagang Ehipto. Ipanangalan ito kay Iskandár ng Makidonya, ang mananakop at mandirigmang griyego (na kilala din sa ngalang Aleksandr, atb.) na nagtatag ng sentrong pangkultura sa nasabing lugar. Ang Iskanderiya ang pinakamalaking siyudad na nasa baybayin ng Mediteranéo at ang pinakamalaking pantalán ng Ehipto, na nagseserbisyo sa tinatayang mga 80% ng mga [[inaangkat]] at [[niluluwas]] na mga kalakal ng bansanbansa. Isang mahalagang sentrong pang-industriya ang siyudad dahil sa [[langis]] at [[natural na gaas|petrolyong gaas]] nito at sa [[linyang pantubo ng langis]] mula sa [[Suez]]. Isa ring mahalagang sentrong pangturismopang-turismo ang siyudad dahil sa mga naggagandahang ''beach'' o playa sa mga parteng nasa baybay-dagat ng Mediteranéo, bukod pa sa mga makasaysayang ''tourist spot'' na dinarayo rin taun-taon. Nanatiling kabisera ng Ehipto ang Iskanderiya sa loob ng halos isang libong taon hanggang sa [[pananakop na Muslim ng Ehipto]] noong 461 CEPanahong Kasalukuyan (461 PK) nang ang bagong kabisera ay itinatag sa [[Fustat]] na kalaunangkalauna'y naging sa [[Cairo]]. Ang Sinaunang Iskanderiya ay nakilala sa [[paroParola ng Alehandria]](''Pharos'')Iskanderiya na isa sa mga ''Seven Wonders'' ng sinaunang daigdig,; sa [[Aklatan ng AlehandriyaIskanderiya]] na pinakamalaking aklatan sa sinaunang daigdig ngunit pinalitan na ngayon ng moderong [[BibliothecaBiblioteka Alexandrina]],Iskandera at ang mga Libingan ng Kom el Syokapa. Ang patuloy na [[arkeolohiyangpagsisiyasat maritima]]ng mga arkeologo sa pantalán ng Iskanderiya na nagsimula noong 1994 ay naghahayagnaging susi sa lalo pang pagkaunawa ng mga detaledalubhasa ngsa Iskanderiyasyudad naat parehongsa mga naninirahan dito bago angat pagkatapos ng pagdating niIskandár. DakilangLumitaw Alehandrosa nangpagsasaliksik angna isangnakilala ang siyudad na pinangalanangRakotis [[Rhacotis]](na ayang umiiralibig-sabihin doonsa atKupta noongay ''pinagtatagan'') sa panahon ng [[Dinastiyang Ptolomeo]]Toliméo. Mula sa hulihuling nangbahagi ng ika-19 siglo, ang AlehandriyaIskanderiya ay naging isang pangunahing sentro ng internasyon na industriya nang pambarkopagbabarko at isa sa pinakamahalagang mga sentro ng kalakalan sa mundo na parehong dahil sa ito ay nakinabang mula sa madaling koneksiyong panlupa sa pagitan ng Dagat Mediterraneo at [[Dagat Pula]] at sa lukratibong kalakalan ng [[bulak na Ehipsiyo]].
[[File:Sphinx Alexandria.jpg|thumb|270px|Alexandria, sphinx made of [[Granite|pink granite]], [[Ptolemaic dynasty|Ptolemaic]].]]
[[File:The Roman Theatre in Alexandria.JPG|thumb|270px|An ancient [[Roman amphitheatre]] in Alexandria]]
Ang siyudad ng Iskanderiya ay itinatag ni [[Dakilang Alehandro|AlehandroIskandár]] noong Abril 331 BCE bilang {{lang|grc|Ἀλεξάνδρεια}} (''Alexandria''). Ang pangunahing arkitekto ni AlehandroIskandár para sa proyekto ay si Dinókratís. Ang AlehandriyaIskanderiya ay nilayong pumalit sa Naukrátis bilang isang sentrong [[Kabihasnang Helenistiko|Helenistiko]] sa Ehipto at upang maging ugnayan sa pagitan ng [[Gresya]] at ng mayamang [[Ilog Nilo]]. Ang siyudad na Ehipsiyo na [[Rhacotis|Rakotis]] ay umiiral na sa baybayin at kalaunang nagbigay ng pangalan nito sa Alehandriya sa [[wikang Ehipsiyo]] (Ehipsiyo '''*Raˁ-Ḳāṭit''' na isinulat na''rˁ-ḳṭy.t'', 'Na ang itinayo'). Ito ay patuloy na umiral bilang sentrong Ehipsiyo ng siyudad. Pagkatapos ng mga ilang buwan ng pagkakatatag nito, umalis si AlehandroIskandár sa Ehipto at hindi na kailanman bumalik pa sa siyudad. Pagkatapos ng paglisan na ito, ang kanyang bise-royal na si [[Cleomenes ng Naucratis|Klíomenis]] ang nagpatuloy ng pagpapalawig nito. Pagkatapos ng isang labanan sa ibang mga kahalili ni Alejandro, ang kanyang heneral na si [[Ptolemeo I Soter|Tolimeo]] ay humalili sa pagdadala ng katawan ni AlehandroIskandár sa Iskanderiya bagaman ito ay kalaunang nawala matapos mahiwalay mula sa lugar ng pinaglibingan nito. <ref>O'Connor, Lauren (2009) "The Remains of Alexander the Great: The God, The King, The Symbol," ''Constructing the Past'': Vol. 10: Iss. 1, Article 8</ref>
