Republikang Dominikano: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Mananaliksik (usapan | ambag) No edit summary |
Nagdagdag ng mga tala at sanggunian |
||
Linya 8:
|image_coat = Coat of arms of the Dominican Republic.svg
|image_map = LocationDominicanRepublic.svg
|national_motto =
|list_style=line-height:125%;
|national_anthem = ''[[Quisqueyanos valientes]]''▼
|[[Wikang Kastila|Kastila]]/[[Wikang Espanyol|Espanyol]]: ''Dios, Patria, Libertad''<br />([[Wikang Tagalog|Tagalog]]: "Diyos, Tahanang Lupain, Kalayaan")}}
|official_languages = [[Wikang Espanyol|Espanyol]]▼
|item1_style=line-height:125%;
|item2_style=line-height:125%;
|''[[:es:Quisqueyanos valientes|Quisqueyanos valientes]]''
| {{small|(Mga Matatapang na Quisqueyano)}}}}
▲|official_languages = [[Wikang Kastila|Kastila]]/[[Wikang Espanyol|Espanyol]]
|capital = [[Santo Domingo]]
|latd=18|latm=30 |latNS=N |longd=69 |longm=59 |longEW=W
|largest_city = Santo Domingo
|government_type = [[
|leader_title1 = [[Pangulo ng Republikang Dominikano|Pangulo]]
|leader_name1 = [[
|area_rank = ika-130
|area_magnitude = 1 E10
Line 37 ⟶ 43:
|Gini = 51.7
|Gini_year = 2003
|Gini_category = <font color="#e0584e">
|sovereignty_type = [[Kalayaan]]
|sovereignty_note = mula sa [[Haiti]]
Line 45 ⟶ 51:
|HDI_rank = ika-94
|HDI_year = 2004
|HDI_category = <font color="#ffcc00">
|currency = [[Dominikanong piso|Piso]]
|currency_code = DOP
Line 57 ⟶ 63:
|footnotes =
}}
Ang '''Republikang Dominikana''' ({{lang-en|Dominican Republic}}; {{lang-es|República Dominicana}}) o '''Dominikana''' ay isang bansa sa pulo ng [[Hispaniola]], bahagi ng kapuluan ng [[Kalakhang Antillas]] (''Greater Antilles'') sa rehiyon ng [[Dagat Karibe|Karibe]]. Ang tatlong-kawalo ng kanluran ng pulo ay sakop ng bansang [[Haiti]],<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/266962/Hispaniola |title=Hispaniola Article |publisher=Britannica.com |accessdate=04 Ene 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://cardiostart.org/blog/ |title=Dominican Republic 2014 |accessdate=24 Abr 2014}}</ref>, dahilan upang ang Hispaniola ay maging isa sa dalawang pulo ng Karibe, kasama ng [[Saint Martin]], na pinagsasaluhan ng dalawang bansa. Kung tutukuyin ang lawak at populasyon, ang Republikang Dominikana ang ikalawang pinakamalaking bansa sa Karibe (sunod sa [[Cuba]]), taglay ang {{convert|48445|km2|sqmi|0|abbr=on}} at halos 10 milyong katao, isang milyon dito ay nakatira sa kabiserang-lungsod, ang [[Santo Domingo]].<ref name=embassy>{{cite web |url=http://www.domrep.org/gen_info.html |title=Embassy of the Dominican Republic, in the United States |accessdate=27 Peb 2009}}</ref><ref name=conapofa>{{cite web |url=http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |language=Kastila |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511103811/http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |archivedate=11 Mayo 2011|title=Estimaciones y Proyecciones de la Población Dominicana por Regiones, Provincias, Municipios y Distritos Municipales, 2008 |language=Kastila |accessdate=25 Dis 2008}} Konteksto: {{Wayback |date=20110808193423 |url=http://www.conapofa.gov.do/estimaciones.asp |title=Estimaciones; Población en Tiempo Real }}</ref>
Ang Republikang Dominikano ang ikasiyam na may pinakamalaking ekonomiya sa Latin Amerika at ikalawang pinakamalaking ekonomiya sa rehiyon ng Karibe at Gitnang Amerika.<ref name="gdp rank">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html |title=CIA – The World Factbook – Rank Order – GDP (purchasing power parity) |accessdate=27 Peb 2009}}</ref>
Bagama't matagal nang kilala ang bansa sa agrikultura at pagmimina, ang ekonomiya ay pinangungunahan ngayon ng mga paglilingkod o serbisyo.<ref name="CIADemo">{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dr.html |title=CIA – The World Factbook – Dominican Republic |publisher=[[Central Intelligence Agency]] (CIA) |accessdate=04 Hun 2007}}</ref> Ang pag-unlad pang-ekonomiya ng bansa ay ipinakikita nito sa nauuna nitong sistema ng telekomunikasyon at imprastraktura ng transportasyon. Gayunpaman, nananatiling malalaking suliranin ng bansa ang kawalan ng trabaho, katiwalian sa pamahalaan, at paputul-putol na serbisyo ng kuryente. Taglay din ng bansa ang "di-pantay-pantay na markadong kita".<ref name="CIADemo"/> Ang migrasyong palabas ay nakaaapekto nang malaki sa Republikang Dominikano, dahil maraming pumapasok at lumalabas na mga migrante sa bansa. Malaking suliranin ang paglipat ng mga taga-Haiti at ang pagkakaroon ng mga Dominikanong nagmula sa Haiti ang mga ninuno. Maraming mga Dominikano ang umaalis at nagtutungo sa Estados Unidos.<ref name=s0201>{{cite web |url=http://factfinder.census.gov/servlet/IPTable?_bm=y&-reg=ACS_2008_1YR_G00_S0201:405;ACS_2008_1YR_G00_S0201PR:405;ACS_2008_1YR_G00_S0201T:405;ACS_2008_1YR_G00_S0201TPR:405&-qr_name=ACS_2008_1YR_G00_S0201&-qr_name=ACS_2008_1YR_G00_S0201PR&-qr_name=ACS_2008_1YR_G00_S0201T&-qr_name=ACS_2008_1YR_G00_S0201TPR&-ds_name=ACS_2008_1YR_G00_&-TABLE_NAMEX=&-ci_type=R&-redoLog=true&-charIterations=541&-geo_id=01000US&-geo_id=NBSP&-format=&-_lang=en |title=United States – Selected Population Profile in the United States (Dominican (Dominican Republic)) |accessdate=10 Ene 2010 |publisher=U.S. Census Bureau |work=2008 American Community Survey 1-Year Estimates}}</ref> Nakapag-aambag ang mga ito sa pag-unlad ng bansa dahil nagpapadala sila ng mga bilyong dolyar sa kanilang mga pamilya.<ref name="CIADemo"/><ref name=ussdnote>{{cite web |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/35639.htm |title=U.S. Relations With the Dominican Republic |date=22 Okt 2012 |publisher=[[United States Department of State]]}}</ref>
== Pangalan at Sagisag ==
Sa kabuuan ng kasaysayan (hanggang kalayaan nito) nito, ang kolonya ay dating kilala bilang Santo Domingo,<ref name=firstcolony>{{cite web |url=http://countrystudies.us/dominican-republic/3.htm |title=Dominican Republic – The first colony |accessdate=19 Hun 2008 |work=Country Studies |publisher=[[Library of Congress]]; Federal Research Division}}</ref> ang pangalan ng kasalukuyang kabisera nito, at ng santong patron nito, [[Santo Domingo]]. Ang mga mamamayan nito ay tinatawag na mga "Dominikanos", at ang mga rebolusyonaryo nito ay tinawag ang kanilang bagong bansa bilang "La República Dominicana". Kadalasang pinaiikli ang pangalan nito sa "Ang D.R."<ref name=Kraft>{{cite news |title=Paradise On The Beach Resorst Are Beautiful In Caribbean's Punta Cana, But Poverty Is Outside The Gates |author= |first=Randy |last=Kraft |authorlink= |authorlink2= |author2= |author3= |author4= |author5= |author6= |author7= |url=http://articles.mcall.com/2000-08-27/entertainment/3318706_1_punta-cana-caribbean-sea-white-beach |format= |agency= |newspaper=[[The Morning Call]] |publisher= |location= |isbn= |issn= |oclc= |pmid= |pmc= |bibcode= |doi= |id= |date=
==Mga sanggunian==
| |||